شعار سال: پرستاران ناراضی‌اند. آن‌ها می‌گویند؛ وزارت بهداشت خواسته‌های جامعه پرستاری را پشت گوش می‌اندازد و نسبت به مطالبات‌شان بی‌توجه است. جامعه پرستاری در این سال‌ها بار‌ها در ارتباط با موضوعات کمبود کادر پرستاری در سیستم بهداشت و درمان، اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و طرح پرداخت کارانه‌شان اعتراض کرده‌اند. اگرچه آن‌ها از وعده و وعید‌های مسئولان نظام سلامت ابراز ناامیدی می‌کنند و درصدد پیگیری مشکلات‌شان از سوی دولت هستند با این حال در دو روز گذشته و همزمان با نزدیک شدن به‌روز پرستار، وزیر بهداشت در جلسه شورای عالی پرستاری دو خبر خوب برای پرستاران داشت. دکتر نمکی در این جلسه به پرستاران قول داد؛ معوقات ۱۸ ماهه‌شان بزودی پرداخت می‌شود. خبر دوم او، مربوط به استخدام ۵ هزار نیروی پرستاری تا آخر اسفند سال‌جاری است. هرچند هر دو این پیام از توجه وزارت بهداشت به مشکلات جامعه پرستاری حکایت دارد. با وجود این دبیر کل خانه پرستاری می‌گوید: این نیرو‌ها جایگزین پرستاران بازنشسته می‌شوند و عملاً تخت‌های بستری که در چند سال گذشته اضافه شده‌اند همچنان با مشکل شدید کمبود نیروی پرستار درگیرند.

یکی از پرستاران بیمارستان امام خمینی درباره مشکلات جامعه پرستاری به ما می‌گوید: کمبود پرسنل پرستاری در بخش‌های آی سی یو خطای پرستاری را افزایش می‌دهد. فرض کنید در شیفت شب یک پرستار مسئول رسیدگی و مراقبت از ۸ بیمار بستری در بخش‌های ویژه است با این وضعیت عوارضی همچون انواع عفونت‌های مجازی ادراری، خونریزی دستگاه گوارشی و حتی سینه پهلو و بیماران این بخش را تهدید می‌کند. پرستار دیگری به حرف‌های همکارش این را هم اضافه می‌کند که هر سال نزدیک روز پرستار مسئولان در برنامه‌های نمایشی به همه مشکلات پرستاران اذعان می‌کنند، اما بعد از آن هیچ اتفاقی نمی‌افتد البته وزیر بهداشت اخیراً سامانه قاصدک را ناعادلانه و ناموفق خوانده و قول داده طرح پرداخت کارانه پرستاران را اصلاح کند.

ربابه زمانی‌پور پرستار دیگری است که گذشته از انواع مشکلات صنفی و معیشتی که پرستاران دارند، از رفتا‌های بد همراهان بیمار ناراضی است. او می‌گوید: ما به‌خاطر حرفه‌مان در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های واگیر هستیم مثلاً چند وقت پیش یکی از پرستاران به‌خاطر سرایت آنفلوانزا از بیماران فوت کرد. حتی مواردی داشته‌ایم که پرستاران بر اثر تماس با سوزن بیماران مبتلا به اچ‌آی‌وی درگیر این بیماری شده‌اند. از این‌ها که بگذریم در بسیاری از مواقع ما از سوی همراهان بیمار تهدید می‌شویم، کتک می‌خوریم و فحش و ناسزا می‌شنویم. البته ما حق را به بیمار می‌دهیم بالاخره نیروی انسانی کم است، آن‌ها خدمات با کیفیت‌تر می‌خواهند و انتظار بیماران با تعداد پرستاران شیفت در بخش‌ها جور درنمی‌آید. برای همین هم ما مجبوریم فشار کاری زیادی را تحمل کنیم.

به اعتقاد بیشتر پرستاران، وعده و وعید‌های مسئولان حوزه سلامت تاکنون هیچ دردی از آن‌ها دوا نکرده است. پرس و جوی ما با پرستاران حکایت از این دارد که از چند سال گذشته و با وجود وعده‌های بسیار نه طرح پرداخت کارانه پرستاران تغییر کرده، نه نیرو‌های استخدامی جایگزین نیرو‌های بازنشسته شده‌اند و نه به ازای افزایش تخت‌های جدید کمبود کادر پرستاری جبران شده است.

دبیرکل خانه پرستاری می‌گوید: «مشکلات پرستاران کم نیست، بیشترین مشکل ما کیفیت پایین ارائه خدمات به بیماران است. وقتی تعداد پرستار کم است مردم ۵۰ درصد خدمات پرستاری را دریافت نمی‌کنند. پرستاران در بخش‌های آی‌سی‌یو به قدری خسته می‌شوند که حداقل خطایی که از آن‌ها سر می‌زند این است که مریض را دیر ساکشن می‌کنند و بعد که مریض فوت کرد می‌گویند؛ علت فوت ناشی از عوارض بیماری بوده است. در واقع وضعیت پرستاری در کشور ما در حد کشور‌های عقب افتاده است که خطا‌های پرستاری را افزایش می‌دهد.»

او در ادامه به پیگیری مشکلات جامعه پرستاری از سوی دولت اشاره می‌کند و می‌گوید: پرستاران ماهانه بین ۲ تا ۲ و نیم میلیون تومان حقوق می‌گیرند اگر سرانه درآمد پرستاران را ۵ میلیون تومان در ماه در نظر بگیریم، با استخدام ۵ هزار نیرو تنها ۶۰۰ میلیاردتومان در سال برای دولت هزینه در پی دارد. دولت می‌تواند با این هزینه از بسیاری از مرگ و میر‌ها پیشگیری کند. با وجود این و علی‌رغم کمبود‌ها و در حالی که به تعداد تخت‌های بستری اضافه می‌شود عملاً نیروی پرستاری در مراکز درمان با کمبود مواجه است و مردم در حوزه درمان بیشترین آسیب را از این ناحیه می‌بینند.

او به آماری که بار‌ها در ارتباط با کمبود پرستار عنوان می‌شود، اشاره می‌کند: «ما با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار در کشور مواجه هستیم البته برخی از مسئولان این عدد را قبول ندارند. در حالی که بر اساس شاخص‌ها در دنیا به ازای هر هزار نفر جمعیت ۱۰ پرستار داریم متوسط این عدد در دنیا برای مثال در کشور‌های گرجستان و جمهوری آذربایجان به ازای هر هزار نفر ۶ پرستار است و حداقل استاندارد تعداد پرستار به ازای هر هزار نفر ۳ پرستار است. این عدد در ایران ۱.۵ پرستار است یعنی بیماران ما حداقل نیمی از خدمات پرستاری را دریافت نمی‌کنند.»

شریفی مقدم با تأکید بر اینکه متوسط کارانه پرستاران بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است می‌گوید: «بخش عمده معوقات وزارت بهداشت مربوط به سهم پزشکان است و سهم پرستاران در میزان مطالبات وزارت بهداشت حدود ۹ درصد است چرا که این باور همچنان وجود دارد که پزشک موتورپولساز بیمارستان است در حالی که بیمار از زمانی که وارد بیمارستان می‌شود تا زمانی که عمل جراحی‌اش تمام می‌شود همه تیم درمان درگیرند. برای مثال در یک تیم جراحی یک جراح، یک متخصص بیهوشی و ۴ پرستار وجود دارد در حالی که ۶۵ درصد تعرفه عمل جراحی مستقیم به جیب پزشک می‌رود، ۵ درصد در حساب دانشگاه و ۱۰ درصد به حساب بیمارستان واریز می‌شود و مابقی آن ۲۰ درصد ما بین بقیه کادر درمان از آزمایشگاه و رادیولوژی گرفته تا پرستار تقسیم می‌شود. امسال هم بیش از ۶ هزار نوع تعرفه برای پزشکان تعریف کردند یعنی پزشک آب می‌خورد پول می‌گیرد. در حالی که پرستار به‌خاطر کمبود نیرو محکوم است شرایط فشار کاری زیاد را تحمل کند.»

او در ادامه با اشاره به ناعادلانه بودن طرح قاصدک (طرح پرداخت کارانه پرستاران) توضیح می‌دهد: پرستاران در بخش دیالیز، شیمی درمانی، سرم تراپی و... صفر تا صد کار را به تنهایی انجام می‌دهند در حالی که هیچ تعرفه‌ای به پرستار تعلق نمی‌گیرد و همه پول دیالیز به جیب پزشک می‌رود که تنها دستوردیالیز را داده است.

شریفی مقدم در پاسخ به اینکه جامعه پرستاری در آستانه روز پرستاری چه درخواستی از وزارت بهداشت دارد؟ عنوان می‌کند: مطالبه اول ما اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است که از سال ۸۶ تصویب شده است. حقوق پرستاری در ایران ۱۵ تا ۲۰ برابر کمتر از پزشکان است در حالی که میانگین کار پرستاری نسبت به پزشکان یک پنجم است. مطالبه دوم ما که به نیاز بیماران برمی‌گردد تأمین نیروی پرستاری است.»

مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت در پاسخ به سؤال «ایران» مبنی بر اینکه وزارت بهداشت در آستانه روز پرستار کدام بخش از مطالبات پرستاران را مورد توجه قرار داده؟ می‌گوید: قرار است به دستور وزیر بهداشت معوقات مربوط به ۳ ماه کارانه پرستاران پرداخت شود البته این معوقات بین ۸ تا ۲۲ ماه است که پرداخت نشده است. مطالبه بعدی پرستاران اصلاح نظام پرداخت قاصدک بود که این طرح بزودی حذف شده و نظام پرداخت دقیق جایگزین آن می‌شود.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: 11 دی 1398، کدخبر: 531385 ، www.iran-newspaper.com