شعار سال : مسعود باقرزاده کریمی معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری بررسی عملکرد دولت یازدهم اظهارداشت: سرزمین ما از نظر منابع اکوسیستمی، آبی و خاکی محدود است. استفاده بیش از حد از این منابع در چندسال گذشته اثر خود را بر اکوسیستم‌های آبی کشور یعنی تالاب‌ها گذاشته است.

باقر زاده کریمی در ادامه گفت: طی چندسال گذشته تالاب‌ها دچار سیر قهقرایی بوده‌اند، تالاب‌های کشور به 4 دسته تالاب‌های ساحلی شمال، جنوب، کوهستانی و فلات مرکزی تقسیم می‌شود. در 3 دهه اخیر بیشترین خشکی و آسیب مربوط به تالاب‌های فلات مرکزی و کوهستانی است.

معاون امور تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برای احیای تالاب‌ها اقدامات زیادی صورت گرفته است، در زمینه قانونگذاری و اصلاح قوانین احتیاج به اصلاح داشتیم. بنابراین در دولت یازدهم آیین‌نامه اجرایی حفاظت و مدیریت تالاب‌ها مصوب شد تا دولت حفاظت از تالاب‌ها را به اجرا بگذارد.

باقرزاده کریمی با اشاره به اینکه قانون جامع برای حفاظت، مدیریت و احیای تالاب‌ها به تصویب رسید، گفت: با توجه به تعامل خوب سازمان محیط زیست با مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست برای نخستین بار در این دوره ابلاغ شد که 7 اصل آن به طور مستقیم سرنوشت تالاب‌ها را هدف قرار داده است. به طور کلی در بخش قانونگذاری و مقررات، اقدامات راهگشایی انجام شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: احیای تالاب‌ها یک موضوع فرابخشی است و احتیاج به هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف دارد، ستادی برای هماهنگی این موضوع بر اساس الگوهای زیست بومی ایجاد شد. این ستاد نخستین بار برای دریاچه ارومیه تشکیل شد که معاون اول رئیس جمهور - ریاست این ستاد- را بر عهده داشت و استانداران حوضه آبریز دریاچه ارومیه از جمله افراد موثر حاضر در ستاد بودند.

معاون امور تالاب‌ها با اشاره به اینکه اجرای الگوی مشارکتی و هماهنگ‌کننده برای احیای سایر تالاب‌ها نیز شکل گرفته است،گفت: برای احیای تالاب‌های خوزستان، گیلان، فارس ستادهای احیای تالاب‌ها با مسئولیت استاندار شکل گرفته است. شکل‌گیری شوراهای عالی آب درجه دو از جمله اقدامات اجرایی به منظور احیای تالاب‌ها بوده است. این شوراها با عضویت دستگاه‌های مختلف، حضور استانداران، نمایندگان بهره‌بردار و با ریاست وزارت نیرو تشکیل شده است.

باقرزاده کریمی در ادامه تصریح کرد: در دولت یازدهم تخصیص‌های ویژه برای 7 حوضه آبریز گاوخونی، چرخه، کارون، دز، کشف رود، سفید رود و هراز شورای عالی درجه دو تعیین شد. در چند سال گذشته تخصیص منابع آب تنها برای شرب، کشاورزی و صنعت بود اما در این دولت حق آبه محیط زیست با اولویت دوم تعریف شد. بر اساس این تصمیم،حدود ۱۱ میلیارد مترمکعب آب از منابع ذخیره شده سدها به حفاظت اکوسیستم‌ها اختصاص یافت.

معاون امور تالاب‌ها با اشاره به اینکه زمینه سوم فعالیت‌های دولت یازدهم در زمینه حفظ تالاب‌ها، جلب مشارکت جوامع محلی است،‌ گفت: در حوضه آبریز تالاب‌ها، کشاورزان، صنعتگران، جزء بهره‌برداران محسوب می‌شوند. همچنین موضوع شرب نیز مطرح است. بنابراین همه این گروه‌ها در تقسیم آب حوضه شریک هستند. مردم را باید برای حفظ تالاب‌ها به صحنه بیاوریم تا مسئولیت‌شان را به‌ درستی اجرا کنند.

وی در ادامه گفت: در مشارکت مردم به افزایش مسئولیت‌پذیری بهره برداران نیز توجه کردیم تا مردم در فعالیت‌های حفاظت و مدیریت تالاب‌ها مشارکت کنند.

معاون امور تالاب‌ها افزود: الگوهای اقتصادی را باید در منطقه به گونه ای پیاده کنیم که منافع بهره‌برداران با سرنوشت تالاب‌ها در یک خط باشد. تالاب کمجان از جمله تالاب‌هایی است که با همت مردم احیا شده است. همچنین در دریاچه ارومیه در زمینه تغییر الگوهای کشاورزی با مشارکت مردم فعالیت می‌کنیم.

باقرزاده کریمی با اشاره به اینکه در مورد دریاچه ارومیه با حدود ۳۵ کشور از جمله آلمان، آمریکا، استرالیا، ترکیه، اتریش رایزنی فنی داشتیم، گفت: با متخصصان این کشورها مذاکرات فشرده‌ای در مورد برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه داشتیم و همگی معتقد بودند که اگر آن ها نیز جای ما بودند همین راهی را که ما می‌رفتیم، طی می‌کردند.

وی با بیان اینکه باید از منابع آبی این منطقه حدود ۴۰ درصد وارد دریاچه و ۶۰ درصد برای سایر مصارف استفاده می‌شد،افزود: متاسفانه طی 3 دهه گذشته ۸۰ تا ۹۰ درصد منابع آب برای مصارف کشاورزی، صنعت و شرب استفاده شده و تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد منابع به دریاچه وارد شده است که در این میان خشکسالی‌ها نیز وضعیت وخیم دریاچه ارومیه را تشدید کرده است.

باقرزاده کریمی با اشاره به اینکه برای تثبیت ریزگردها و انتقال آب به دریاچه ارومیه نیز طی سال‌های گذشته اقدامات موثری انجام شده ،گفت: انتقال پساب‌ها نیز از جمله برنامه‌های ما برای احیای دریاچه ارومیه است. این پساب‌ها در تصفیه‌خانه عجب‌شیر و تبریز تصفیه می‌شوند و بعد از آن که به حد استاندارد برای رهاسازی به طبیعت می‌رسند، وارد دریاچه ارومیه می‌شوند.

وی در ادامه افزود: به تراز هدف‌گذاری شده برای این سال در دریاچه ارومیه دست یافته‌ایم و امیدواریم همه برنامه‌ها تا سال ۱۴۰۲ به همین صورت پیش رود.

باقرزاده کریمی گفت: آب تالاب هورالعظیم به طور مرتب به لحاظ شوری و آلودگی کنترل می‌شود. بنابراین کسی نمی‌تواند ادعا کند که این تالاب با پساب‌ها آب‌گیری شده است. بیش از یک میلیارد متر مکعب آب وارد هورالعظیم شده و حدود ۸۰ درصد این تالاب آب‌گیری شده است بنابراین هورالعظیم بهترین شرایط را طی 2 یا 3 دهه گذشته دارد.

معاون امور تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در سال‌های گذشته سعی کردیم برای استخراج نفت، دکل‌های اقیانوسی نصب شود اما این اتفاق نیافتاد و باعث خشکی تالاب هورالعظیم شد. در این تالاب صنعت سنگینی بارگذاری شده است و برای مدیریت میدان‌های نفتی احتیاج به HSE قوی داریم.

باقرزاده کریمی با اشاره به کنوانسیون رامسر به عنوان قدیمی‌ترین کنوانسیون برای حفاظت از تالاب‌ها گفت: این کنوانسیون در سال ۱۹۷۱ منعقد شد که ایران یکی از بنیانگذاران آن بود اما متاسفانه به لحاظ قانونی نتوانستیم خود را با مفاد این کنوانسیون تطابق دهیم و خلأهای بسیاری در این زمینه وجود داشت.

وی با اشاره به اینکه حتی در زمینه تعریف تالاب نیز دچار اشکال هستیم،تصریح کرد: طی 3 دهه گذشته به خاطر نبود قوانین و تعریف روشن از تالاب‌ها چندین تالاب را به ویژه در ارتفاعات زاگرس از دست دادیم. بنابراین برای تغییر نگاه‌های سنتی و قانون‌مدار کردن حفاظت از تالاب‌ها نیاز به قانون داشتیم.

معاون امور تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تصویب قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: اگرچه این قانون ایده‌آل نیست اما قدم رو به جلویی در حفاظت از تالاب‌ها محسوب می‌شود. در ماده ۱ این قانون تاکید شده که هرگونه تخریب تالاب‌ها ممنوع است، این در حالی است که در سال‌های گذشته جاده‌کشی در انزلی باعث از بین رفتن یک تالاب شد. همچنین میان‌گذر ارومیه از وسط دریاچه عبور کرد و باعث استقرار دکل‌های نفتی و خشک شدن هورالعظیم شد.

باقرزاده کریمی در پایان گفت: همه این اتفاقات بد برای تالاب‌های کشور به خاطر نبود قانون رخ داد، قانون وضع شده برای حفاظت از تالاب‌ها کامل نیست و باید تلاش کنیم از طریق اصلاحیه‌هایی آن را تکمیل کنیم.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، کد خبر: ۶۰۸۱۰۸۸، تاریخ انتشار 19 اردیبهشت 1396 ، www.yjc.ir