شعار سال : در روزگاری که منبر‌ها بیشتر اینترنتی شده، برخی صحبت‌های ائمه جمعه، سوژه فعالان فضای مجازی می‌شود. از جمله حجت الاسلام علم الهدی که هفته گذشته گفته بود زن و شوهر در خانه نباید یکدیگر را به نام کوچک صدا بزنند! این هفته نوبت حجت الاسلام عباسعلی سلیمانی امام جمعه کاشان بود که سخنانی عجیب بر زبان بیاورد: «باید تلاش شود انقلاب به دولت و جامعه اسلامی و پس از آن به امت واحد اسلامی با قیام حضرت مهدی (عج) برسیم. چهار مثال برای راه رسیدن انقلاب به امت واحد اسلامی می‌گویم: اولین مثال، جدا کردن مرد و زن در محیط کار است و گفته اگر این مهم انجام نشود، دولت اسلامی نیست. مورد دوم تفکیک سواحل دریای کشور است که در آن اختلاط بین مرد و زن وجود دارد. (احتمالا اشاره امام جمعه به سواحلی بوده است که خانواده‌ها برای تفریح می‌روند چرا که سواحل شنا، همگی تفکیک جنسیتی شده‌اند) مورد سوم هم رعایت کردن موازین اخلاقی در باغ‌های شهر است که نیرو‌های امر به معروف در آن حضور ندارند.»

سلیمانی ۷۴ ساله اصالتا مازنی است و در سوابق او خبری از مبارزه علیه حکومت پهلوی وجود ندارد یا دست‌کم به آن اشاره نشده است. وی بعد از پیروزی انقلاب به امامت جمعه بابلسر منصوب شد. سپس به زاهدان رفت و نماینده رهبری در استان سیستان وبلوچستان و امام جمعه زاهدان شد و تا دو سال قبل، در این مسئولیت باقی ماند.

هرچند ایده جدا کردن زنان و مردان این روزها با نام سلیمانی شناخته می‌شود، اما حقیقت آن است که این طرح سابقه‌ای بسیار طولانی‌ دارد و حتی پیش از انقلاب نیز چنین موضوعی وجود داشته؛ از جمله در دوران قاجاریه که تفکیک جنسیتی در پیاده‌روهای خیابان لاله‌زار تهران دیده شده‌است. این تفکیک به شکلی بوده‌ که یک آژان در خیابان پیاده‌روها را کنترل می‌کرده‌است تا زنان و مردان از مرز مشخص شده‌شان خارج نشوند.

تفکیک جنسیتی پس از انقلاب

ایده جدا کردن زنان از مردان در برخی مکان‌های عمومی انجام می‌شود؛ مثلا تفکیک جنسیتی در مدارس، استخرها، کتابخانه‌ها، آرایشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی انجام می‌شود اما درباره کار کردن زن و مرد در تمام ادارات چنین رسمی به صورت عمومی نبوده است؛ با این حال از سازمان‌ها و نهادهای مذهبی معتقدند در هر فضایی باید چنین رسمی را اجرا کرد تا به دولت اسلامی برسیم. ایده اسلامی کردن دانشگاه‌ها نیز از همین اندیشه نشأت می‌گیرد که البته این دیدگاه مورد توافق همه نیست و عده‌ای بسیاری معتقدند تفکیک جنسیتی و جدا کردن زن و مرد، ارتباطی به دولت اسلامی ندارد.

برخی از فقهای معاصر موضوع از تفکیک جنسیتی فراتر برده‌اند و کلا معتقدند زن حق کار کردن ندارد از درباره کار کردن زنان در سال‌های بعد از انقلاب همیشه اختلاف نظر وجود داشته است. برخی از فقهای معاصر که با کار کردن زنان ضدیت دارند، می‌گویند: «کُلّا درست نیست که دختران و زنان برای تأمین مخارج خویش کار کنند، بلکه باید پدر یا شوهر و یا برادران آنان نفقه‌شان را بدهند، تا زنان به زندگی زناشویی و بچه داری بپردازند.»

به اعتقاد آنها ماندن زن در خانه برای او بهترین دستاورد است زیرا در این صورت است که «از وی همسری نمونه و مادری مهربان و خانه‌داری مدیر می‌سازد.» اکبر جدی معاون فرهنگی سابق نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها می‌گوید «درست است که شرع، فعالیت زنان را در خارج از خانه ممنوع نکرده ولیکن دست زنان را باز نگذاشته و یک سری قید و بند‌هایی را گذاشته که باعث می‌شود زنان در مسائل خارج از خانه و در عرصه فضای عمومی و اجتماعی نتواند حضور فعال داشته باشد. سیاست دین این است که مرد و زن در روابط و مناسبات اجتماعی خود در چارچوب نیاز‌های طبیعی و فطرتی عمل کنند. فرزندان در دامن و مهر مادر تربیت می‌شوند و معنا ندارد مادر فرزند خود را رها کند و در جای دیگر فعالیت کند؛ روشن است که اسلام این امر را نمی‌تواند بپذیرد.»

جدایی زن و مرد در دولت اول احمدی نژاد

اگرچه موضوع تفکیک جنسیتی با شدت زیادی در سال‌های ابتدایی نخستین انقلاب اسلامی انجام می‌شد، اما در سال‌های بعد به ویژه در دولت سیدمحمد خاتمی، اندکی فضا آزاد شد و در فضاهایی مثل دانشگاه‌ها، فشاری برای جدایی زن از مردان نبود، با این حال در دولت اول احمدی نژاد این طرح در دانشگاه اجرایی شد و در دولت دهم به مرحله اجرایی رسید؛ با این حال پس از اجرای طرح احمدی‌نژاد با ارسال نامه‌ای به وزیر علوم درخواست کرد جلوی تفکیک جنسیتی گرفته شود. نکته جالب آنکه وزیر علوم این طرح را متوقف نکرد. همان زمان این شائبه پیش آمد که نامه احمدی نژاد برای جلویگری از این طرح صوری و تبلیغاتی بوده و به همین دلیل اجرایی نشده است. برخی نیز می‌گفتند احمدی نژاد موافق حضور زنان در جامعه است و شاهد آن، اینکه او سه زن برای وزارت به مجلس معرفی کرده است.

همان زمان سایت رجانیوز در مطلبی نوشت: «علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه زنان به داشتن عقل کمتر و عواطف بیشتر ممتاز از مردانند و مردان به عقل نیرومندتر و ضعف عواطف ممتاز از زنانند، قدرت تعقل مردان را بیشتر و قوی‌تر از زنان معرفی می‌کند. ایشان در ادامه تصریح می‌کند: خوب معلوم است که هیچ دانشمندی از چنین شریعتی و با مطالعه همین مقدار از احکام آن جز این توقع ندارد که در مسائل کلی و جهات عمومی واجتماعی زمام امور را به دست کسانی بسپارد که داشتن عقل بیشتر امتیاز آنان است، چون تدبیر در امور اجتماعی از قبیل حکومت و قضا وجنگ نیازمند به عقل نیرومند است و کسانی را که امتیازشان داشتن عواطف تند و تیزتر و امیال نفسانی بیشتر است، از تصدی آن امور محروم می‌سازد.»

در دولت دوم احمدی نژاد شرایط کمی متفاوت شد و به سان قبل موضوع تفکیک جنسیتی با سرکوب اجرایی نمی‌شد. پس از آن سال ۹۲ و سال ۹۶ موضوع تفکیک جنسیتی در جریان انتخابات ریاست جمهوری خیلی جدی مطرح شد؛ به ویژه در سال ۹۶ که رقابت اصلی میان حسن روحانی و ابراهیم رییسی بود، روحانی در سخنرانی انتخاباتی‌اش به رقیب کنایه می‌زد که آنها می‌خواهند در خیابان هم دیوار بکشند: «اگر شما جوانان در خانه بنشینید، بدانید که در پیاده‌رو‌های ما هم دیوار خواهد بود، شما آن‌ها را نمی‌شناسید. من آن‌ها را می‌شناسم. آن‌ها روزی در جلسه‌ای تصمیم گرفتند که در پیاده‌روهای تهران دیوار بکشند. آن‌ها می‌خواستند، پیاده‌رو زنانه و مردانه ایجاد کنند.»

جدایی زنان از مردان در تمام حوزه‌ها، مرحله نخست پیاده‌سازی «خلافت اسلامی» است. معتقدان به این سیاست بر این باورند حضور زنان و مردان در یک مکان باعث گناه می‌شود و احتمال لغزش افراد در این شرایط وجود دارد، به همین دلیل آنها با استدلال‌های مردسالارانه، اینگونه نتیجه‌گیری می‌کنند که برای حل این مشکل مردان را نمی‌توان محدود کرد، اما محدودیت زنان ایرادی ندارد؛ یکی از راه‌های محدودیت ممانعت از حضور زنان در محیط‌های کار است.

سابقه تفکیک جنسیتی در ایران

سابقه تفکیک جنسیتی در ایران نخستین بار در طرح زنانه و مردانه کردن دریا مطرح شد. در هشتم تیر ۱۳۵۸ یعنی اولین تابستان پس از انقلاب ابوالقاسم حسین‌جانی فرماندار بندر انزلی گفته بود «دریا باید زنانه - مردانه باشد، خواهران و برادران ما باید جدا از هم به آب بروند…» آن زمان بر سردر فرمانداری هم شعار بزرگی نصب کردند: «فرماندار مسلمان تشویق باید گردد. طرح جداسازی‌اش اجرا باید گردد.» او دریا را به قطعات دویست متری تقسیم کرد که با ۳ نوع تابلو با این عناوین جدا می‌شد: «مخصوص شنای خواهران»، «مخصوص شنای برادران» و «شنا ممنوع»

آن زمان البته پلاژداران، صاحبان مغازه‌ها، جوانان و گروه‌های سیاسی، با صدور اعلامیه و تشکیل میتینگ و راهپیمایی علیه این تصمیم به اعتراض برخاستند زیرا طرح جداسازی و تقسیم ساحل به مناطق زنانه و مردانه از نظر اقتصادی و ایمنی نادرست می‌دانستند.

این سخنان رهبر انقلاب برسد به دست آن هایی که به دنبال دیوارکشی بین زنان و مردان هستند.

شعار سال ، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از رویداد 24 ، تاریخ انتشار 23 اسفند 99 ، کد خبر : 254851 ، rouydad24.com