شعارسال: دانشگاه‌های نسل سوم به‌عنوان دانشگاه‌های کارآفرین می‌خواهند دانشجویانی را تربیت کنند که پس از فارغ‌التحصیلی بتوانند کسب‌وکار راه‌اندازی کرده و ایده‌های خود را عملی کنند. دانشگاه آزاد اسلامی هم در همین راستا قدم برمی‌دارد و این روزها اختیارات بیشتری به واحدها و مراکز آموزشی‌اش داده و از آنها خواسته براساس نیازهای منطقه‌ای واحد خود یک ماموریت جدید داشته باشند. حالا چندی است که تمام واحدهای این دانشگاه استان به یک یا دو قطب علمی متناسب با مزیت‌های استان اعم از جغرافیا، نیروی انسانی، اقتصاد و... تبدیل و هرکدام از آنها متولی یک قطب علمی در کشور شده‌اند. این ماموریتی است که دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به آنها سپرده است تا هریک از استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی تبدیل به یک قطب علمی شوند و دانشجویان‌شان پس از فارغ‌التحصیلی شغلی متناسب با رشته خود داشته باشند.

برای واحد ملایر نیز ماموریت مبل و منبت در نظر گرفته شده، چراکه ملایر پایتخت مبل و منبت ایران است. صنعت مبل‌سازی در خون اهالی این شهر آنچنان ریشه دوانده که ملایر را به شهر ملی مبل و منبت در ایران مشهور کرده است. بر همین اساس دانشگاه آزاد اسلامی هم واحد دانشگاهی خود را در ملایر در همین صنعت مامور کرده تا هم شاغلان در این صنعت، به این واحد دانشگاهی آمده و تحصیلات آکادمیک مرتبط با این صنعت را کسب کنند و هم دانشجویانی را در این زمینه تربیت کند که بتواند صنعت مبل و منبت را احیا کند. دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم دارد همان‌طور که تولیدکنندگان مبل براساس نیاز بازار مبل می‌سازند، دانشگاه هم نیاز جامعه و این صنعت را شناسایی کند تا متناسب با آن در واحد ملایر و سرای نوآوری آزاد، دانشجو تربیت کند.

دیروز هم در همین راستا جلسه‌ای با حضور روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و اعضای هیات‌رئیسه واحد ملایر با فعالان، صاحبان صنایع و اعضای هیات‌مدیره بازار مبل و منبت ملایر برگزار شد و نیازهای منطقه‌ای در این صنعت احصا شد. به گفته فیروزآبادی سرای نوآوری مانند دانشکده است، اما از عنوان سرای نوآوری برای آن استفاده می‌شود، چراکه دانشکده‌ها موضوعی هستند، اما سراهای تخصصی، مانند مبل و منبت و فرآورده‌های انگور در ملایر که از ظرفیت‌های این شهرستان به حساب می‌آیند. در این مدل سعی می‌شود در کنار صنعتگران و هنرمندان، فضای آموزشی ایجاد شود تا دانشجویان متناسب با نیاز صنعت مهارت بیاموزند و زمانی که فارغ‌التحصیل می‌شوند به این باور برسند که به مهارت و دانش آنها افزوده شده و می‌‌توانند کارآفرین باشند.

سرای نوآوری مبل و منبت سومین سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی

بر همین اساس قرار است سرای نوآوری با همکاری ترکیبی صنعتگران و دانشگاه طراحی، مدیریت و اجرایی شود. سرای نوآوری مبل و منبت سومین سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در کشور است که در این صنعت راه‌اندازی خواهد شد. به گفته فیروزآبادی مسئولان دانشگاه می‌خواهند با دانشگاه نسل دوم خداحافظی کنند و با ایجاد سراهای نوآوری به دنبال تبدیل شدن به دانشگاه نسل سوم باشند تا مدرکی که به دانشجویان خود می‌دهند، مدرک کارآفرینی، فناوری و نوآوری باشد و بتواند کارآفرینی و اشتغالزایی جوانان را تامین کند. همچنین این دانشگاه در مدل سرای نوآوری خود می‌خواهد از اساتید باتجربه و دارای مهارت اجرایی استفاده کند، بنابراین دانشگاه نسل سوم فقط مدرک نمی‌دهد بلکه کسب‌وکار را ایجاد و تقویت می‌کند. آن‌طور که معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی می‌گوید مدل سراهای نوآوری با دانشگاه متفاوت است، چراکه هیچ‌کدام از صنعتگران و کارگران حاضر نیستند با صرف چهار سال 140 واحد درسی بگذرانند تا درنهایت مدرک لیسانس بگیرند، بنابراین باید این افراد با شرایط ویژه به‌عنوان استاد و دانشجو در سراهای نوآوری جذب شوند.

حضور 2 هزار منبت‌کار نخبه در شهرستان ملایر

دو هزار منبت کار نخبه در شهرستان ملایر مشغول کار هستند و این صنعت برای 20 هزار نفر به‌طور مستقیم اشتغال ایجاد می‌کند که این تعداد در پنج هزار واحد صنعتی مبل و منبت شهرستان ملایر مشغول کار هستند. بیش از 15 هزار واحد تولیدی مبل و منبت در کشور فعال است که یک‌سوم آن در ملایر است. سال 96 رئیس اتحادیه درودگران، گردش مالی این صنعت را 30 هزار میلیاردتومان اعلام کرد که متاسفانه ملایر در آن سهمی نداشت و حالا دانشگاه آزاد اسلامی به کمک این شهر آمده است. فعالان این حوزه در ملایر از مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی خواسته‌اند که رشته‌ای به‌عنوان چوب، مبل و منبت در دانشگاه ارائه شود تا در این حوزه افراد تحصیلکرده داشته باشند. به گفته آنها مهم‌ترین مشکل در مرحله تولید مبل‌، در بخش خشک کردن چوب است و تمام مشکلاتی که در این صنعت به وجود می‌آید مربوط به همین مرحله است، زیرا خشک‌ کردن چوب به‌صورت سنتی در فضای باز انجام می‌شود. قطعا دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند در به‌کارگیری روش‌های علمی برای خشک کردن چوب به آنها کمک کند. این فعالان می‌خواهند تجربیات خود را با دانشگاه تلفیق کرده و در طراحی، رنگ، دوخت و رویه‌کوبی از علم و پژوهش دانشگاه استفاده کنند. آنها می‌گویند بازاریابی و فروش و برندسازی چالش دیگر صنعت است که دانشگاه می‌تواند به حل آن کمک کند.

سهم کمتر از 50 میلیون دلاری ایران از بازار 460 میلیارد دلاری صنعت مبل

صنعت مبلمان، دو درصد از کل صنعت کشور را در اختیار دارد و این مساله نشان از جایگاه ویژه این صنعت در ایران است. صنعت مبل که گردش مالی آن در سال بیش از 30 هزار میلیاردتومان است، توانسته با در اختیار گرفتن هزار و 400 واحد صنعتی در کل کشور به یکی از صنایع مهم در ایران تبدیل شود. هرچند این صنعت درحال حاضر تنها با 50 درصد از ظرفیت خود فعالیت می‌کند و قطعا درصورت فراهم شدن شرایط برای استفاده از تمام ظرفیت آن می‌توان امید داشت که گردش مالی این صنعت به بیش از 60 هزارمیلیاردتومان در سال نیز برسد، رقمی که نه‌تنها ارزآوری بیشتری را برای کشور به همراه دارد بلکه می‌تواند سهم قابل‌توجهی در ایجاد اشتغال داشته باشد؛ چراکه یکی از مولفه‌های بسیار مهم این صنعت آن است که درحال حاضر 8.5 درصد از اشتغال کشور به فعالان این عرصه اختصاص پیدا کرده و درصورت توجه مسئولان می‌تواند درصد بیشتری را نیز در برگیرد.

هرچند صنعت مبل ایران همانند صنایع دیگر حضوری نسبتا کمرنگ در بازارهای جهانی دارد، اما در دهه 90 در مجموع 142 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشته است، البته در این بازه زمانی بالاترین صادرات نیز مربوط به سال 92 با 40 میلیون دلار و کمترین آن مربوط به سال 96 با 24 میلیون دلار بوده است؛ نکته قابل‌توجه این است که بیشترین حجم واردات نیز مربوط به سال 96 بوده که 106 میلیون دلار را شامل می‌شود و درمقابل کمترین واردات نیز مربوط به سال 92 با 36 میلیون دلار بوده است.

یکی از موضوعات اصلی در بحث صادرات بازارهای جهانی است که در این بین کشورهای عراق و افغانستان بیشترین حجم واردات را از مبلمان ایران داشته‌اند، تا جایی که سهم بازار عراق از مبلمان ایران 52 درصد و افغانستان 13 درصد بوده است، بعد از آنها نیز کشورهایی چون عمان، امارات و جمهوری چک قرار دارند. حجم صادرات مبلمان ایران درحالی است که به گفته نایب‌رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادر‌کنندگان این صنعت قطعا جمعیت 400 میلیون نفری کشور‌های همسایه در آسیای میانه و خلیج‌فارس می‌توانند ظرفیت خوبی برای صادرات مبلمان کشور باشند، هرچند از این ظرفیت آن‌طور که باید استفاده نمی‌شود.

ایران درحالی در خوشبینانه‌ترین حالت سهم 40 میلیون دلاری از صادرات مبلمان را در اختیار دارد که گردش مالی سالیانه این صنعت در دنیا 460 میلیارد دلار است؛ گردشی که بیشترین سود را به جیب کشورهایی چون چین، آلمان، ایتالیا و لهستان می‌ریزد؛ چراکه چین در سال 2017، سهم 53719 میلیون دلاری از این صنعت را به خود اختصاص داده بود و در رده بعدی آلمان با 13308، ایتالیا 11289 و لهستان 10646 میلیون دلار صادرات قرار دارند، در این میان اما آمریکا با 51874 میلیون دلار در رده نخست واردات این محصول قرار دارد.

نکته قابل اهمیت درباره صنعت مبلمان ایران این است که ارزش بازار ملی این صنعت 12 میلیارد دلار در سال اعلام شده ولی ظرفیت تولید محصول در این بخش بیش از 15 میلیارد دلار در سال ارزیابی می‌شود، اما نه‌تنها تا امروز آن‌طور که باید از این ظرفیت برای ارزآوری به کشور استفاده نشده است بلکه کشور طی سال‌های 91 تا 96 از صادرات 32 میلیون دلاری به رقم 24 میلیون دلاری رسیده که نشان از کاهش هشت میلیون دلاری دارد.

لزوم هدایت پایان‌نامه‌های دانشجویی به موضوعات مرتبط با صنعت مبل

با توجه به این آمار و ارقام می‌طلبد که جامعه دانشگاهی با ورود به این صنعت و سوق دادن پایان‌نامه و رساله‌های دانشجویی به‌منظور شناسایی ظرفیت‌ها و همچنین موانع موجود در مبلمان شرایط را برای بهبود وضعیت در صنعت مبلمان فراهم کند، مساله‌ای که البته از سال 1382 شروع شده و اوج آن مربوط به سال 97 است، سالی که در آن 98 پایان‌نامه و رساله دکتری در این‌باره منتشر شده و دانشگاه آزاد اسلامی نیز بیشترین سهم را در این زمینه داشته است و در این بین دانشجویان کارشناسی‌ارشد بیشترین سهم را نسبت به دانشجویان تحصیلات تکمیلی داشته‌اند.

محمدعظیم خدایاری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ملایر: راه‌اندازی رشته‌های مرتبط با صنعت مبل و منبت

محمدعظیم خدایاری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ملایر از ایجاد رشته‌های جدید در این واحد دانشگاهی در صنعت مبل و منبت خبر داد. او درخصوص ماموریت این واحد دانشگاهی توضیح می‌دهد: «براساس سیاست‌هایی که دکتر طهرانچی در نظر گرفته‌اند و با توجه به اینکه در موضوعات حل مساله و نیازهای منطقه‌ای مطالعاتی روی واحدهای مختلف انجام شده، ماموریتی نیز برای واحد ملایر تعریف شد. با توجه به اینکه مبل و منبت در ملایر ثبت ملی شده، ماموریت این واحد دانشگاهی در بحث مبل و منبت متمرکز شد.»

خدایاری می‌گوید: «تقریبا در این زمینه کارها از اردیبهشت‌ماه آغاز شد و نشست‌هایی با فعالان مبل و منبت در شهرستان برگزار شد. بخشی از این نشست‌ها درخصوص نیازسنجی‌هایی بوده که باید توسط دانشگاه انجام شود. درواقع احصای نیازها و موضوعاتی که مورد درخواست این فعالان از نظر بحث‌های پژوهشی بود، مورد بررسی قرار گرفت.»

او با بیان اینکه بخشی از این نشست‌ها نیز درخصوص موضوعات آموزشی بود، ادامه می‌دهد: «در این نشست‌ها نیاز منطقه‌ای رشته‌های تحصیلی مورد نیاز این صنعت که در دانشگاه باید راه‌اندازی شود، مورد بحث قرار گرفت. اینها بخشی از کارهایی بود که در واحد ملایر پیگیر آن بوده‌ایم.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ملایر درباره طرح پایش صنعت مبل و منبت توضیح می‌دهد: «در بحث کلی طرح پایش آزاد، سوق دادن کارهای پژوهشی دانشگاه به سمت حل مسائل و مشکلات صنعت مبل و منبت ملایر مطرح بود که در این زمینه 300 موضوعی که مرتبط با صنعت مبل است برای بحث نیاز‌سنجی آن احصا شد.»

او می‌گوید: «کاری که جدیدا مطرح شده، راه‌اندازی سرای نوآوری مبل و منبت است که در این سرا یک بند شامل ایجاد استارتاپ‌ها، شتابدهنده‌ها، مراکز رشد و پارک علم و فناوری است. این سه قسمت قرار است با کمک دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر و فعالان حوزه مبل و منبت ایجاد شود. این سرا به‌عنوان معدود سراهایی که در دانشگاه آزاد اسلامی درحال راه‌اندازی است، در واحد ملایر تا آخر شهریورماه افتتاح خواهد شد.»

خدایاری درخصوص رشته‌هایی که قرار است در صنعت مبل و منبت راه‌اندازی شود، گفت: «رشته مدیریت صنایع مبلمان و دکوراسیون، مهندسی صنایع مبلمان، طراحی مبلمان، طراحی مبلمان و دکوراسیون داخلی، کارشناسی حرفه‌ای طراحی مبلمان، سرپرستی کارگاه‌های مبلمان، طراحی و تولید مبلمان و دکوراسیون داخلی در این صنعت راه‌اندازی می‌شود که در رشته سرپرستی کارگاه‌های مبلمان، طراحی و تولید مبلمان و دکوراسیون داخلی در مقطع کاردانی ناپیوسته و بقیه در مقطع کارشناسی پذیرش دانشجو خواهیم داشت.»

او با بیان اینکه «طبق صحبت‌هایی که انجام‌شده، درحال رایزنی هستیم تا مجوز این رشته‌ها را دریافت کنیم»، ادامه می‌دهد: «البته در رشته صنایع چوب دانشجو داریم که در سطح کاردانی است، اما می‌خواهیم این رشته را به کارشناسی ارتقا دهیم و رشته‌های متناظر با آن نیز ایجاد شود. درحال حاضر حدود 40 دانشجو در رشته صنایع چوب مشغول تحصیل هستند.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ملایر می‌گوید: «حدود 15 تا 20 هزار نفر فعال در صنعت مبل و منبت در واحد ملایر مشغول کار هستند که عمده آنها فاقد تحصیلات دانشگاهی هستند. این افراد درخواست داده و علاقه‌مند هستند که مدرک آکادمیک مرتبط با این صنعت داشته باشند.»

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه فرهیختگان، تاریخ انتشار: 1مرداد1398 ، کدخبر: 177136: www.newspaper.fdn.ir