آیا می‌توان ادعای خروج از رکود کرد؟

طبق آمار بانک مرکزی فقط در ماه اسفند ۹۵، ۱۲۷۰۰ میلیاردتومان چک، برگشت خورده است. اگر این یک ماه را به ۱۲ ماه تعمیم دهیم رقم کل چک‌های برگشتی به بیش از ۱۵۰ هزار میلیاردتومان می‌رسد.

شعا سال: بانک مرکزی در ابتدای هفته بعد از تاخیری چند ماهه گزارشی از وضعیت شاخص‌های اقتصادی در 9 ماهه اول سال 95 منتشر کرد. گزارشی که بررسی ابعاد مختلف آن این روزها تبدیل به مهم ترین بحث محافل اقتصادی کشور شده است و سوالات زیادی را پیرامون ادعای خروج از رکود دولت یازدهم و همچنین رشد اقتصادی 8 درصدی در سال 95 ایجاد کرده است.

اما یکی از مهم ترین آمارهایی که اول هفته از درون ساختمان میرداماد به بیرون درز کرد آمار چک‌های برگشتی بود. طبق آمار بانک مرکزی میزان چک‌های برگشتی در کل کشور فقط در اسفندماه 95 بالغ بر ۱.۴ میلیون فقره چک به مبلغی حدود ۱۲۷ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به ماه البته از نظر مبلغ ۱۲.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

به عبارت دیگر براساس این آمارها از مبلغ 63هزار و 500 میلیارد تومان چک رد و بدل شده، که در اسفندماه سال گذشته 51 هزار میلیارد تومان آن وصول و 12هزار و 700 میلیارد تومان برگشت خورده است.

این یعنی از هر 5 چک یکی از آنها برگشت می‌خورد. بنابراین باید گفت به نظر می‌رسد بر خلاف ادعای دولتمردان تدبیر و امید رکود به هیچ وجه از اقتصاد کشور رخت بر نبسته است!

اما به این آمار می‌توان طور دیگری هم نگاه کرد. بانک مرکزی هنوز آمار کامل چکهای برگشتی سال 95 را با وجود گذشت 70 روز از پایان سال گذشته اعلام نکرده است ولی اگر این 12 هزار و 700 میلیارد تومان چک برگشتی یک ماه از سال 95 را به کل سال تعمیم دهیم به عدد قابل توجه حدود 150 هزار میلیارد تومان خواهیم رسید که در اقتصاد ایران یک رکورد جدید به شمار می‌رود.

اگر چه عدد 150 هزار میلیاردتومان یک برآورد تقریبی برای میزان چک برگشتی در سال 95 است، سوالی که می توان‌ از مسئولان اقتصادی کشور پرسید این است که با وجود 150 هزار میلیارد تومان چک برگشتی احتمالی چطور می‌توان ادعای خروج از رکود و رکورد زنی در رشد اقتصادی را داشت؟

اخیرا مرکز آمار رشد اقتصادی 8.3 درصدی را برای سال 95 اعلام کرده است. آیا این امکان وجود دارد که با وجود این عدد قابل توجه که به گواه این مرکز 6.3 آن هم غیرنفتی است، بازهم حدود 150 هزار میلیارد تومان چک برگشتی داشت؟ برای پاسخ به این سوالات و دلایل افزایش چکهای برگشتی به سراغ 5 فعال اقتصادی رفته و نظر آنها را در این خصوص جویا شدیم. اکثر فعالان اقتصادی معتقدند که خروج از رکود هنوز اتفاق نیفتاده و همین مسئله اصلی‌ترین دلیل آمار قابل توجه چکهای برگشتی در سال گذشته است.

گفتگوی با 5 فعال اقتصادی به شرح زیر است: