شعار سال: در یکماه اخیر ساخت سایت دفن زباله در شهرستان الیگودرز سرخط خبرهای استان لرستان بود؛ موضوعی که براساس آن قرار بود پسماندهای پتروشیمی شازند اراک به این استان انتقال یابد و در الیگودرز دفن شود. این طرح واکنش منفی مردم، فعالان محیطزیست و حتی امام جمعه این شهر را بهدنبال داشت؛ مردمی که بعد از اجرای پروژه قمرود اکنون حساسیت بیشتری به این قبیل طرحها دارند؛ پروژهای که با هدف انتقال 181 میلیون مترمکعب آب لرستان و تأمین آب شرب و صنعت در درازمدت برای شهرهای خوانسار، خمین، گلپایگان، محلات، نیمور، سلفچگان، ساوه و قم اجرا و باعث شد بیش از ۴۰ روستای الیگورز متضرر و خالی از سکنه شود. اکنون نیز پس از گذشت دو ماه و با ادامه نارضایتیهای مردم گویا استاندار لرستان با توقف طرح ساخت سایت دفن زباله در شهرستان الیگودرز موافقت کرده است.
عضو شورای هماهنگی تشکلهای زیستمحیطی لرستان با انتقاد از ساخت این کارخانه در شهرستان الیگودرز گفت: حدود یکسال و نیم قبل مصوبهای ابلاغ شده بود که پتروشیمی شازند را موظف میکرد محلی را بهعنوان دفن زباله انتخاب و زبالههای خود را در آن محل دفن کند. ابتدا قرار بود این کارخانه در شهرستان ازنا ساخته شود که با پیگیری مردم و فعالان محیطزیست این اتفاق نیفتاد؛ اما دو ماه قبل شهرستان الیگودرز بهعنوان محل جدید انتخاب شد و مسئولان استان و شهر بهصورت چراغ خاموش و بدون اطلاعرسانی پیگیر ساخت این کارخانه شدند. محل ساخت سایت الیگودرز را هم در نزدیکی جاده الیگودرز به ازنا و کنار روستای محمودآباد و شریفآباد در نظر گرفتهاند که حتی فاصله استاندارد سایت تا مناطق مسکونی هم رعایت نشده است.
احسان پارسا افزود: متأسفانه 40 هکتار از بهترین اراضی شهرستان الیگودرز بهعنوان محل ساخت این سایت انتخاب شد؛ زمینهایی با منابع آبهای زیرزمینی که بنا بود محل دفن زبالههای سمی شود. این زمینها مالک شخصی داشتند که مخالف این اقدام بودند، اما نکته تأسفبار این است که اداره محیطزیست هم از این موضوع حمایت کرده؛ درصورتیکه این اداره کل بارها تصمیماتی گرفته که آثار زیانباری بهجای گذاشته است.
وی ادامه داد: فعالان محیطزیست حتی برای گلایه و یافتن راهحل با نماینده الیگودرز در مجلس هم تماس گرفتند که متأسفانه وی توجهی به این موضوع نکرد.
پارسا اضافه کرد: مسئولان تأکید بر اشتغالزایی طرح دارند و آن را جزو صنایع سبز و حافظ محیطزیست میدانند، اما سوال اینجاست که اشتغالزایی به چه قیمتی انجام خواهد شد؟ اگر اینطور است چرا هیچ شهری اجازه ساخت کارخانه را نداده است؟ چرا زبالههای سمی یک استان باید در استان دیگری دفن شود؟ زبالههایی که قرار بود در لرستان دفن شود، پسماندهای شیمیایی و مضر پتروشیمی ماهشهر، اراک و پالایشگاه اصفهان بود، وگرنه لرستان صنعت چشمگیری ندارد که بخواهد برای امحای پسماندهای آن سایت دفن زباله ایجاد کند.
وی ادامه افزود: الیگودرز یکی از مراکز عمده تولیدات کشاورزی و دامی استان است و این سایت بهطور یقین سبب دریافت سفارشهای زیادی از شهرهای صنعتی اطراف میشود و بدینترتیب الیگودرز به قبرستان زباله سایر مناطق کشور تبدیل میشود. بهجای اینکه سایتهای دفن زباله را در بهترین، آبادترین و سرسبزترین منابعطبیعی ایران بسازند، شاید بهتر باشد از ظرفیت کویرهای خالی از سکنه برای امحای زبالهها استفاده کنند، نه در بهترین اراضی کشاورزی شهرستان و در مجاورت استقرار مراکز جمعیتی روستایی و نزدیک به شهر، چراکه اجرای چنین طرحی برای مردم بسیار خطرناک است.
پارسا گفت: وجود فلزات سنگین و خطرناکی ازجمله جیوه، سرب، آرسنیک، نیکل، کادمیوم و انادیوم در پسماندهای صنعتی و نفوذ آن به آبهای سطحی و زیر زمینی سبب آلودگی محیطزیست و عامل انتشار آلودگیهای جدید و ناشناخته و شیوع انواع مواد سمی و سرطانزا در محیط میشود.
توقف ساخت سایت دفن پسماند پتروشیمی در الیگودرز
مدیرکل محیطزیست لرستان هم در این رابطه گفت: در راستای سیاستهای سازمان محیطزیست مبنیبر مدیریت اصولی پسماند برای حفظ محیطزیست و جامعه، هر استان باید تا پایان سال 98 دارای یک مرکز بازیافت، بیخطرسازی و امحای پسماندهای صنعتی و ویژه باشد. بر همین اساس سرمایهگذار بخش خصوصی قصد انجام این طرح را در لرستان داشت و شرکتهای تخصصی نیز شهرستان الیگودرز را بهعنوان محل ساخت و اجرای این طرح انتخاب کردند.
مهرداد فتحیبیرانوند افزود: این انتخاب برحسب پارامترهای اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی بوده و با استفاده از نرمافزارهای تخصصی براساس توان اکولوژیکی مناطق، بهترین مکان موجود انتخاب شده است؛ کما اینکه بیشترین واحدهای تولیدی فعال در شرق استان قرار دارند، اما با توجه به نارضایتی مردم شهر و با پیگیری فعالان محیطزیست ادامه ساخت این پروژه به دستور استاندار متوقف شد.
لزوم مکانیابی مناسب برای سایتهای دفن زباله
یک کارشناس محیطزیست هم با اشاره به لزوم مکانیابی مناسب برای سایتهای دفن زباله گفت: ایجاد سایت بازیافت و دفن زباله به خودیخود مشکلی ندارد و این موضوعی است که در سایر کشورها هم وجود دارد؛ اما اگر جانمایی آن اشتباه باشد، میتواند خطرناک باشد. در واقع ساخت چنین سایتی مستلزم بررسیهای دقیق اکولوژیکی، زیستمحیطی و مطالعات زمینشناسی است.
محمد رضایینسب افزود: مشابه همین طرح در سایر مناطق کشور ازجمله سایت قزوین با بالاترین استانداردهای ارزیابی و پایش زیستمحیطی از نظر کارشناسان سازمان حفاظت محیطزیست ساخته شده است که در ابتدای صدور مجوز این سایت نیز به مردم قزوین برای نظارت دقیق بر حسن اجرای طرح اطمینان خاطر دادند؛ اما میبینیم که امروز به بحرانی زیستمحیطی تبدیل شده و حتی استاندار قزوین از روند غیراصولی بازیافت و دفن زبالهها ابراز نگرانی کرده است.
وی ادامه داد: سایتهای دفن پسماند زباله پتروشیمی باید در مناطقی باشد که سنگ بستر آن منطقه ضخامت داشته و عمیق باشد تا شیرابهها و آلودگی ناشی از این پسماندها به آبهای زیرزمینی نفوذ نکند. همچنین جهت باد بهسمت مناطق مسکونی نباشد تا گازهایی که از آن زبالهها متصاعد میشود، با وزش باد بهسمت جمعیت شهری و روستایی هدایت نشود و نیز در ابتدای حوضه آبخیز و سرچشمهها نباشد.
شعار سال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 21اسفند1398 ، کدخبر: 82141: sabzineh.org