شعار سال: برآورد نیاز آبی تالاب‌های هویزه با رویکرد کنترل ریزگردها و بهبود شرایط زیست‌محیطی

چکیده

تالاب‌های هویزه در جنوب‌غرب ایران، و در حوضه آبریز رودخانه‌های کرخه و دجله قرار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر به دلیل فعالیت­های انسانی، به‌ویژه احداث چندین سد و بند انحرافی در محدوده ورودی این تالاب‌ها، تنش‌های شدید هیدرولوژیکی و زیست­ محیطی بر پیکره آن ها وارد گردیده است؛ به‌گونه‌ای که تالاب‌ها بخش عظیمی از مساحت خود را ازدست داده‌ و به بزرگترین کانون ریزگردها در سطح منطقه تبدیل شده اند. تعیین نیاز آبی تالاب‌ها می‌تواند شرایط اکولوژیکی آن ها را باز گردانیده و در بهبود عملکرد زیست­ محیطی آن ها نقش به‌سزایی داشته باشد. از این‌رو در این پژوهش نیاز آبی تالاب‌ها، بر اساس روش ترکیبی محاسبه گردید. با استفاده از داده‌های هیدرولوژیکی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، و مشاهدات میدانی حریم و حد بستر تالاب‌ها بدست آمده و سپس با استفاده از شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گیاهی، میزان سطح آب و پوشش گیاهی بدست آمد. همچنین با استفاده از مشاهدات میدانی و گزارشات سازمان‌های وابسته، مشخص گردید که گیاه نی باتلاقی، گونه زیستی غالب در منطقه بوده و از این‌رو در محاسبه نیاز آبی تالاب­های هویزه، نیاز آبی اکولوژیکی آن مشخص گردید. برای برآورد نیاز آبی تالاب‌ها دو روش ارائه گردید که در روش اول، تالاب‌ها در شرایط قبل از بروز تنش قرار می­گرفتند و روش دوم شامل حفظ ایده‌آل مناطق شمالی تالاب‌ها که در مجامع بین‌المللی ثبت گردیده‌اند و جلوگیری از بروز ریزگردها در بخش جنوبی تالاب‌ها می‌باشد. نتایج نشان داد که تحت روش اول نیاز آبی تالاب‌ها حدود 6/15 میلیارد متر مکعب و در حالت دوم، حدود 4/12 میلیارد متر مکعب در سال می‌باشد.

کلیدواژه ها

تالاب‌های هویزه؛ ریزگردها؛ روش ترکیبی؛ حق‌آبه زیست‌محیطی

دانلود متن کامل مقاله 

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت نشریه علمی پژوهشی هیدرولیک، تاریخ انتشار پاییز 96، کد مطلب: -، www.jhyd.iranjournals.ir