شعار سال: پایگاه خبری "آسیا تایمز" در گزارشی، به دوره ریاست جمهوری "حسن روحانی" در ایران پراخته و با ذکر برخی موفقیت‌ها و ناکامی‌های دولت وی، به طور خاص به این مساله اشاره کرده که روی کار آمدنِ دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی، تا حد زیادی طرح‌ها و برنامه‌های دولت حسن روحانی جهت آزادسازی اقتصادی (لیبرالیزه کردن اقتصاد) ایران و همچنین تقویتِ نقش و جایگاه بخش خصوصی در آن را تضعیف کرد. امری که موجب ایجاد سرخوردگی و نامیدی گسترده در جامعه ایرانی شد.

آسیا تایمز در این رابطه می‌نویسد: «حسن روحانی در سال ۲۰۱۳ با وعده ایجاد آزادی و گشایش‌های بیشتر در داخل و توسعه مراودات بین المللی ایران بر سر کار آمد و توانست در سال ۲۰۱۷ نیز بار دیگر با طرح برخی وعده‌ها، پیروز انتخابات ریاست جمهوری ایران شود. با این حال، اکنون که وی قدرت را ترک می‌کند تا حدی در اجرای طرح‌ها و برنامه‌های خود، با چالش رو به رو شده و چندان از پسِ همه آن‌ها بر نیامده است.

در شرایط فعلی و در جریان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، "ابراهیم رئیسی" پیروز انتخابات شده که بسیاری از ناظران این پیروزی را ناشی از سرخوردگی افکار عمومی ایران از سیاست‌ها و رویه‌های اقتصادی دولت حسن روحانی ارزیابی می‌کنند. دوران حسن روحانی به معنای واقعی کلمه، با چالش‌های اقتصادی فراوانی برای مردم ایران همراه بود.

 

روحانی در صدرِ تمامی اقداماتش سعی داشت تا اقتصاد ایران را لیبرالیزه کند

"تیری کویل" نویسنده و پژوهشگر "انیسیتو روابط بین المللی و راهبردی" در پاریسِ فرانسه می‌گوید: "روحانی در صدرِ تمامی اقداماتش سعی داشت تا اقتصاد ایران را لیبرالیزه کند و نقش بخش خصوصی در کلیت اقتصاد ایران را تا جای ممکن تقویت کند".

با این همه، این راهبردِ حسن روحانی، به کل با روی کار آمدن دونالدترامپ در آمریکا، با چالش مواجه شده و متوقف شد. سه سال قبل، دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا، این کشور را به صورت یکجانبه از توافق "برجام" خارج کرد. توافقی که در ازای ایجاد یک سری از محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران، این کشور را از برخی امتیازات و منافع اقتصادی منتفع می‌ساخت.

ترامپ پس از خروج از برجام، تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران و اقتصاد این کشور وضع کرد که آسیب‌های قابل توجهی را برای تهران سبب شد. شاید مهمترین آسیب این تحریم ها، کاهش قابل توجه میزان صادرات نفت ایران بود. جدای از تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بحران شیوع ویروس کرونا در این کشور نیز تا حد زیادی برای تهران ایجاد آسیب کرد و بر دامنه مشکلات اقتصادی دولت حسن روحانی افزود.

بدون تردید انتقادات گسترده از دولت حسن روحانی در بحبوحه پاندمی ویروس کرونا و متهم کردن آن به ناکارآمدی، تا حد زیادی طرح‌ها و برنامه‌های وی را عقب انداخت. روحانی در دوره ریاست جمهوری خود بار‌ها و بار‌ها به مساله "جنگ اقتصادی" دولت آمریکا علیه ایران اشاره کرد و آن را عامل اصلی اغلب چالش‌های اقتصادی کشور در دوره حضور خود در قدرت معرفی کرد. در کنار همه این ها، حتی متحدان اصلاح طلبِ حسن روحانی نیز به دلیل عمل نکردن وی به وعده هایش مخصوصا در حوزه آزادی‌های فردی و مدنی، از او به انتقاد پرداختند. با این حال، برخی از ناظران و تحلیلگران ایرانی نظیر "احمد زید آبادی" بر این باورند که این قبیل انتقادات از روحانی چندان عادلانه نیست، زیرا وی در برخی از حوزه‌ها که از او انتقاد می‌شود، به اندازه کافی از اختیارات برخوردار نبوده است. امری که تحلیلگرانِ جبهه مخالف روحانی، از آن صرفا به مثابه "بهانه" یاد می‌کنند و آن را محکوم می‌کنند.

دولت روحانی و تضعیف طبقه متوسط جامعه ایرانی

یکی از موفقیت‌هایی که دولت روحانی می‌تواند در کسب آن به خود ببالد، توفیق آن در بهبود کیفیت و دسترسی به اینترنت در اقصی نقاط ایران است. با این حال، وی در رفع فیلترینگ توئیتر و فیس بوک که پیشتر وعده آن را داده بود، کاملا ناکام بوده است و هم اکنون استفاده از این شبکه‌های اجتماعی در ایران همچنان با فیلترشکن انجام می‌شود.

"تیری کویل" تحلیلگر مسائل ایران در فرانسه به خبرگزاری AFP می‌وید: "طبقه متوسطِ تحصیل کرده در شهر‌های بزرگ ایران، عمیقا از روحانی و رویه‌های وی سرخورده و ناامید شده اند. آن‌ها از روحانی توقع کنش‌ورزیِ به مراتب بیشتری را داشتند".

برخی منتقدان روحانی بر این باورند که وی دولت خود را صرفا محدود به عده‌ای از افراد وفادار به خود کرده و عملا دولتش را در یک بن بست سیاسی گرفتار کرده است. با این حال، "کامنت ترم" استادیار دانشگاه اروپایی در فلورانس می‌گوید که شاید مهمترین موفقیت حسن روحانی در دوره حضورش در قدرت، انعقاد یک توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی، بدون عبور از خط قرمز‌های نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. در نقطه مقابل، بدترین ناکامی وی نیز تضعیف طبقه متوسط جامعه ایرانی و همچنین طبقه کارگری بود که تا حد زیادی با حمایت‌های خود از وی، زمینه انتخاب شدن مجدد او برای دوره دوم ریاست جمهوری اش را فراهم ساختند».

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو، تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۹۴۳۸۲۴، snn.ir