رئیس مجلس یک بار دیگر ضرورت تقویت نظام حزبی در کشور را یادآوری و تأکید کرد که زمینه برای حضور همه جریان‌های سیاسی باید فراهم شود. علی لاریجانی در گفت‌و‌گوی مفصلی با خبرگزاری ایسنا و در شرایطی که رایزنی‌ جناح‌های سیاسی برای ائتلاف‌های انتخاباتی معطوف به مجلس دهم آغاز شده، از این تلاش‌ها در راستای ایجاد ائتلاف دفاع کرده است.

وی درباره این سخن برخی اصولگرایان که مجلس دهم باید صرفاً یک مجلس اصولگرا باشد، گفت: قاعدتاً اصولگرایان دوست دارند اکثریت مجلس آینده را در اختیار داشته باشند همانطور که گروه‌های دیگر نیز چنین چیزی را دوست دارند. این مسأله خیلی مخالف رأی مردم نیست. نماینده قم در مجلس افزود: این مسأله مخالف حضور سایر جریان‌های سیاسی نیست، معنی این کار آن است که در بستر رقابت‌ها یک گروه تلاش می‌کند تا اکثریت مجلس را کسب کند بقیه نیز چنین می‌کنند این مسأله مخالف «میزان رأی ملت است» نیست. اینکه این رقابت‌ها چگونه شکل می‌گیرد؟ بنده فکر می‌کنم صحنه سیاسی کشور هنوز روشن نیست. همه در حال تلاش هستند اما اینکه ساختار آن در آینده چگونه چیده خواهد شد، هنوز مشخص نیست. لاریجانی در بخش دیگری ادامه داد: اتحاد داخلی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و تعدیل یکدیگر برای کشور ضرر ندارد. گروه‌های سیاسی نمی‌توانند از خود اَدا در بیاورند با همین چیزی که هستند باید با هم ائتلاف کنند؛ معتقدم باید به همین نظم ضعیف هم کمک کرد. این نظم ضعیف هم موجب مشخص شدن متولی گروه‌ها و تشکل‌های کوچک سیاسی برای تقویت فرهنگ گفت‌وگو بین جریان‌های سیاسی می‌شود. لاریجانی درباره برنامه خود برای مجلس دهم گفت: برنامه خاصی برای آن مجلس ندارم و فعلاً کار در مجلس نهم ادامه دارد. او همچنین گفت که شرایط جریان اصولگرا را فعلاً کامل نمی‌دانم، از سایرین (غیر اصولگرایان)هم اطلاع دقیق و روشنی ندارم! رئیس مجلس ادامه داد: سخنان آقایان (غیر اصولگرایان) را در روزنامه‌ها می‌خوانم، معلوم است تلاش‌هایی برای حضور در انتخابات دارند. زمینه برای حضور همه جریان‌های سیاسی باید در کشور فراهم شود. هم قانون و هم مصلحت کشور در حضور همه گروه‌های سیاسی است. چه اصولگرا و چه غیراصولگرا باید در چارچوب قانون حرکت کنند، ما هم باید تلاش کنیم همه جریان‌های سیاسی حضور داشته باشند. با محدودیت بلاوجه خارج از قانون مخالفم.

* الان فرصتی برای تشکیل حزب ندارم

لاریجانی درباره بحث‌های مطرح شده پیرامون تشکیل حزب منسوب به خود هم اظهار کرد: بنده نمی‌دانم چرا چنین مسأله‌ای مطرح شده اما شاید به خاطر حمایت و دفاعی بود که‌بنده از احزاب و تشکل‌های سیاسی داشته و همچنان دارم. متأسفانه در کشور برخی معتقدند حزب جنس خوبی ندارد و با ساز و کار سیاسی ایران نمی‌سازد. بنده هیچ وقت به این باور نرسیدم که این حرف‌ها ماحصلی دارد. خیلی از افرادی که از این حرف‌ها می‌زنند خودشان نیمچه حزبی دارند ولی تابلوی حزب بلند نکرده‌اند و این برای کشور مضر است.وی ادامه داد: معتقدم افراد باید مسئولیت‌پذیر باشند. این افراد باید بگویند اگر ما انتخاب شویم، این برنامه‌ها با این افراد را پیاده می‌کنیم بعد هم تاوان کارشان را پس دهند، پنهان‌کاری جز گمراهی معنای دیگری ندارد. این نظر را قبول دارم و معتقدم درباره آن باید بحث و صحبت کرد. باید توافقی در سطح رجال ملی به وجود آید که برای آینده کشور هم مفید است و تا جایی هم که بتوانم به شکل‌گیری این مسأله کمک می‌کنم اما اینکه الان فرصتی برای تشکیل حزب داشته باشم، واقعاً چنین فرصتی ندارم. مدت زیادی از وقتم در مدت اخیر صرف مذاکرات شد و فرصت نکردم اصلاً دراین‌باره بیندیشم. امیدوارم در آینده افرادی بیایند، بحث کنند و همت کنند تا تشکیلاتی‌تر کار کنند، البته برخی دوستان در این زمینه در حال انجام کارهایی هستند که امیدوارم موفق شوند.

* دیدارهای من با ناطق نوری انتخاباتی نیست

نماینده قم در مجلس درباره دیدارهای خود با حجت‌الاسلام ناطق نوری که گفته می‌شود انتخاباتی است، توضیح داد:دیدار بین رجال سیاسی طبیعی است و عجیب و غریب نیست. معمولاً ما کمتر با این موضوع و با این محوریت با یکدیگر دیدار می‌کنیم، بلکه در خصوص مسائل مختلف با یکدیگر بحث می‌کنیم. بنده آقای ناطق نوری را رجل شناخته شده، فهیم و پرظرفیت کشور می‌دانم و از گذشته با ایشان دوستی عمیق و صمیمانه داشته و دارم و از نظرات ایشان استفاده کرده‌ام، البته با دیگران نیز چنین دیدارهایی داشته‌ام و درباره مسائل داخلی، منطقه، هسته‌ای، اقتصادی و گاهی درباره انتخابات با یکدیگر صحبت‌هایی داشته‌ایم. این گونه رایزنی‌ها خیلی طبیعی است، بنده در قم و تهران هم با برخی رجال سیاسی و مذهبی مباحث مختلفی دارم.

رئیس مجلس ادامه داد: در این دیدارها هماهنگی خاصی در زمینه انتخابات نشده، بلکه صحبت‌ها دوستانه است البته طبیعی است که درمورد مسائل مهم و روز هم گفت‌وگو می‌کنیم. همین گفت‌وگو در بسیاری موارد ایده‌هایی به انسان می‌دهد که در راه و کارش به انسان کمک می‌کند. مهم این است فضای کشور از حالت صُلبیت خارج شود و همه احساس کنند می‌توانند فکر تولید کنند، مشارکت به وجود آورند و حرکت ایجاد کنند. در این مسیر هیچ اشکالی ندارد که افراد با یکدیگر اختلاف نظر هم داشته باشند اما باید برای آینده و آتیه ملت ایران همفکری کنند، نقاط مشترک دینی، انقلابی و فکری کم نداریم، این مسائل باید بسترهایی برای گفت‌وگو باشد نه چنگ زدن به یکدیگر.

* مجلس در قطعنامه 598 نظر نداد

بخش دیگری از این گفت‌و‌گو پیرامون مذاکرات و توافق هسته‌ای بود. لاریجانی در پاسخ به این سؤال که«مجلس باید درباره برجام نظر دهد یا شورای عالی امنیت ملی؟» به این توضیح بسنده کـرد:« مجلس شورای اسلامی از باب اصول قانون اساسی باید نسبت به این گونه معاهدات بین‌المللی نظر بدهد اما در برخی موارد نیز نظر نداده است مثل قطعنامه 598. مسأله هسته‌ای را علاج می‌کنیم و شاید مجلس هم نظر بدهد، بهتر باشد و پشتیبانی و وفاقی حاصل شود «رئیس مجلس درباره چرایی ورود ایران به مذاکره، تصریح کرد: دلایل روشنی برای این کار وجود داشت که یقیناً از سر احساسات و عواطف نبود، بلکه مبتنی بر یک منطق انجام شد و این مسأله محدود به دولت یازدهم نیست. در این دولت مسأله هسته‌ای جدی‌تر دنبال شد. اواخر دولت قبل این بحث در سطح کشور مطرح بود که ایران مذاکرات خیلی دقیقی در مسأله هسته‌ای را لازم می‌بیند و وقتی مقدماتی برای این مسأله به وجود آمد، از این مقدمات استفاده شد تا مذاکرات به صورت جدی دنبال شود. وی با بیان اینکه پرونده هسته‌ای در دولت یازدهم با همت و علاقه‌مندی بیشتری پیگیری شد، افزود: در زمینه هسته‌ای دوره‌ای را طی کرده‌ایم یعنی از شرایط خیلی مقدماتی به شرایط حضور در صحنه مسائل هسته‌ای رشد کردیم هرچند که طی این مدت فشار زیادی را متحمل شدیم ولی کشور با مقاومت در حوزه هسته‌ای به سرمایه فنی دست یافت. طرف مقابل همواره درصدد انکار این سطح از دانش هسته‌ای ایران و از بین بردن آن بود. چه در قطعنامه‌ها و چه در مذاکرات سیاسی، تأکید می‌کردند ایران باید غنی‌سازی را از بین ببرد، حتی گاهی نیز صحبت از باز کردن پیچ و مهره‌های سانتریفیوژهای هسته‌ای ایران می‌کردند. به گفته رئیس مجلس،سطح خواسته غربی‌ها این بود که مجموعه رشد دانش هسته‌ای ایران از بین برود و بساطش جمع شود اما خواسته جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات، تثبیت دانش هسته‌ای و از بین بردن برخی مضایق به وجود آمده، بود که به هر دو هدف دست یافت.

* پذیرش غنی‌سازی ایران دستاورد بزرگی است

این عضو شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: مهم نیست که تعداد و سطح سانتریفیوژها چندتا باشد چون ایران با علم و آگاهی سطح موجود را انتخاب کرده است و این مسأله هیچ خسرانی برای کشور ندارد. این مسأله بسیار مهم است که 5 کشور قدرتمندی که به ایران زور می‌گفتند، امروز پذیرفتند غنی‌سازی در ایران انجام شود. این دستاورد، دستاورد کمی نیست و ضمناً در قطعنامه شورای امنیت نیز وقتی برجام تأیید می‌شد یعنی این سطح غنی‌سازی در ایران قابل قبول است در حالی که در قطعنامه‌های گذشته در پی برچیدن توان هسته‌ای ایران بودند. این مسأله دستاورد مهم سیاسی و حقوقی برای کشور است ضمن آنکه غنی‌سازی را هم بالفعل در اختیار داریم و تنها مسأله‌ای حقوقی نیست. اگر غربی‌ها این توافق را خوب اجرا کنند و شیطنت نکنند، این توافق دستاورد خوبی برای ملت ایران خواهد بود.

لاریجانی ادامه داد: با نگاه ملی به این مسأله از این دستاورد باید صیانت کنیم، این سخن به این معنا نیست که منتقدان در ابعاد و اجزای این مسأله چیزی نگویند. در ایران دموکراسی حاکم است و مطالب باید مورد حلاجی قرار بگیرد و مذاکره کنندگان نیز جواب منتقدان را بدهند. در کلان مسأله باید به این سؤال ریشه‌ای توجه کرد که چرا نظام این را پذیرفت و آیا در مسیر کار به آنچه طراحی کرده بود، رسیدیم یا خیر؟ بنده معتقدم نظام درست تحلیل کرد و تا حد خوبی نیز به تصمیم خودش رسید و برخی مطالب منتقدان یا در سایه بی‌توجهی به طراحی‌های اولیه در این مسأله انجام می‌شود یا موضوع به‌اندازه کافی برایشان باز نشده است.

* در مقاطعی می‌شد از اجماع و تندروی غربی‌ها جلوگیری کرد

وی در پاسخ به این سؤال که آیا حتماً باید 12 سال طی می‌شد تا به تفاهم با غرب برسیم؟ گفت: نمی‌شود گفت حتماً این زمان باید طی می‌شد، در برخی مقاطع می‌شد برای جلو بردن موضوع از ابتکاراتی استفاده کرد و زمان را خرید، یک بخشی هم چاره‌ای جز این نبود چون حریف فکر می‌کرد که ایران مقاومت نمی‌کند. علاوه بر این مسأله، ابتکار عمل و استفاده از ظرفیت‌های مختلف هر دو طرف بر جمع‌بندی جهانی و داخلی برای انعقاد تفاهم تأثیرگذار بوده است. در مقاطعی می‌شد از برخی ابتکارات برای جلوگیری از اجماع و تندروی غربی‌ها استفاده کرد که به صورت طبیعی زمان‌بر بود چون تحولاتی هم در کشورهای غربی رخ داده بود. طرف غربی هم باید مزه این‌گونه گستاخی‌ها را می‌چشیدند تا بفهمند مزه دلچسبی هم ندارد تا راه‌شان را تغییر دهند. بنده فکر می‌کنم از تجربیات گذشته باید استفاده کرد تا راه آینده به درستی طراحی شود.

* بنیه دفاعی ایران دچار آسیب نمی‌شود

رئیس قوه مقننه درباره نظام طراحی شده برای بازرسی‌ها بویژه بازرسی از مراکز نظامی و موشکی کشور هم اظهار کرد: در برجام بحث موشکی به این معنا نداریم ولی در قطعنامه 2231 داریم که البته هر کدام وزن جداگانه‌ای دارد. در قطعنامه درباره تسلیحات موشکی مسائل مختلفی آمده که ما هم گوش نمی‌دهیم و قبول هم نداریم بنابراین حرکت موشکی خودمان را ادامه می‌دهیم. آقا هم فرموده‌اند که نظام چنین چیزی را قبول ندارد. اینکه تسلیحات را تحریم کرده‌اند، یک بخش خرید است و یک بخش فروش است، ما نه خرید تسلیحات را قبول داریم و نه فروش آن را دنبال می‌کنیم و غربی‌ها هم این مسأله را می‌دانند.

لاریجانی افزود: مذاکره کنندگان هسته‌ای تا جایی که توانستند مواد مربوط به تسلیحات موشکی را سست کردند اما این مواد از متن برداشته نشد. اگر سؤال شما این باشد که اگر اینها در برجام نمی‌آمد بهتر بود، پاسخ این است که بله بهتر بود اما همیشه در مذاکرات سیاسی در این سطوح داد و ستدی در جریان است، به همین دلیل بیش از این نتوانستند این بخش‌ها را نسبت به قطعنامه‌های موجود سست کنند. اگر سؤال این باشد که آیا این مواد، بنیه دفاعی ایران را دچار آسیب می‌کند، پاسخ این است که نمی‌تواند آسیب بزند چون در قطعنامه‌هایی که قبلاً هم علیه ایران تصویب کرده و محکم‌تر از این هم ایران را محدود کرده بودند، ایران هرگز تمکین نکرده و نخواهد کرد و طرف غربی هم بخوبی این مسأله را می‌داند. اما در برجام آنچه مهم است، چارچوب‌های هسته‌ای مذاکرات است نه سایر مسائل. در موضوع هسته‌ای آنچه نظام دنبال می‌کرد تا حد قابل قبولی پیش برده شد که خوب است هر یک در جای خودش مورد بررسی دقیق قرار گیرد. مسائل موشکی جزو مسائل اصلی بنیه دفاعی کشور است بنابراین ما همین مسیر جاری را ادامه خواهیم داد.

* برنامه ریزی برای دوران پسا تحریم

رئیس مجلس در پاسخ به این سؤال که برای دوران پسا تحریم چه برنامه هایی باید داشته باشیم، توضیح داد: موضوعات مهم فعلی کشور نحوه مواجهه با برجام و قطعنامه 2231 است. برجام یک دستاورد است، اگر به حاشیه‌های این دستاورد نگریسته شود دچار ایستایی می‌شویم اما به این دستاورد باید به شکلی نگریسته شود که موجب برداشتن گام روبه جلو شود، امروز کشور به این نگاه نیاز دارد. باید به این فکر کرد که از بسته هسته‌ای چگونه می‌توان برای توسعه اقتصادی، علمی و فناوری و تبدیل این ظرفیت به ظرفیت ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی استفاده کرد. لاریجانی افزود: یک مسأله مخاطره‌آمیزی وجود دارد که هر وقت گشایشی شده است به آن مسأله بسنده می‌کردیم و آن، مصرف فناوری به جای انتقال است. انتقال تکنولوژی برای ایران مهمتر از تکنولوژی است که می‌تواند کالاهای مصرفی تولید کند. مهمتر از این مسأله استفاده از ظرفیت نیروی انسانی متخصص داخلی است. نباید فضایی به وجود آید که از رویکرد داخلی برای توانمندسازی اقتصاد منصرف شویم البته در دولت هشیاری وجود دارد تا این مسأله مورد توجه قرار گیرد و ساختار خوبی طراحی شود.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 5991، يكشنبه 11 مرداد1394 ، صفحه2