شعار سال: شاید واژه «گاو هوشمند» برای شما کمی عجیب به‌نظر برسد و اصولاً نسبت به وجود چنین ترکیبی، شک داشته باشید ولی در پاسخ باید گفت توسعه سریع تکنولوژی اینترنت اشیا (IOT)، در عصری که بزرگ‌ترین کمپانی‌های جهان نیز به این وادی پا گذاشته‌اند، سبب شده است تا حالا دیگر دامپروران زیادی در جهان به فکر گاوهای هوشمند یا متصل به اینترنت (connected cow) باشند چرا که هم زحمت و هم هزینه دامپروران با کمک فناوری کاهش می‌یابد و هم کیفیت محصولات و غذایی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد بهتر خواهد بود.

طبق اطلاعات یک پلتفرم جمع‌آوری سرمایه با نام AgFunder که در کالیفرنیا پایه‌گذاری شده است، سرمایه‌گذاری در سیستم‌هایی به‌ نام agtech در سال ۲۰۱۶ در سراسر جهان ۳.۲ میلیارد دلار بوده که ۳۶۳ میلیون دلار از این رقم به مدیریت مزرعه و تکنولوژی‌های مرتبط با سنسورها مربوط می‌شود. در قالب این سرمایه‌گذاری‌ها قرار است دامداری‌ها و مزارع پرورش گاو و گوسفند به عرصه‌ای گسترده برای استراتژی اینترنت اشیا شوند و بالطبع، میزان سرمایه‌گذاری نیز بسیار از 363میلیون دلار فراتر برود.

سنسورها قاعده بازی را عوض کردند

یکی از فناوری‌هایی که قاعده بازی را در دامپروری عوض کرد، سنسورها هستند و اکنون برخی گله‌های گاو به سنسورها و گوشی‌های هوشمند مجهز شده‌اند. در این روش فناورانه، دامپروران سنسورها را در بخش‌های مختلف بدن گاوها جاسازی می‌کنند که کاشت این حسگرها سبب می‌شود تا بهره‌وری این دام‌ها افزایش یابد. درهمین راستا به‌عنوان مثال محققان استارتاپ هلندی Connecterra که در زمینه نرم‌افزار فعالیت دارند گجت‌های مجهز به سنسور را به قوزک پای گاوها متصل کردند تا دامدار از این طریق بتواند دریابد که دام در طول روز سریع یا آهسته حرکت می‌کند و همچنین میزان حرکت دام، کم یا زیاد بوده است. گفتنی است که هریک از این حرکات، معنای خاصی دارد و درنهایت این اطلاعات در قالب یک نمودار در اختیار دامدار قرار می‌گیرد که وی می‌تواند از روی آن، متوجه سلامتی یا احتمالاً بیماری دام‌های خود شود.

چنین وسیله‌ها و گجت‌هایی، حالا دیگر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و چشم‌انداز بازار مناسبی دارند. کشاورزان سنسورها را به بخش‌های مختلف بدن گاوها از جمله دم، گردن، درون شکم (سیرابی)، روی قوزک، سم چهارپایان و... متصل می‌کنند تا به افزایش بهره‌وری گله‌های گاو خود کمک کنند.

البته این، تنها نوآوری استارتاپ Connecterra نیست چرا که در گام بعدی، محققان این شرکت نوپا با همکاری بنیاد Breed Reply در لندن، اپلیکیشنی با نام Ida را برای کشاورزان ارائه داد تا کشاورز با کمک این اپلیکیشن بتواند در صورت بروز هرگونه مشکل یا اختلال در روند معمولی سلامت بدن دام‌ها، از آن مطلع شود.

الگوریتم‌های اپلیکیشن Ida هفت موضوع متفاوت را در هر یک از دام‌های حاضر در گله مورد بررسی قرار می‌دهند تا اپلیکیشن بتواند مشکلات را از سلامت گرفته تا سقط جنین، مشکلات بارداری و... اعلام کند. این موارد بخش عمده هزینه دامدار را به خود اختصاص می‌دهد طوری که گاه دامدار اگر دیر متوجه بیماری دام خود شود، عملاً کل سرمایه خود را می‌بازد درحالی که این مشکلات با کمک فناوری قابل پیگیری است. درواقع فناوری می‌تواند هم هزینه را کم کند و هم بر طول عمر دام‌ها بیفزاید. ازسوی دیگر بر باروری گاوها تأثیر بگذارد و حتی با این اپلیکیشن می‌توان بهترین محل برای خواب گاوها و چگونگی کاهش استرس آنها را نیز متوجه شد. گفتنی است با استفاده از این فناوری‌ها به صورت آزمایشی، در گله‌ای با 20عدد گاو، عملاً کاربر موفق شد تا دو هزار یورو صرفه‌جویی کند که رقم قابل توجهی است.

ردپای اپراتور مخابراتی در دامداری هوشمند

شاید تعجب کنید اگر بدانید که در دامداری هوشمند و فناورانه، حتی می‌توان ردپای اپراتورهای مخابراتی بزرگ و مطرح جهان را دید. در همین راستا Moocall یک کمپانی ایرلندی با تیم اینترنت اشیای شرکت مخابراتی بزرگ جهان یعنی وودافون (Vodafone) همکاری خود را آغاز کرده است.

گفته می‌شود این کمپانی قصد دارد با کاشت سنسورهایی کوچک (که در کف دست جای می‌گیرند) روی دم گاوها، میزان مرگ و میر در گاوهای یک گله را تا 80 درصد پایین بیاورد که البته تاکنون نیز بسیار موفق بوده است.

در بریتانیا هر سال بیش از 110 هزار گوساله و 50 هزار رأس گاو به‌دلیل مشکلات مربوط به تولد می‌میرند و مطمئناً این فناوری در صورت موفقیت، می‌تواند بازار خوبی در این کشور ازآن خود کند. سیستم Moocall می‌تواند از طریق حرکت دم گاوهایی که مجهز به سنسورها هستند، به کشاورزان هشدار دهد که به‌عنوان مثال زایمان یک گاو نزدیک است یا نه یا اینکه مدت زمان زایمان، بیش از حالت طبیعی شده و دام نیاز به کمک‌های بیشتری دارد. به این ترتیب حتی اگر دامدار در شرایطی باشد که دسترسی چندانی به دامپزشک نداشته باشد می‌تواند از نشانه‌ها و هشدارها استفاده کرده و زودتر فکری به حال دام خود کند.

نظارت فناورانه بر هضم غذای دام‌ها

بهداشت و وضعیت سلامت دام از مواردی است که باید بسیار مورد توجه دامداران قرار بگیرد تا مشکلات به حداقل برسد. یکی از این راهکارها، Well Cow Bolus، یک سیستم اندازه‌گیری از راه دور است. درواقع در این فناوری، از طریق سنسور جای گرفته در شکمبه(سیرابی) یا نخستین معده گاو، بهداشت رژیم غذایی و نیز دمای بدن دام اندازه‌گیری می‌شود. اطلاعات جمع‌آوری شده توسط این سنسورها، فرصت‌هایی را برای افزایش بهره‌وری گله فراهم می‌کند.

در واقع کمپانی بریتانیایی Well Cow در شکمبه(سیرابی) گاو سنسورهایی نصب می‌‌کند که می‌تواند میزان نیاز دام به غذا و نیز هضم غذا را رصد کرده و بر آن نظارت کافی داشته باشد. این موضوع به دامدار اجازه می‌دهد تا بر میزان علوفه‌ای که می‌خواهد به گاوها اختصاص دهد نظارت داشته و آن را به بهترین شکل در اختیار دام‌های خود قرار دهد. گفتنی است که بهینه‌کردن رژیم غذایی دام، عملاً می‌تواند بر کاهش متصاعد شدن گاز دی اکسید کربن(CO2) نیز تأثیرگذار باشد که خود گام بزرگی در کاهش گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود.

یک گام شمار ویژه دام‌ها

Fujitsu کمپانی فناوری ژاپنی نیز یکی دیگر از شرکت‌هایی است که به بحث نگهداری و زاد و ولد هوشمندانه و فناورانه دام‌ها وارد شده است. این کمپانی با کمک مایکروسافت این غول دنیای فناوری به باروری بیشتر دام‌ها کمک کرده است.

Fujitsu با برخی دامداران در ژاپن همکاری کرد تا با کمک سنسورها، گام شمار و نیز اپلیکیشن‌هایی ویژه، دقیق‌ترین زمان برای لقاح طبیعی یا مصنوعی را مشخص کنند و حتی با این روش مشخص کنند که می‌خواهند گوساله نر یا ماده به دنیا بیاید. این گام‌شمار همچنین توانست با نظارت بر نحوه راه رفتن گاوها، 8 بیماری مختلف را مشخص کند.

علاوه بر اصلاح‌ ژنتیک برای تولید شیرهایی با کیفیت بالاتر و غنی‌شده نیز بخشی دیگر از تلاش‌های محققان مؤسسات فناوری با همکاری مهندسان پزشکی است. Fujitsu همچنین الگوریتمی مشابه و بر اساس سرویس گاوهای متصل به اینترنت (connected cow) با نام GYUHO SaaS را ارائه می‌دهد که برای تولید شیر بیشتر و محصولات باکیفیت‌تر برنامه‌ریزی شده است. گفتنی است که این موضوع در بریتانیا از اهمیت بسیاری برخوردار است چون دامداران بشدت به‌دنبال کسب نتیجه بهتر هستند.

میترا جلیلی

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه ایران، تاریخ انتشار -، کد مطلب: 462564، www.iran-newspaper.com