شعارسال: به گفته عضو کمیسیون تلفیق مجلس الزام وزارت نفت به عرضه منظم نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی در لایحه بودجه ۹۹ مورد تصویب قرار نگرفت. نصرالله پژمانفر با اشاره به تصمیم این کمیسیون درباره عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی گفت: متاسفانه امسال به‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته؛ الزام وزارت نفت به عرضه منظم نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی در لایحه بودجه ۹۹ مورد تصویب قرار نگرفت.
وی در ادامه افزود: عرضه نفت و فرآورده‌های آن در بورس انرژی یک اقدام رو به جلو برای مشارکت بخش خصوصی در حوزه تجارت نفت بود و در صورت حمایت، بخش خصوصی می‌توانست در حوزه‌های مختلف به دولت کمک کند.
پژمانفر اظهار داشت: ما در کمیسیون تلفیق ۴ پیشنهاد در این رابطه مطرح کردیم. ۲ پیشنهاد مربوط به عرضه نفت‌خام در بورس و انتشار اوراق نفت بود که توسط رئیس کمیسیون تلفیق گفته شد به دوسوم رای اعضای کمیسیون نیاز دارد. این ۲ پیشنهاد رای نصف به علاوه یک را در کمیسیون کسب کرد.
وی همچنین تاکید کرد: ۲ پیشنهاد دیگر نیز درباره الزام وزارت نفت به عرضه فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی و انتشار اوراق فرآورده بود که این ۲ پیشنهاد به‌رغم کارنامه موفق فروش فرآورده‌های نفتی حتی نصف به علاوه یک رای را هم در کمیسیون تلفیق نیاورد.

* بورس نفت در مسیر پیشرفت بود
اگرچه مسؤولان وزارت نفت دیرهنگام و همزمان با تحریم‌های نفتی در آبان‌ماه ۹۷ برای مقابله با این تحریم‌ها، بورس نفت را راه‌اندازی کردند و در سال ۹۸ طرح عرضه نفت در بورس با تصویب مجلس شورای اسلامی شکل منظمی به خود گرفت، اما طرح عرضه نفت در بورس یک حرکت رو به جلو برای مقابله با تحریم‌ها بود، زیرا فروش نفت ایران را از انحصار بخش دولتی شرکت ملی نفت خارج و پای بخش خصوصی را به این تجارت باز کرده است.
باید به این نکته توجه کرد که رونق یافتن تجارت نفت در بورس نیازمند اجرای اصلاحاتی در مسیر بورس نفت است؛ به هر حال در شرایط تحریم خرید نفت برای خریداران هزینه بسیار زیادی دارد و بخش خصوصی براحتی حاضر به ورود به تجارت پرریسکی مثل نفت ایران نخواهد بود. این ریسک‌ها تجارت با نفت ایران را به قدری خطرناک کرده است که بخش‌های خصوصی خرده‌پا شاید کل سرمایه خود را در خطر ببینند؛ ریسک‌هایی که از آن به عنوان هزینه‌های تحریم یاد می‌شود.
اسدالله قره‌خانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نبود تخفیف‌های مناسب را معضل بورس نفت دانسته و گفته است: دولت باید با اعطای تخفیفات مناسب شرایط را برای حضور سرمایه‌گذاران در بورس مهیا کند. اگر قیمت نفت از شرایط فعلی ارزان‌تر شود بخش خصوصی رغبت بیشتری برای خرید نفت از بورس نشان می‌دهد و می‌توان به موفقیت بورس نفت امیدوار بود. اگر قرار باشد نفت ایران توسط بخش خصوصی معامله شود دولت ایران باید سعی در کاهش ریسک‌پذیری خریداران و تقبل هزینه‌های تحریم کند.
کاهش قیمت پایه نفت عرضه شده در بورس باید به مقداری باشد که ریسک تجارت با نفت ایران را برای بخش خصوصی به حداقل برساند. بخش خصوصی برای ورود به هر تجارتی به میزان سود حاصل از آن تجارت اهمیت می‌دهد. قیمت‌های نفت عرضه شده در بورس قیمت‌های بسیار بالایی است و تخفیف‌هایی که برای خریداران در نظر گرفته می‌شود بسیار جزئی است.
هدایت‌الله خادمی، از دیگر اعضای کمیسیون انرژی مجلس نیز نظری مشابه قره‌خانی دارد. وی در این رابطه گفته است: باید با توجه به شرایط تحریم قیمت منطقی برای نفت در بورس لحاظ شود. این تخفیف‌ها می‌تواند به ۱۰ دلار هم برسد، البته این مقدار با توجه به شرایط بازار منطقه و نوع مشتریان می‌تواند کمتر یا بیشتر هم شود. ونزوئلا در شرایط تحریم ۸۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کند و به اذعان کارشناسان، ایران نیز می‌تواند با اصلاح قیمت‌گذاری نفت در بورس، صادرات نفت را به مقدار قابل قبولی برساند.

* ونزوئلا روزی ۸۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کند
ونزوئلا از چند ماه گذشته به دلیل کشمکش‌های سیاسی علیه نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری این کشور، از سوی آمریکا با تحریم‌های نفتی شبیه ایران روبه‌رو شده است، اما طبق گزارش رویترز در ۲ ماه (سپتامبر و اکتبر) این کشور با وجود تحریم‌های سنگین آمریکا و اوضاع نابسامان داخلی توانست بیش از ۸۰۰ هزار بشکه نفت به فروش برساند. حال جای سوال است که ونزوئلا چگونه توانسته در شرایط تحریم این میزان نفت بفروشد؟
ونزوئلا قبل از تحریم وام‌های میلیاردی از روسیه برای اصلاح شرایط اقتصادی خود دریافت کرده بود و پس از تحریم، به جای تسویه نقدی، به روسیه و دیگر کشور‌ها نفت صادر می‌کند. در واقع ونزوئلا کاملاً هوشمندانه نفت خود را پیش‌فروش کرده است تا در شرایط تحریم مشکلی برای فروش نفت نداشته باشد. ونزوئلا روزانه ۵۰۳ هزار بشکه از نفت خود را به روسیه، ۲۹۲ هزار بشکه به چین و ۱۱۴ هزار بشکه به کوبا صادر می‌کند.
این موضوع در حالی است که ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی برای صادرات نفت به روسیه و چین وضعیت بهتری را نسبت به ونزوئلا دارد.
به گفته کارشناسان، به نظر می‌رسد ونزوئلا با پیش‌فروش کردن نفت خود، در شرایط فعلی جای ایران را در بازار این کشور‌ها گرفته است. ایران در شرایط تحریمی سال‌های ۹۰ و ۹۱ با توجه به معافیت‌های نفتی آمریکا، به طور میانگین یک میلیون بشکه نفت می‌فروخت.
با تغییر دولت و پس از توافق برجام، به جای اصلاح زیرساخت‌ها، کشور در باد توافق فرو رفت. هر چند ایران توانست در ماه‌هایی حتی ۲ میلیون تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت بفروشد، اما این روند ادامه‌دار نبود و تحریم‌های نفتی دوباره میزان فروش نفت را کاهش داد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه وطن امروز ، تاریخ انتشار: 8 بهمن 1398 ، شماره خبر: 2854 ، www.vatanemrooz.ir