شعار سال: محسن پاک آیین سفیر اسبق ایران در باکو در خصوص فرافکنی‌ها و ربط دادن اظهارات امام خمینی (ره) به سند همکاری‌های ایران و چین گفت: کشور‌ها در روابط خارجی خود رویه‌ها را تغییر می‌دهند، از همین رو ممکن است در مقطعی دو کشور با یکدیگر دوست نباشند. اما در ادامه تحولاتی رخ می‌دهد که منجر به دوستانه شدن روابط می‌شود. ایران و عراق در برهه‌ای با هم جنگ داشتند، اما در حاضر بهترین دوست و متحد هستند. چین و شوروی نیز در زمان جنگ سرد ۵۰ سال برای عادی سازی روابط مذاکره کردند و در مقابل هم قرار داشتند. اما امروزه دو دوست هستند و با یکدیگر همکاری می‌کنند؛ بنابراین تغییر رویه کشور‌ها طبق منافع رویه‌ای مرسوم است. ایران بار‌ها به اروپایی‌ها نیز اعلام کرده که در صورت کنار گذاشتن خصومت‌ها می‌توانند با ایران سند امضا کنند. باید در نظر داشته باشیم که چین در شورای امنیت به لحاظ سیاسی حامی ایران بوده است. در دوران ترامپ شاهد بودیم این کشور قطعنامه‌های آمریکا را وتو کرد. چین تنها کشوری به شمار می‌آید که به طور رسمی از ایران نفت خریداری می‌کند. در این بین کشور‌های دیگری نیز وجود دارند که از ایران نفت می‌خرند، اما اعلام رسمی نمی‌کنند. حتی به ایران نیز اعلام می‌کنند که خرید نفت را اعلام نکنند تا فشار‌های آمریکا علیه آنان ایجاد نشود؛ بنابراین باید به نقش مهم چین توجه داشت که درصدد توسعه روابط با کشور‌های غرب آسیا است. پکن گسترش روابط با ایران، افغانستان، پاکستان را در دستور کار خود قرار داده و به دنبال احیای جاده ابریشم نیز هست. در این راستا پکن اعلام کرده که ایران برایش به عنوان یک کشور باثبات از اهمیت بالایی برخوردار است و همینطور یکی از کشور‌های مهم و محوری پروژه «یک کمربند یک جاده» است؛ بنابراین ضروری است که چین را با توجه به شرایط امروزی مدنظر داشته باشیم.

 

 

این کارشناس افزود: وقتی حضرت امام (ره) در برهه‌ای اعلام کردند که چین و شوروی دشمن ایران هستند باید زمانش را در نظر بگیریم و بررسی کنیم که در چه دوره‌ای آن را بیان کرده اند. در مقطعی در اوایل انقلاب که عده‌ای از گروه‌های ایرانی که متمایل به مائوئیسم بودند و عده‌ای که به دنبال مارکسیسم بودند، در دانشگاه با جوانان انقلابی مسلمان بحث می‌کردند و این عقاید و افکار را ترویج می‌دادند و معتقد بودند راه اداره کشور از طریق توجه به این افکار و عقاید می‌گذرد. امام در آن دوره به دانشجویان فرمودند که چین و شوروی هر دو دشمن ما هستند؛ البته این بدان معنا نیست که چین و شوروی به دنبال دو کشور و حکومت دشمن ایران هستند، بلکه این دو ایدئولوژی مائوئیسم و مارکسیسم بودند که به عنوان دشمن ایران خطاب می‌شدند و حضرت امام بر آن تاکید داشتند. امروزه نیز شاهد هستیم که مائوئیسم از چین فاصله گرفته و مارکسیسم در روسیه وجود ندارد. شوروی امروزه به روسیه‌ای تبدیل شده که ۱۵ الی ۱۶ کشور از آن جدا شده اند و نگاه به اقتصاد آزاد دارند. امروزه چین در یک اقتصاد آزاد بزرگترین صادرکننده کالا به آمریکا است که دومین واردکننده کالا از آمریکا نیز محسوب می‌شود. همه این توضیحات عنوان شد تا بر اهمیت شأن و نزول اظهارات تاکید کنم. همانطور که اشاره کردم باید بررسی کنیم و ببینیم صحبت‌های مطرح شده در چه زمانی و خطاب به چه کسانی بوده است. نباید با طرح این مسائل در مردم نگرانی و اضطراب ایجاد کنیم که قراداد ۲۵ ساله با چین تحمیل ترکمنچای دیگری به ایران است. شرایط قرارداد ترکمنچای و گلستان که با دوره کنونی مقایسه می‌شود بسیار متفاوت است. در آن برهه شاهانی بر کشور حکفرمایی می‌کردند که خیلی راحت کشور را می‌فروختند. در همین راستا در دوره قاجار شاهد جدا شدن بخش‌های مهمی از ایران بودیم. در زمان پهلوی ما شاهد بخشیده شدن بحرین به اعراب بودیم که واقعیت‌هایی هستند که در آن دوره وجود داشتند.

 

باید هم با ملت‌ها و هم دولت‌ها همکاری داشته باشیم

پاک آیین در پایان اضافه کرد: امروز در نظام جمهوری اسلامی ایران مردم بر امور نظارت دقیق دارند و با رأی خود افراد مورد نظر را انتخاب می‌کنند. در رأس این نظام نیز، ولی فقیه وجود دارد که به همراه فق‌ها بر امور نظارت می‌کنند. ایران ۸ سال در جنگ تحمیلی جنگید و خون‌ها داد تا یک وجب از خاکش جدا نشود. از همین رو طرح مسائلی، چون ترکمنچای و گلستان به هیچ وجه جایز نیست. زمانی که سفیر بودم همواره در جلساتی با حضور حضرت امام برگزار می‌شد ایشان همواره تاکید داشتند که با کشور‌های که احترام متقابل را در نظر می‌گیرند ایران باید روابط دوستانه داشته باشد. تعداد اندکی از جناح‌ها در آن جلسات اظهار داشتند که ما باید فقط با ملت‌ها کار کنیم که حضرت امام با صراحت تمام اظهار داشتند که این حرف غلطی است و باید هم با ملت‌ها و هم دولت‌ها همکاری داشته باشیم. ایده بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بر همین مبنا بود به طوری که رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر روابط با کشور‌ها بر پایه احترام متقابل تاکید دارند. به جز رژیم صهیونیستی که ایران آن را به رسمیت نمی‌شناسد و آمریکا که همواره با ملت ایران دشمنی و خصومت داشته است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرآنلاین، تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۵۰۳۵۱۸، www.khabaronline.ir