شعار سال: خبر‌ها حاکی از آن است که به دلیل شیوع ویروس کرونا در سال گذشته نزدیک به ۲ میلیون نفر از بازار تولید و ۸۰۰ هزار نفر از بخش خدمات خارج شده اند، ضمن اینکه آمار‌های بیکاری نیز به دلیل عدم تقاضای جویندگان کار کاهش یافته است. در بحران اقتصادی و درآمد‌های کم و گسترش فقر کاهش آمار جویندگان کار خبر از ایجاد وضعیتی به مراتب بدتر از آنچه گمان می‌کنیم می‌دهد، وضعیتی که موجب شده نیروی کارجوان و انرژی زمینه‌ای برای فعالیت خود نبیند، لذا به ناچار ماندن در خانه یا به نوعی بیکاری را انتخاب کند. حسین درودیان اقتصاد دان و استاد دانشگاه دلایل کاهش جمعیت جویای شغل و راهکار‌های کاهش تبعات فشار‌های اقتصادی را بیان کرده است.
حسین درودیان کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با رادار اقتصاد به مساله کاهش آمار جمعیت فعال و جویای شغل پرداخت و دلایل این موضوع را برشمرد و گفت: با اینکه در حال حاضر ایران، دارای جمعیت جوان قابل توجهی است که آمادگی ورود به بازار کار و تولید را دارند، جوانان تحصیل کرده‌ای که در مشاغل مختلف می‌توانند برای اقتصاد ارزش آفرینی و آورده‌های خوبی داشته باشند، اما شاهد کاهش جمعیت جوان جویای کار براساس آمار‌هایی که دریکی دو سال گذشته منتشر شده هستیم. ضمن اینکه در سال ۹۹ به دلیل شیوع بیماری کرونا ۲ میلیون نفر از فعالیت‌های مولد بیرون رفته و نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر هم از فعالیت‌های خدماتی خارج شده یا به عبارت بهتر به جمع بیکاران افزوده شده اند.
وی در این باره توضیح داد: یکی از مهمترین دلایل کاهش جمعیت فعال، افق منفی دید نیروی کار نسبت به پیدا کردن شغل است. وقتی شرایط اقتصادی شرایط مطلوبی نیست، نیروی کارمتوجه وضعیت بد اقتصادی است که در چنین شرایطی نمی‌تواند شغل مناسبی داشته باشد، لذا امید خود را به پیدا کردن شغل مناسبی درخور تحصیلات یا توانایی و پتانسیل و حرفه‌ای که آموخته را از دست می‌دهد. افزایش روحیه ناامیدی نسبت به پیدا کردن شغل مناسب باعث کاهش آمار مشارکت اقتصادی می‌شود.
مدرس اقتصاد دانشگاه تهران علت خانه نشینی و عدم مشارکت در فعالیت‌های مولد توسط نیروی جوان کشور را اینگونه توضیح داد: در عین حالی که جمعیت جوان توان انجام کار را دارد و مایل به رفتن بر سر کار و شغلی است که می‌تواند در آن نقش آفرینی خوبی برای اقتصاد و جامعه داشته باشد، اما چون بستر‌های لازم برای ایجاد مشاغل مختلف در جامعه فراهم نشده و یا حقوق و دستمزد‌ها آنقدر پایین است که صرف هزینه‌های جانبی و رفت و آمد و... را نمی‌کند لذا مشارکت جوانان در امر تولید کاهش می‌یابد، این مساله علاوه بر اینکه باعث کاهش نرخ مشارکت اقتصادی می‌شود، اما از یک سو نیز موجب کاهش نرخ بیکاری می‌شود در حالی که جمعیت بیکاران روز به روز افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به چند راهکار مهم برای عبور از وضعیت موقتی فعلی گفت: دو کار اصلی یابد انجام شود یکی در حوزه امید آفرینی و ایجاد انتظارات مثبت در جامعه است که این موضوع فقط از طریق مبارزه با فساد، تثبیت و کنترل بازار ارز و اجرای برخی از طرح‌های حمایتی از دهک‌های پایین می‌تواند در جامعه امید آفرینی کند.
وی در این باره تصریح کرد: وقتی امید به جامعه تزریق شود خود به خود جمعیت فعال وارد بازار کار می‌شود. البته اینجا باید ظرفیت جذب نیز برای جمعیت فعال وجود داشته باشد یعنی دوباره وقتی نرخ مشارکت بالا می‌رود و نیروی کار وارد بازار برای فعالیت‌های مولد می‌شود، اگر مشاهده کند در واقعیت اتفاقی رخ نداده است دوباره به وضعیت قبلی برمی گردد و تاثیر این موضوع را آنگاه در افزایش نرخ رسمی بیکاری خواهیم دید.
حسین درودیان با بیان دو راهکار گفت: برای این منظور دولتمردان بهتر است دو کار عملی را به عنوان راهبرد‌های کنونی مد نظر قرار دهند. راهبرد اول کاهش آسیب پذیری اقتصاد ایران از تحریم هاست که به سرعت و با سیاست گذاری‌های درست یعنی مدیریت صحیح اقتصاد داخلی باید انجام شود. برای تحقق این مساله مهم مجموعه اقدامات جزیی وکلی که دراقتصاد انجام می‌شود باید ذیل عناوینی مطرح شود که تاثیرپذیری سوء اقتصاد ایران را از تحریم‌های آمریکا به شدت کاهش می‌دهد.
وی در این باره به چند مورد اشاره کرد و گفت: مثلا باز تعریف کانال‌های تجاری و ارزی کشور به سمت کشور‌هایی که از آمریکا استقلال بیشتری دارند یا کانال‌هایی که تحریم پذیری کمتری دارند یک راهبرد خوب برای مقطع کنونی تا زمانی است که تحریم‌ها پایان بیابد. اگر سیاست گذاری‌های اقتصادی و اصلاحات ساختاری در اقتصاد ایران انجام شود قطع به یقین بسیاری از چالش‌هایی که از ناحیه تحریم‌ها نیست حل می‌شود. چالش‌هایی که درفقدان مدیریت و سیاست گذاری صحیح به شکل شدیدتری خود را در زمان تحریم‌ها نشان می‌دهد.
وی در این مورد بیان داشت: بنابراین اصلاحات از درون اقتصاد مهم است چرا که اگر این اصلاحات به درستی انجام شود با آورده‌های مالی که از اصلاحاتی مثل مالیات وبانک و برای تولید ایجاد می‌شود می‌توان تولید را افزایش داد و نیروی جوان را برای فعالیت‌های مولد به کار گرفت.
حسین درودیان کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: همچنین اجرای برخی طرح‌های پیشران ملی در داخل در حوزه‌هایی که تامین زنجیره آن کسب و کار، حساسیت کمتری به واردات دارد، یعنی برای تداوم آن کسب و کار نیاز چندانی به واردات مواد اولیه و نهاده و ... از خارج نداشته باشیم که نگران تاثیرات سوء تحریم‌ها بر تامین و واردات آن کالا باشیم.
وی در این باره توضیح داد: این مساله نه تنها در واردات مهم است بلکه در صادرات نیز به دلیل تامین نیاز‌های داخلی کشور باید مورد توجه قرار بگیرد. یعنی علاوه بر اینکه نیاز کمتری به مواد اولیه و کالا‌های واسطه‌ای برای واردات داریم باید محصول نهایی تولید شده را تا حد برطرف کردن نیاز داخلی با قیمت مناسب به دست مصرف کننده ایرانی برسانیم تا فشار قیمت از روی مصرف کننده برداشته شود، در صورت تولید مازاد محصول آنگاه می‌تواند برای صادرات آماده شود. این راهبرد‌ها برای زمان تحریم هاست، لذا اگر به این موارد دقت شود علاوه بر آرامشی که در بازار‌های مختلف خواهیم داشت، قطعا با ایجاد شغل می‌توانیم از نیروی جوان مستعد و با انرژی در بازار کار استفاده کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری رادار اقتصاد، تاریخ انتشار: ۲۳ تیر ۱۴۰۰، ۱۷۴۷۴، www.radareghtesad.ir