چین برای حل بحران نیروی کار به علم روباتیک پناه می برد

شواهد حاکی از آن است که بازنگری چین در سیاست 35 ساله تک‌فرزندی، برای حل دو مشکل افزایش جمعیت سالمند این کشور و کاهش نیروی کار کافی، چندان کارساز نبوده و به همین دلیل این کشور دست به دامان عرصه فناوری و علم روباتیک شده است.

شعارسال: چین بیشترین جمعیت پیر جهان را دارد و محققان عرصه فناوری معتقدند به دلیل تمایل نداشتن مردم به فرزندآوری، سیاست جدید شاید نتواند مشکلات پیش روی این کشور را حل کند. سیاستگذاران اقتصادی می گویند؛ در این وضعیت راه جایگزین این است که چین دارای جمعیت روبات شود تا دومین اقتصاد برتر جهان لطمه نبیند. شاید در آینده، روبات‌ها به عنوان نیروی کار حتی برای صاحبان صنایع و کارخانه‌ها دلنشین‌تر هم باشند، چرا که توانایی بشر در کار محدود است ولی روبات‌ها می‌توانند بشدت و برای ساعات طولانی کار کنند.

* چین، سال 2025

با توجه به چشم‌انداز دولت چین در زمینه توسعه علم و صنعت روباتیک، پیش‌نویس طرحی به نام برنامه «چین سال 2025» در بخش‌های کلیدی تولید تهیه شده است تا کارخانه‌ها و تولیدکننده‌ها، ظرفیت خود را برای تولید روبات‌های توانمند و پیچیده بالا ببرند. دولت چین به سازندگان روبات‌ها و همچنین تولیدکنندگانی که از این روبات‌ها در خط تولید خود بهره می‌گیرند، یارانه‌ای ویژه اختصاص می‌دهد که این رقم سالانه به 4/31 تا 5/78 میلیون دلار می‌رسد. این کشور در قالب این برنامه در نظر دارد تا سال 2025 در زمینه تولید روبات پیشرفت چشمگیر داشته باشد و تا سال 2030 به یکی از پیشگامان تولید روبات در جهان تبدیل شود.

طبق این طرح پیش‌بینی می‌شود تعداد روبات‌های صنعتی چین تا سال 2020 دوبرابر شده، به 800 هزار عدد ارتقا یابد و ارزش صنعت روباتیک این کشور نیز در طول این 5 سال به 100 میلیارد یوآن معادل 7/15 میلیارد دلار برسد. البته چین تاکنون نیز در حوزه روباتیک موفق عمل کرده طوری که سال گذشته حدود 57 هزار روبات در چین به فروش رفت که این رقم نشان از رشد سالانه 55 درصدی دارد و یک‌چهارم فروش جهانی محسوب می‌شود ولی موضوع اینجاست که چین در زمینه تولید روبات‌های کارگر و نوآور، به نسبت سایر بخش‌های اقتصاد این کشور چندان موفق عمل نکرده است. در حال حاضر تنها 36 روبات به ازای هر 10 هزار کارگر در چین وجود دارد در حالی که این رقم در کره جنوبی به 478 عدد، در ژاپن به 315 عدد، در آلمان به 292 عدد و در ایالات متحده امریکا به 164 روبات می‌رسد. البته علاقه چین به علم و صنعت روباتیک از سال 2008 یعنی درست وقتی که تولیدکنندگان با مشکل کمبود نیروی کار مواجه شده و به دنبال راه‌هایی برای کاهش هزینه نیروی کار بودند، شکل جدی‌تری به خود گرفت، میزان سرمایه‌گذاری در این زمینه افزایش یافت و ارائه مشوق‌هایی همچون کاهش مالیات برای تشویق کمپانی‌ها و خریداران به منظور اتوماسیون، بخشی از راهکارهای ارائه شده در این مدت بود. با تلاش‌های انجام شده، میزان فروش روبات‌های چین در سال 2014 حدود 56 درصد افزایش یافت و انتظار می‌رود تا سال 2018 بیش از یک‌سوم روبات‌های صنعتی جهان توسط این کشور ساخته شود. یک نمونه از این تلاش‌ها تولید بازوی روباتیک تعبیه شده در یک ماهواره است. نکته جالب روبات این است که ماهواره می‌تواند از این بازو برای تعمیر یا سوختگیری استفاده کند و حتی از خود در مقابل خرده سنگ‌هایی که در فضا معلق هستند، حفاظت کند.

* ارتقای نوآوری در WRC

برای حضوری موفق‌تر در عرصه تولید انواع روبات‌ها، چین نمایشگاه‌های روباتیک متعددی برگزار می‌کند که یکی از آنها کنفرانس جهانی روبات‌ها (WRC) است. در این کنفرانس 3 روزه که امسال با شعار «همکاری نوآورانه؛ حرکت برد- برد به سوی جامعه هوشمند» در 3بخش نمایشگاه، مسابقه و همایش از 23 تا 25 نوامبر برگزار شد، مؤسسات پژوهشی، دانشگاه‌ها، کارآفرینان و کمپانی‌های فعال در حوزه روباتیک جذابیت‌های این علم، آخرین دستاوردها و محصولات خود را به نمایش گذاشتند. بیش از 100 متخصص امور روباتیک، 209 کمپانی مؤسسه و دانشگاه و همچنین 12 سازمان روباتیک بین‌المللی کشورهای مختلف در کنفرانس امسال چین حضور داشتند و روبات‌ها در 3 دسته صنعتی، خدماتی و تخصصی ارائه شدند. با وجود تقاضای بالا برای روبات در چین، وقتی پای نوآور بودن روبات‌های صنعتی به میان می‌آید، این کشور همچنان از سایر کشورهای توسعه یافته عقب‌تر است. به همین دلیل هم این موضوع یعنی طراحی و تولید روبات‌هایی کامل و نوآورانه در کانون توجه کنفرانس روباتیک امسال پکن قرار گرفت؛ رویدادی که توسط دولت چین حمایت می‌شود، با قرائت پیام «شی جینپینگ» رئیس جمهوری چین افتتاح شد؛ پیامی که از نیاز کشور به تمرکز و توجه به تولید هوشمند و نیز افزایش ارزش روبات‌های این کشور نشان داشت.

رئیس جمهوری در این پیام از آرزویش برای اینکه روبات‌ها اقتصاد چین را به حرکت درآورند گفت و اعلام کرد ما می‌خواهیم در زمینه روباتیک قدرتمندتر باشیم و چین خواستار همکاری با سایر کشورها برای ارتقای تحقیقات روباتیک است.

در این نمایشگاه 3 روزه، «آرتور بارونسلی» رئیس فدراسیون بین‌المللی روباتیک (IFR) نیز گفت: دهه‌ها بعد از اختراع نخستین روبات کارگر در سال 1961 ما حالا در عصر جدید روباتیک قرار داریم. در حال حاضر حدود 5/1میلیون روبات در سراسر جهان در کارخانه‌ها مورد استفاده است که در 3 سال آینده، این رقم به 3/2 میلیون روبات خواهد رسید. البته بیشتر روبات‌ها برای کار در شرایط سخت تولید می‌شوند و به همین دلیل برخی معتقدند روبات‌ها تهدیدی برای اشتغال در کشورهای صنعتی محسوب نمی‌شوند بلکه بازوهای کمکی برای اقتصاد محسوب می‌شوند.

* هالیودی‌های روباتیک

در نمایشگاه امسال بازدیدکنندگان با دیدن روبات‌هایی که آواز می‌خوانند و نوازنده هستند و همچنین روبات‌هایی که می‌توانند بدمینتون بازی کنند، روبات‌های پیشخدمت که به عالی‌ترین شکل می‌توانند پذیرایی کنند و همچنین روبات‌های خدمات‌رسان که می‌توانند زمین را جارو کرده و علاوه بر تمیز کردن پنجره‌ها، غذا را سرو کنند، هیجان‌زده شدند.

روبات اندرویدی Genminoid F که با چهره یک زن در نمایشگاه حاضر بود و توسط مؤسسه روباتیک ژاپنی Hiroshi Ishiguro طراحی شده است هم نظر بسیاری از بازدیدکنندگان این نمایشگاه را به خود جلب کرد. این روبات کاملاً شبیه انسان است و حرکاتی بسیار هوشمندانه دارد. در نمایشگاه امسال همچنین روبات‌هایی حضور داشتند که برپایه شخصیت‌های فیلم‌های سینمایی محبوب ساخته شده بود و می‌توان از آن به شخصیت محبوب انیمیشن Big Hero 6 یعنی Baymax از کمپانی دیسنی و همچنین Decepticons از فیلم‌ هالیوودی blockbuster Transformers اشاره کرد. یک نمونه از روبات کاوشگر ماه در مرکز ملی کنوانسیون چین، روبات مین‌یاب Xiao I و روباتی به شکل اژدها که رقص سنتی اژدها در چین را انجام می‌دهد نیز بخشی دیگر از روبات‌های حاضر در این نمایشگاه بود. این نمایشگاه و رویدادهای مشابه، مردم را با ضرورت زندگی در کنار روبات‌ها در آینده‌ای نزدیک بیشتر آشنا می‌کند و به همین دلیل هم چین هر سال میزبان چندین دوره رویداد روباتیک است باید منتظر ماند و دید طرح 10ساله چین به کجا ختم می‌شود.