شعارسال: بر اساس بند الف ماده ٤ قانون تأمین ‌اجتماعی، تمامی افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق، کار می‌کنند، مشمول قانون تأمین ‌اجتماعی هستند و کارفرما طبق ماده ٣٦ همین قانون مسئول پرداخت حق ‌بیمه سهم خود و بیمه‌شده به این سازمان است.

در ماده ١٤٨ قانون کار نیز کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف شده‌اند بر اساس قانون تأمین ‌اجتماعی، نسبت به بیمه کردن کارگران واحد خود اقدام کنند. همچنین در ماده ٢٣ قانون کار آمده است: «کارگر از لحاظ دریافت حقوق یا مستمری‌های ناشی از فوت، حمایت در برابر حوادث، بیماری‌ها و بارداری، بازنشستگی، بیکاری، تعلیق، ازکارافتادگی کلی و جزیی یا مقررات حمایتی و شرایط مربوط به آنها تابع قانون تأمین ‌اجتماعی خواهد بود.» بنابراین همه کارگاه‌ها و مشاغلی که تحت پوشش قانون کار قرار دارند، مشمول قانون تأمین ‌اجتماعی نیز می‌شوند.

اگر بخواهيم در خصوص مشمولان و غيرمشمولان قاعده‌اي به ‌دست آوريم، به نظر مي‌رسد ملاحظه مقررات قانوني بهترين مبنا باشد. در تعريف كارگر ماده ٢ قانون كار مقرر مي‌دارد: «کارگر از لحاظ این قانون، کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست ‌کارفرما کار می‌کند.

بر اساس بند الف ماده ٤ قانون تأمین ‌اجتماعی نيز، کليه افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند، مشمول قانون تأمین ‌اجتماعی هستند. با توجه به اين تعريف مي‌توان گفت، هرگونه فعالیتی که در ازاي دستمزد باشد، اعم از کار موقت، پاره‌وقت، ساعتی و دایمی، مشمول مقررات تأمین اجتماعی است.

بايد توجه داشت كه بسياري از اشخاص از لحاظ تعريف حقوقي، كارگر محسوب مي‌شوند اما بنا به دلايل قانوني مشمول قانون كار قرار نمي‌گيرند. مثلاً اتباع بيگانه‌اي كه پروانه كار ندارند، از لحاظ تعريف حقوقي، كارگر محسوب مي‌شوند؛ اما به دليل نداشتن پروانه كار، مشمول قانون كار و به تبع آن جزء بيمه‌شدگان تأمین اجتماعي محسوب نمي‌شوند.

برخي از كارگران به علت اينكه مشمول مقررات استخدامي خاصي هستند، از شمول قانون كار و تأمین اجتماعي مستثنی مي‌شوند و برابر ماده ١٤٨ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف شده‌اند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه کردن کارگران واحد خود اقدام کنند بنابراین تمامی کارگاه‌ها و مشاغلی که تحت پوشش قانون کار قرار دارند، مشمول قانون تأمین ‌اجتماعی نیز می‌شوند.

بر اساس ماده یک قانون کار، تمامی کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها، مؤسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از این قانون هستند، درست است كه اصولا تمام مشمولان قانون كار از مزاياي تأمين اجتماعي بهره مي‌شوند اما این موضوع بدان مفهوم نيست كه مشمولان قانون تأمین ‌اجتماعی تنها به تابعان قانون کار محدود می‌شوند بلکه گروه‌ها و افراد دیگری نیز هستند که تحت پوشش خدمات تأمین ‌اجتماعی قرار می‌گیرند؛ براي نمونه هرچند بیمه‌شدگان اختیاری، صاحبان مشاغل آزاد، كارگران ساختماني و رانندگان برون‌شهري و درون‌شهري، تحت قانون كار نيستند اما ذيل چتر حمايتي تأمین اجتماعي قرار دارند.

کارگران در مدت فعالیت تحت حمایت‌هایی قرار دارند، و بايد به مفاد ماده ۳ قانون تأمین اجتماعی اشاره کرد که برابر آن، تأمین اجتماعی موضوع این قانون شامل حوادث و بیماری‌ها، بارداری، غرامت دستمزد، از کارافتادگی، بازنشستگی، مرگ و مقرری بیمه بیکاری است.

غرامت دستمزد به وجوهی اطلاق می‌شود که در ایام بارداری بیماری و عدم توانایی موقت، اشتغال به کار و عدم دریافت مزد یا حقوق، به حکم ‌این قانون به جای مزد یا حقوق به بیمه‌شده پرداخت می‌شود.

وفق قانون، ازکارافتادگی به دو دسته تقسيم مي‌‌شود؛ نخست، ازکارافتادگی کلی كه عبارت از کاهش قدرت کار بیمه‌شده است؛ به‌نحوی که نتواند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری بیش از يك سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورد. ازکارافتادگی جزیی نیز عبارت از کاهش قدرت کار بیمه‌شده است؛ به‌نحوی که با اشتغال به کار سابق یا کار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را به‌دست آورد.

بازنشستگی نیز به معنای عدم اشتغال بیمه‌شده به کار، به سبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون است همچنین بر اساس تبصره همان ماده قانونی، مشمولان این قانون از کمک‌های ازدواج و عائله‌مندی طبق مقررات مربوط برخوردار خواهند شد.

مطابق ماده 60 قانون تأمین اجتماعی، حوادث ناشی از کار، حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه‌شده اتفاق می‌افتد. البته نتايج ناشي از حوادث ناشي از كار گوناگون است كه در ادامه به چند مورد از آنها اشاره مي‌كنيم.

وی ادامه داد: حسب مورد تأمین اجتماعي از طريق پرداخت «مستمري‌ها»(اعم از مستمري‌هاي ازكارافتادگي و فوت) و «غرامات» (غرامات دستمزد و غرامات مقطوع) صورت مي‌پذيرد.

همچنین در صورتی که حادثه ناشــی از کار منجر به ازکارافتادگی جزيی شود، كارگر به نسبت میزان درصد ازکارافتادگی از مستمری ازکارافتادگی جزيی برخوردار می‌شود.

البته وي همزمان با دریافت مستمری ازکارافتادگی جزیی، می‌تواند مشغول به کار شود. مدت دریافت مســتمری ازکارافتادگی جزيی، جزء سابقه احتساب نمی‌شود. این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در خصوص نقص عضو تصریح کرد: در صورتی کــه کارگر حادثه‌ديده دچار نقص عضو شود، غرامت مقطوع نقص عضو را دريافت مي‌كند. اين مبلغ به طور یکجا برای جبران نقص عضو با جبران تقلیل درآمد بیمه‌شده به شخص او داده می‌شود.

طبق تعريف، مستمري عبارت از وجهی است که طبق شرایط مقرر در قانون در صورت ‌فوت او برای تأمین معیشت بازماندگان وی به آنان پرداخت می‌شود.

در صورتی كه به دليل حادثه ناشي از كار كارگر مجبور باشد مدتي را در استراحت پزشکی به سر ببرد، سازمان تأمین اجتماعی حقوق او را تحت عنوان غرامت دستمزد ایام بیماری ماهیانه پرداخت خواهد کرد

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت تابناک، تاریخ انتشار: 26تیر1396، کدخبر: 713075: www.tabnak.ir