شعار سال: رشد ماهانه پایه پولی در مرداد ماه ۱۴۰۰ منفی به ثبت رسیده است و این در حالیست که تنها بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در مرداد به حجم نقدینگی افزوده شده است، این موضوع بیانگر عطش بالای بانکها برای وام دهی و اعطای تسهیلات است. همچنین افزایش قیمت در برخی از بازارهای دارایی مانند ارز باعث گشته تا بر خلاف ۴ ماه ابتدایی سال از جذابیت سود سپردههای بلند مدت بانکی کاسته شود، همین رخداد باعث شده است تا رشد ماهانه پول در مرداد ماه بالغ بر ۴ درصد به ثبت برسد. در ادامه گزارش به بررسی تغییرات و حجم متغیرهای پولی و همچنین خلق اعتبار توسط بانک در مرداد ۱۴۰۰ پرداخته شده است.
رشد منفی پایه پولی پس از یکسال
حجم کل پایه پولی در پایان مرداد ماه ۱۴۰۰ به رقم ۵۱۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. بر این اساس رشد ماهانه این متغیر پولی در مرداد ماه منفی ۰.۲ درصد برآورد میشود، به بیان دیگر پایه پولی در مرداد ماه نسبت به تیر بالغ بر یک هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. در دوازده ماه گذشته این تنها باری است که رشد ماهانه این متغیر منفی به ثبت رسیده است.
رشد سالانه یا به عبارت دیگر نقطه به نقطه پایه پولی در مرداد ۴۲.۱ درصد به ثبت رسیده است، این رشد به ارزش ۱۵۳ هزار میلیارد تومان است. همچنین از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه این متغیر تورم ساز بالغ بر ۵۷ هزار میلیارد تومان افزایش را تجربه کرده است، که برابر با رشد ۱۲.۴ درصدی است.
نقدینگی در مرز ۴ هزار هزار میلیارد تومان
حجم کل نقدینگی موجود در اقتصاد ایران در پایان مرداد ماه امسال ۳ هزار ۹۲۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. رشد ماهانه نقدینگی در مرداد ماه ۲.۷ درصد به ثبت رسده است، این رشد به ارزش ۱۰۲ هزار میلیارد تومان است. بر این اساس در مرداد ماه به طور متوسط روزانه ۳.۴ هزار میلیارد تومان خلق اعتبار یا نقدینگی توسط نظام بانکی صورت گرفته است.
رشد نقطه به نقطه نقدینگی در مرداد امسال ۳۹.۱ درصد به ثبت رسیده است، به بیان دیگر از مرداد ماه ۹۹ تا مرداد ماه ۱۴۰۰ بالغ بر یک هزار و ۱۰۲ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است. در پنج ماه ابتدایی سال جاری نیز این منغیر تورم ساز ۱۲.۸ درصد به ارزش ۴۴۶ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.
رشد ماهانه پول صعودی شدرشد ماهانه حجم پول در مرداد ماه امسال ۴.۲ درصد به ثبت رسیده است، به بیان دیگر حجم اسکناس، مسکوکات و سپردههای دیداری موجود در اقتصاد ایران در در مرداد نسبت به تیر ماه بالغ بر ۳۱ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. بر این اساس حجم پول در پایان مرداد ۱۴۰۰ به رقم ۷۸۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه ۴.۲ درصدی حجم پول در مرداد ماه در حالی به ثبت رسیده است که رشد ماهانه این متغیر در تیر ماه حدود ۳ درصد برآورد شده بود. افزایش قیمت در بازارهای دارایی مانند طلا و ارز موجب گشته است تا تورم انتظاری جامعه در مرداد ماه بالاتر رفته و بر خلاف ماههای گذشته جذابیت سپردههای بلند مدت بانکی کاهش یابد، که همین امر باعث افزایش درصد رشد ماهانه پول در ماه مرداد شده است.
حجم پول از مرداد ماه ۹۹ تا مرداد امسال ۳۶.۴ درصد رشد داشته است، این رشد به ارزش ۲۰۸ هزار میلیارد تومان است. همچنین رشد ۵ ماهه ابتدایی سال برای این متغیر پولی ۱۳.۱ درصد به ثبت رسیده است، از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه ۹۱ هزار میلیارد تومان به حجم پول افزوده شده است.
سپردههای بلند مدت در چه حالی است؟
حجم شبه پول در مرداد ماه ۱۴۰۰ به رقم ۳ هزار و ۱۴۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه این متغیر پولی در مرداد ۲.۳ درصد به ثبت رسیده است، به عبارت دیگر در مرداد ماه حدود ۷۱ هزار میلیارد تومان به حجم سپردههای بلند مدت بانکی افزوده شده است. رشد ماهانه شبه پول در مرداد نسبت به تیر ماه ۰.۳ درصد کاهش یافته است.
رشد نقطه به نقطه یا یکساله شبه پول نیز در مرداد ماه ۳۹.۷ درصد به ثبت رسیده است، این رشد به ارزش ۸۹۴ هزار میلیارد تومان است. همچنین از ابتدای سال تا کنون حدود ۳۵۵ هزار میلیارد تومان به حجم سپردههای بلند مدت بانکی افزوده شده است، بر این اساس رشد ۵ ماهه شبه پول ۱۲.۷ درصد است.
عطش بانکها برای خلق پولضریب فزاینده (خلق نقدنیگی توسط بانک ها) در مرداد ماه ۱۴۰۰ حدود ۷.۶۰۱ برآورد شده است، به بیان دیگر به ازای یک ریال خلق اعتبار توسط بانک مرکزی، ۷.۶ ریال خلق اعتبار توسط بانکها صورت گرفته است. بررسیها نشان میدهد ضریب فزاینده در مرداد ماه بالاترین عدد این ضریب در ۷ ماه گذشته است. علت بالا رفتن ضریب فزاینده چیست؟
ضریب فزاینده از تقسیم حجم نقدینگی به حجم پایه پولی به دست میآید، بنابراین زمانی که نقدینگی بزرگ شود و پایه پولی ثابت میماند باعث افزایش در این ضریب میشود. این دقیقا همان اتفاقی است که در مرداد ماه امسال رخ داده است، به بیان سادهتر در مرداد ماه امسال ۱۰۲ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است و این در حالیست که نه تنها پایه پولی افزایشی نداشته بلکه بالغ بر هزار میلیارد تومان از حجم آن کاسته شده است. همین امر موجب گشته است تا ضریب فزاینده از ۷.۳۸ در تیر ماه به ۷.۶۰۱ افزایش یافته است. افزایش بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی نقدینگی در مرداد ماه در حالی که رشد پایه پولی منفی بوده است، حاکی از تمایل بالای بانکهای تجاری به وام دادن است.
همچنین به گفته بانک مرکزی کاهش ذخایر اضافی بانکها نزد بانک مرکزی و همچنین افزایش بیشتر شبه پول نسبت به افازیش حجم پول در ماههای اخیر (از فروردین تا تیر ماه، به جز مرداد) باعث گردیده تا قدرت بانکها در وام دهی افزایش یابد، این دلایل از جمله عوامل رشد ضریب فزاینده در مرداد ماه نسبت به پایان سال ۹۹ است.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازاقتصاد نیوز، تاریخ انتشار:۲۵ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۴۴۰۹۵۵، www.eghtesadnews.com