شعار سال:تقریبا هیچ یک از ما نمی‌تواند ادعا کند که در طول دوران تحصیلش از تعطیلی‌های گاه و بی‌گاه رسمی و غیر رسمی مدرسه‌ خوشحال نشده است. البته اگر خوب یادتان بیاید نهایت تعطیلی‌های غیر رسمی مدرسه در چند دهه گذشته تنها بارش زیاد برف و باران بود و مانند سال‌های اخیر بین التعطیلی و آلودگی هوا معنا نداشت. البته در آن سال‌ها پنج شنبه‌ها نیز جزو روز‌های درسیِ هفته قرار داشت و نهایت ذوقِ دانش‌آموزان، تعطیلی روز جمعه بود.
 
هر چه گذشت و به اواخر دهه هشتاد و نود نزدیک‌تر شدیم، آلودگی هوا جای برف و باران را گرفت و نهایت این اتفاق را در سال تحصیلی ۹۸_۹۹ به وضوح دیدیم. ابتدای سال تحصیلی ۹۸ یه هفته در میان دانش‌آموزان خانه نشینی را تجربه کردند. گفتنش خالی از لطف نیست که هر چیز زیاد از حدش دل آدم را می‌زند و در مورد دانش‌آموزان امسال، این حرف محقق شد. به گفته خود آن‌ها حتی دلشان برای امتحان‌های وقت و بی وقت کلاسی تنگ شده بود و هر لحظه منتظر بودند که دیگر از شبکه خبر یا رسانه‌های مجازی خبر تعطیلیِ چندباره و خسته‌کننده مدرسه‌ها را نشنوند. به خاطر دارم در آن روز‌ها یک‌سری از معلمان باوجدان و مسئولیت‌پذیر مدارس باوجود منع پزشکی که برای بزرگسالان و تردد در هوای آلوده بود، به مدرسه‌ها رفتند و بعد از ضبط تدریس‌هایشان، فایل‌ها را به وسیله نرم‌افزار‌های ارتباطی و شبکه‌های مختلف مجازی به دست دانش‌اموزان می‌رساندند.

 

این داستان تعطیلی‌های بیش از حد مدارس به جایی رسید که صدای برخی والدین، مسئولان و دبیران آموزش و پرورش درآمد و اذعان داشتند که چرا به جای حل مسئله آلودگی هوا، مدارس را پشت سر هم تعطیل و وضعیت دانش‌آموزان را در بحث آموزش و یادگیری مختل می‌کنید. وسط این حرف‌ها یعنی اواخر بهمن‌ها بود که حرف یک ویروس ناخوانده به میان آمد. ویروسی که در ابتدا طبق شنیده‌ها وارد ریه هر کس می‌شد او را می‌کُشت. این موضوع نگرانی و دلهره را نیز به جان خانواده‌ها انداخت. در امتداد همان تعطیلی مدارس که دلیلش آلودگی‌هوا بود، خبر‌های همه‌گیری کرونا حاکی از احتمال تعطیلی مدارس بود، اما اینکه چند روز و چه وقت باشد، هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار داشت.
 

اولین واکنش آموزش و پرورش ضدعفونی کردن مدارس بود. به مدارس کشور ابلاغ شد که قسمت‌های مختلف کلاس و مدرسه اعم از سطوح میز و صندلی و سرویس‌های بهداشتی تمیز و آماده بهره‌وری دانش‌آموزان شوند. موضوعی که ذهن افراد را در آن روز‌ها درگیر کرده بود، نبود امکانات و حتی نیروی انجام دهنده تخصصی برای این امور بود. از برخی استان‌ها و مناطق محروم عکس‌هایی به دستمان می‌رسید که مستخدمان زحمت‌کش مدرسه با موادی مثل وایتکس و امثالهم و همچنین پوشش عادی در حد یک ماسک و دستکش شروع به گندزدایی مدرسه با ظرفیت چند صد نفر را کردند، اما در مدارس بالای شهر تهران، افراد متخصص یا حتی همان مستخدمان زحمتکش با پوشش این روز‌های کادر درمان کشور (گان) این اقدام را انجام می‌دانند.


بعد از تهیه گزارش از این اقدام آموزش و پرورش قرار بود از روز شنبه مدارس باز شوند در حالی که مدارس مختلف در کشور‌های مختلفی که دچار بحران کرونا شده بودند در حال تعطیلی بود. گرچه به روز شنبه که رسیدیم، آمار روزافزون مبتلایان به کرونا تصمیم مسئولان ستاد مبارزه با این ویروس را به سمت تعطیلی موقتی مدارس برد و باز روز‌ها و روز‌ها این تعطیلی تمدید شد تا روزی که با توجه به تعطیلات عید همه مردم، دانش‌آموزان و دانشجویان پی بردند که گویا امسال دیگر خبری از کلاس درس نیست.

شادِ ناشاد؛ نتیجه از صفر شروع کردن
 
حالا تنها در این داستان نوبت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که برای جبران این عقب ماندگی تحصیلی نقشه راهی بچینند. وزارت علوم با تاخیر، سامانه‌هایی از پیش راه‌اندازی و استفاده شده را برای تدریس دانشجویان وارد میدان کرد و تنها مشکلات حجم و ظرفیت دانشجویان بود که البته به مرور و در کوتاه مدت حل شد. در این میان آموزش و پرورش که تا به امروز بستری برای آموزش مجازی نداشت، به جای بهره از شبکه و نرم افزار‌های امتحان پس داده، از صفر شروع به راه‎‌اندازی یک بستر جدید کرد. اسمش را شاد گذاشت و با طنز منتقدین نامش به سمت ناشاد رفت. اولین منتقدان آن دانش‌آموزان و معلمان بودند که حتی قادر به وارد شدن به فضای آن را نبودند. یعنی یا نمی‌توانستند نرم افزار را دانلود کنند و یا اگر موفق به دانلود شدند، به عنوان کاربر، هویتشان احراز نمی‌شد.


حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش از برگزاری نشست‌های روزانه مسئولین این وزارتخانه در جهت رفع مشکلات شاد و اتخاذ تصمیمات جدید برای رفع این بحران ناگهانی خبر می‌داد. مسئول فنی برنامه شاد هم وعده رفع نقایص و کم و کاستی‌های این بستر را می‌داد و همچنان که این وعده و وعید‌ها داده می‌شد، به انتهای سال تحصیلی نزدیک شده و فرصت آزمون و خطای این سامانه محدود‌تر می‌شد.
 
واقعیت امر این بود که خیلی از دبیران به دلیل همین مشکلات به سمت پیام‌رسان‌های خارجی کوچ کردند و صرفا برای رفع تکلیف آموزش و پرورش نسبت به لزوم حضور کادر مدرسه در آن، هر روز با ارسال چند پیام یک خودی در آن نشان دادند. سرعت پایین رفت و آمد پیام، نیاز به حجم زیاد اینترنت، هنگ کردن و نبود امکان ثبت کردن فیلم و صدا‌ها در موبایل از جمله مشکلاتی بود که بیشتر از معلمان، دانش‌آموزان را کلافه و دچار گریز از درس کرده بود.
 

آموزش و پرورش می‌گفت ۷۰ درصد از مطالب و منابع آموزشی مدارس، در نیمه اول سال تدریس شده و تنها ۳۰ درصد باقی مانده که آن را با مدرسه تلویزیونی و بستر شاد پوشش خوهیم داد. این در حالی‌است که تعطیلی‌های نابسامان ابتدای سال تحصیلی، به اندازه کافی مخل آموزش کامل و جامع شده بود و معلمان مجبور بودند برای تدریس سرفصل‌های جدید، از تدریس همان دروس قبلی شروع کنند تا برای دانش‌آموز یادآوری و مرور شود.
 
به هر شکلی که شده یک سال تحصیلی پر فراز و نشیب تمام شد و دانش‌آموزان ماندند و یک کارنامه رنگین از نمرات غیر منتظره. آن‌هایی که از اول درس خوان بودند، بدون بهانه از شرایط خود، درس خواندند و نمره مطلوب کسب کردند، ولی آن‌هایی که متوسط روبه پایین یا ضعیف بودند، ضعیف و ضعیف‌تر شدند و برخی حتی نمره قبولی کسب نکردند.
 

در پورتال آموزش و پرورش تهران اخیرا یک نظرسنجی به اشتراک گذاشته شده است با این عنوان:
 
آیا میزان اثر بخشی کمی و کیفی آموزش‌های مجازی مورد رضایت شماست؟ که قریب به ۸۰ درصد از مخاطبان به آن رای منفی دادند.
 

چند روز قبل هم در سایت باشگاه خبرنگاران جوان نظر شما را درخصوص داشتن یا نداشتن رضایت از برنامه شاد جویا شدیم. شما نیز با شرکت در نظرسنجی و ثبت نظرات خود از رای منفی‌تان به ما گفتید. ماهم این آرا را در رسانه‌ملی به مسئولان آموزش و پرورش ارائه کردیم.
 
وزیر آموزش و پرورش در آخرین نشست خود با اصحاب رسانه در پاسخ به این سوال که شبکه شاد با چه هزینه‌ای راه‌اندازی شد، اظهار کرد: این بستر، هبه‌ای است از سمت یک اپراتور و هیچ هزینه‌ای در قبالش پرداخت نشده است.
 
هبه‌ای که قرار بود به دست مخاطبان اصلی آن یعنی چند میلیون دانش‌آموز و معلم برسد، اما درصد کمی از این مخاطبان با آن ارتباط برقرار کردند و حداقل بهره‌ای را بردند. این تحفه نه تنها رضایت کافی شهرنشینان را به دنبال نداشت بلکه روستا نشینان و مناطق مرزی همچنان برای تدریس از روش حضوری بهره جستند و دانش‌آموزان را با حفظ فواصل اجتماعی راهیِ کلاس‌ها یا کپر‌های منطقه‌شان کردند.
 
سوالی که پیش می‌آید این است که چرا ولو برای استفاده دانش آموزان و معلمان مناطق آماده و تجهیز شده از نظر اینترنت و وسایل ارتباطی، فضایی را برای آموزش مجازی اختصاص ندادند که از قبل امتحان خود را پس داده باشد و لازم نباشد در یک برهه فشرده و کوتاه هم راه‌بیفتد و هم در پی رفع ونقایص و ارتقای کیفیتش باشند!
 

و سوال بعد اینکه تا کی قرار است مسئولان مربوطه وعده رفع نقایص را بدهند در حالی که کمتر از دوماه به سال تحصیلی جدیدی باقی مانده که معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارش است و چگونه می‌توان با بی‌یرنامگی، سرنوشت تحصیلی دانش‌آموزان مخصوصا مقاطع پایین‌تر را به بازی گرفت.



شعارسال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از    خبرگزاری   باشگاه خبرنگاران جوان ،تاریخ انتشار:   12 مرداد 1399،کدخبر:  7437845 ،www.yjc.ir