در سطح بین المللی، از اعضای جامعه بین‌المللی - اعم از ایالت‌ها یا سازمان‌های بین‌المللی - خواسته شده تا هشدارها، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های تخصصی سازمان بهداشت جهانی را رعایت کنند و ویژگی‌های اساسی حسن نیت، همکاری، صداقت و صراحت را به منظور مبارزه با ویروس کرونا در سطح جهانی نشان دهند. در سطح داخلی، دولتهای ملی با چالش ترغیب و حتی الزام آور شهروندان خود به منظور جلوگیری از شیوع داخلی ویروس از دستورالعمل‌های دقیق انزوا مواجه هستند - تهیه لوازم پزشکی ضروری، خدمات و امکانات برای درمان کسانی که از کرونا رنج می‌برند-، این چالش‌ها ناشی از معضلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از بیکاری انبوه، برهم زدن ارتباط اجتماعی و لزوم توضیح و آموزش مردم است. همه اینها تقریباً چالش‌های غیرقابل کنترل، حتی برای پیشرفته‌ترین کشورها از نظر فنی و اقتصادی، به وجود آورده است. در سطح فردی، این چالش کم تحمل، ترسناک، گیج کننده و ناامیدکننده است، به خصوص با افزایش بی وقفه در تعداد تلفات و افراد آلوده، تأثیر روانی همه اینها در هر شخص و خانواده است.

در خاورمیانه سرزمین های اشغالی نیز مانند اکثر کشورها به دلیل بیماری همه‌گیر در وضعیت اضطراری قرار دارند. این وضعیت نیازمند انجام اقدامات گسترده برای مهار شیوع بیماری است. علاوه بر این، بحران کرونا در اوج یک بحران سیاسی در رژیم رژیم اسرائیل آغاز شد که بیش از یک سال ادامه داشته و پس از انتخابات آشفته، یک دولت انتقالی نیز برقرار شده است. از ابتدای بحران محدودیت‌های مختلفی برای حرکت غیرنظامیان اعمال شد و طی هفته‌ها این موارد سخت‌تر شد. پس از اعلام وزیر بهداشت مبنی بر اینکه این ویروس یک بیماری عفونی خطرناک است، این محدودیت ها با استفاده از دستورالعملی که تحت اختیار سازمان بهداشت عمومی قرار گرفته است، اعمال شده بود. بعداً، این محدودیت ها تحت اقتدار "مقررات اضطراری" اعمال شدند. این قانون ثانویه ای است که دولت می تواند در شرایط اضطراری "به منظور محافظت از دولت ، امنیت عمومی و حفظ منابع و خدمات حیاتی" وضع کند. بنابراین در این متن سعی شده است اقدامات رژیم اسرائیل در سطح داخلی برای مبارزه با ویروس کرونا، الگو برداری رژیم اسرائیل از دیگر کشورها برای کنترل این ویروس و اهمیت این ویروس در منطقه فلسطین به طور اختصار شرح داده شود.

1-بحران کرونا و امنیت ملی رژیم اسرائیل

نشستی در موسسه مطالعات امنیت ملی رژیم اسرائیل (INSS) در تاریخ 12 مارس 2020 ، در مورد پیامدهای سیاسی و امنیتی بحران کرونا برگزار شد. بزرگترین تهدید برای اقتصاد جهانی و همچنین رژیم اسرائیل ناشی از کندی یا رشد منفی در ایالات متحده است و در مرحله فعلی، توانایی آمریکا برای رفع بحران به طور مؤثر مشخص نیست. در مورد رژیم اسرائیل، تنش‌ها در عرصه شمالی و نوار غزه در کوتاه مدت کاهش یافته است، اما محدودیت‌ها برای گذرگاه‌های مرزی با فلسطین می‌تواند به فروپاشی اقتصادی آن منجر شود. ترکیب رژیم اسرائیل از یک بحران سیاسی، کسری بودجه، چالش‌های امنیتی چندگانه و شیوع ویروس کرونا بسیار مشکل ساز است و ادامه بحران در طی دو سه ماه آینده می‌تواند به معنای رشد منفی سالانه باشد. ارتش رژیم اسرائیل می‌تواند برای مدت طولانی کمک فراوانی به غیرنظامیان کند، اما در عین حال نیاز به حفظ آمادگی خود دارد. حتی در خوش بینانه‌ترین سناریو، اولویت با توجه به خدمات بهداشتی و درمانی، تحقق برنامه چند ساله IDF ("تنوفا") را بسیار دشوار می‌کند. شیوع جهانی ویروس کرونا، که به عنوان یک بیماری همه گیر تعریف شده است، در هفته های اخیر از جمله در رژیم اسرائیل و دیگر نقاط خاورمیانه گسترش پیدا کرد.

در اداره فلسطین و نوار غزه تلاشهایی برای مقابله با شیوع ویروس وجود دارد، و مقامات در تلاش برای کنترل این بیماری همه گیر محدودیت‌های شدیدی را اعمال کردند. این بحران نشان دهنده اهمیت یک دولت خودگردان و کارآمد در فلسطین است. بدون کنترل مؤثر اوضاع توسط تشکیلات خودگردان، هرگونه شیوع در سرزمین آن می‌تواند به رژیم اسرائیل و بالعکس سرایت کند. محدودیت‌های بیشتر در مورد حرکت بین قلمرو رژیم اسرائیل و فلسطین (جلوگیری از ورود کارگران فلسطینی و جابجایی کالاها) که بیش از دو ماه ادامه خواهد داشت، می‌تواند با فروپاشی اقتصاد فلسطین و هرج و مرج در یک بحران شدید اقتصادی به وجود آید. کرانه باختری به همین دلیل برای رژیم اسرائیل مهم است که همکاری خود را با تشکیلات خودگردان فلسطین و مصر و اردن، کشورهایی که با آنها معاهدات صلح همکاری دارد، با به اشتراک گذاشتن اطلاعات پزشکی، تهیه تجهیزات پزشکی و هماهنگی ترافیک در گذرگاه‌های مرزی، ارتقا بخشد.

آرامش نسبی اخیر در غزه به دلیل تمرکز حماس بر جلوگیری از شیوع بیماری و اقدامات گسترده رژیم اسرائیل برای کاهش وضعیت است. محدود کردن این حرکات یا دامنه همکاری در زمینه مبارزه با بیماری همه گیر می‌تواند این آرامش را به پایان برساند و احتمال تشدید و تجدید اختلالات در مرز غزه را افزایش دهد.

در حال حاضر رژیم اسرائیل از یک بحران گسترده سیاسی ، چالش‌های امنیتی چندگانه و کسری بودجه، که به شیوع کرونا پیوسته است، رنج می‌برد. نتایج این نشست نشان داد که رژیم اسرائیل می‌تواند خود را در یکی از سناریوهای زیر در نظر بگیرد:

1-"سرزمینی مبتلا به آنفولانزا" (سناریوی خوش بینانه): فصل بهار سرعت عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. تعداد موارد مبتلایان در رژیم اسرائیل به چند صد خواهد رسید که تنها دارای مرگ و میر پراکنده است. این بیماری همه گیر در چین، بیشتر کشورهای اروپایی و ایالات متحده نیز موجود خواهد بود، بنابراین محدودیت قرنطینه در کشورهایی که شیوع شدید دارند محدود خواهد شد. پیوندهای تجاری و اقتصادی به تدریج به حالت عادی باز می‌گردند و بخش‌های گردشگری و حمل و نقل هوایی بهبود می‌یابند. در این سناریو، تولید ناخالص داخلی تنها 0.5 تا 1 درصد کاهش خواهد یافت، بدین معنی که رشد سالانه حدود 2 درصد وجود خواهد داشت.

2-"دولتی تحت حکومت نظامی" یا "سرزمین بیمار": این دو سناریو جداگانه، که در آن مخرج مشترک آنها این است که بحران را نمی‌خواهد در شش ماه آینده به پایان برسانند، تولید ناخالص داخلی به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار گرفته، و رشد سالانه منفی خواهد بود. با این حال، آنها در نحوه برخورد با بحران - با ادامه شرایط سخت قرنطینه یا حتی تعطیلی کامل (مانند ایتالیا) یا با تلاش برای بازگشت به فعالیت اقتصادی عادی هنگام برخورد با عفونت جمعی، تفاوت دارند. یک سناریو حتی شدیدتر از "کشوری ناکارآمد" است - بیماری خارج از کنترل که منجر به فروپاشی خدمات عمومی و از بین رفتن ایمان در دولت و مقامات می‌شود.(1)

2-استراتژی رژیم اسرائیل برای مقابل با کرونا

تعداد افرادی که در رژیم اسرائیل آلوده به کرونا ویروس هستند رو به افزایش است و بخش بزرگی از اقتصاد تعطیل است. در شرایط عمومی در رژیم اسرائیل، دو استراتژی اصلی برای مقابله با بحران مشهود است: "دوری اجتماعی" (social distancing) و "پذیرش" (acceptance )، به عبارت دیگر، با آن کنار آمده‌اند. فاصله اجتماعی شامل گام هایی برای جداسازی بین افراد متناسب با شدت اوضاع، از انزوای بیماران گرفته تا محدودیت نزدیکی بین افراد و بسته شدن سیستم آموزش و پرورش و بخش‌هایی از اقتصاد تا یک تعطیلی کامل است.

تصمیمات رژیم اسرائیل در مورد افزایش مقیاس فاصله اجتماعی براساس یک مدل ریاضی مبتنی بر مفروضات بالینی است. این مدل شامل چهار سناریو است که با توجه به میزان آلودگی در صورت عدم انجام اقدامات فاصله اجتماعی متفاوت است. بدترین سناریو فرض می‌کند که هر حامل دو نفر دیگر را آلوده می‌کند، در حالی که بهترین سناریو فرض می‌کند که هر حامل 1.2 فرد دیگر را آلوده می‌کند. میزان مرگ و میر در بهترین سناریو به مراتب پایین‌تر است، اما طول این بیماری همه گیر طولانی‌تر خواهد بود. هدف از راهبرد این است که میزان آلودگی به کمتر از 1 نفر در هر حامل کاهش یابد، به طوری که همه گیر سریع انسداد شود و تعداد مرگ و میرها تا حد ممکن کم باشد. تعداد ناقلین ویروس به مراتب بیشتر از چیزی است که برای سیستم‌های بهداشتی شناخته شده است. بنابراین، شناسایی دقیق چه کسی آلوده می‌باشد از اهمیت حیاتی برخوردار است. آزمایش و مشخص کردن تلفن همراه هم برای تمرکز بر درمان و هم به عنوان ابزاری اطلاعاتی برای مدیریت بحران مهم است. میزان تست‌های انجام شده در رژیم اسرائیل بیش از 5000 مورد در روز و حتی بسیار بالاتر است. در این مرحله، رژیم اسرائیل در تلاش است تا درس‌های مثبتی را از سایر کشورها، به ویژه سنگاپور، تایوان، هنگ کنگ، کره جنوبی و ایسلند اجرا کند.

مشکل اصلی این استراتژی این است که اقدامات از راه دور بحران های اقتصادی و اجتماعی را شدت می‌بخشد. در رژیم اسرائیل بیش از 900000 نفر به صفوف بیکاران پیوسته‌اند. رژیم اسرائیل اکنون از یک محاصره کامل دور نیست. بخش بزرگی از اقتصاد تعطیل است و افراد مجاز به بیرون رفتن تنها برای کارهای اساسی و خرید مواد غذایی و داروخانه‌ها هستند. اوضاع در رژیم اسرائیل با آلمان مشابه است اما بهتر از ایتالیا و اسپانیا که هر دو بسیار نزدیک به یک قرنطینه کامل هستند. بحران اقتصادی برای کشورهایی که اقتصاد آنها بسیار وابسته به اقتصاد جهانی از جمله رژیم اسرائیل است، سخت تر است زیرا در معرض خطر و حساس بودن به پیامدهای بیماری همه گیر برای اقتصاد جهانی هستند. به عنوان مثال، صادرات رژیم اسرائیل 29 درصد تولید ناخالص داخلی را در سال 2019 به خود اختصاص داده است، و بخش عمده‌ای از سرمایه تحقیق و توسعه رژیم اسرائیل از سرمایه‌گذاری‌های خارجی ناشی می‌شود. وضعیت اقتصاد جهانی در آینده نیز در پایان بحران اقتصادی رژیم اسرائیل تأثیر خواهد داشت. ریسک بزرگ در این استراتژی این است که پیوندهای ضعیف در اقتصاد و بخش بزرگی از مردم وجود دارد. برای مدیریت این خطر، هرگونه تشدید فاصله اجتماعی نیازمند کمک دولت است. در واقع، بسیاری از دولتها در سراسر جهان بسته‌های کمک را به مشاغل و کارمندان ارائه می‌دهند و بانک‌های مرکزی برای بهبود نقدینگی در بازار سرمایه اقدام می‌کنند.(2)

برخی معتقدند فاصله اجتماعی نباید بیش از حد ادامه داشته باشد و به نحوی "پذیرش" یا رسیدن به شرایط عادی را در نظر بگیرند. کسانی بیان می‌کنند که به هر حال مردم به این بیماری آلوده خواهند شد و بهترین رویکرد این است که هرچه سریعتر با آن مقابله کنیم. احتمالاً کسانی که از بیماری بهبود می‌یابند در برابر آن مصون خواهند بود (ایمنی طبیعی). انگلیس در ابتدا این استراتژی را اتخاذ کرد، اما در 17 مارس آن را تغییر داد. از طرفداران این استراتژی در رژیم اسرائیل مخالفان سیاست وزارت بهداشت هستند، از جمله متخصصان و اقتصاددانان شناخته شده پزشکی. از نظر آنها، اقدامات رژیم اسرائیل بسیار افراطی بوده است. این نظر آنها بوده است زیرا دولت پروازهای ورودی به رژیم اسرائیل را ممنوع کرده و یک دوره قرنطینه را برای افرادی که از خارج از کشور برمی‌گردند تحمیل کرده است. (3)

اصلی ترین ایراد این استراتژی، حداقل در صورت عدم کنترل بیماری همه گیر و عدم آمادگی کافی نظام سلامت، این است که منجر به فروپاشی سیستم مراقبت‌های بهداشتی و آسیب رساندن به تیم‌های پزشکی خواهد شد، مانند ایتالیا. علاوه بر این، این استراتژی واقعا نمی‌تواند اجرا شود. در شرایط آلودگی گسترده ، مستقل از دستورالعمل‌های دولت، خود عموم مردم ممکن است اقتصاد را تعطیل کنند. همچنین اتخاذ این استراتژی توانایی استفاده از آزمایش و خطا و منزوی کردن رویه ها را کاهش می‌دهد، در حالی که اتخاذ پس از آن استراتژی فاصله اجتماعی دشوارتر خواهد بود.

در تاریخ 31 مارس 2020 ، یک بازی جنگی در موسسه مطالعات امنیت ملی (INSS) برگزار شد که در آن یک جلسه کابینه با حضور وزیران کابینه، مشاوران و کارشناسان درباره بحران ویروس کرونا را شبیه‌سازی می‌کرد. بازی جنگ، به سرپرستی ژنرال ایتای برون، سیاست رژیم اسرائیل را در مورد بحران کرونا و به ویژه گزینه‌های استراتژیک برای خروج از آن در نظر گرفت. بازی جنگ بخشی از فرمول توصیه‌های این موسسه برای سیاست رژیم اسرائیل در مورد بحران بود. در زیر در مورد بازی جنگ و بحث در مورد تصمیمات سیاسی گرفته شده در چارچوب بازی و اقدامات انجام شده در هفته های آینده بیان شده است.

-تصویر موقعیتی و پیش بینی هفته‌های آینده

با تحلیلی از اوضاع فعلی و ارزیابی در هفته های آتی سه حوزه شامل بهداشت عمومی، جنبه‌های اقتصادی و جنبه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت:

1-تجزیه و تحلیل پزشکی بر کاهش میزان کلی عفونت، همراه با جمعیتی که میزان عفونت نامتناسب و زیاد (یهودیان فوق العاده ارتدکس) را نشان داده‌اند، و انتظار می‌رود تعداد بیماران شدیدی را نشان دهد. همچنین تأکید بر عدم اطلاع رسانی در مورد جنبه‌های مختلف شیوع ویروس در رژیم اسرائیل بود.

2-تجزیه و تحلیل اقتصادی افزایش بیکاری (که در آن زمان 23 درصد بود) و پیش بینی‌های بیش از 1 میلیون بیکار (یا در مرخصی بدون حقوق) را برجسته کرد. این تحلیل همچنین تأکید می‌کند که تولید ناخالص داخلی کاهش یافته، افت درآمد مالیاتی و افزایش کسری بودجه انتظار می‌رود.

3-تجزیه و تحلیل اجتماعی نشان دهنده سطح بالای ترس جامعه رژیم اسرائیل از بیماری و نگرانی از عواقب اقتصادی بحران است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد اگرچه جامعه رژیم اسرائیل کلیه دستورالعمل‌های دولت را رعایت نکرده است، اما ادامه تعطیل بودن مسئولیت پیروی از این دستورالعمل‌ها را محدودتر می‌کند.(4)

-هدف استراتژیک و دامنه گزینه‌ها

در این بازی هدف استراتژیک رژیم اسرائیل در رابطه با بحران کرونا، و همچنین گزینه‌های استراتژیک برای خروج از بن بست ارائه شد. فرض بر این بود که این بحران برای ماه‌ها ادامه خواهد داشت و تا زمانی که واکسن پیدا نشود، باید مقدماتی برای زندگی با این بیماری تهیه شود. هدف استراتژیک پیشنهادی حفظ شرایطی است که می‌تواند ضمن صرفه جویی در هزینه‌های غیرقابل تحمل رژیم اسرائیل (مرگ و میر زیاد‌، فروپاشی سیستم بهداشت، فروپاشی اقتصاد، اختلال در سیستم‌های حکمرانی) باعث بهبود سریع در پارامترهای بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی شود. طیف وسیعی از گزینه‌های ارائه شده شامل برخی مواردی بود که رد شدند. از جمله این موارد: یک قرنطینه کامل، ادامه محدودیت‌های فعلی و حذف فوری همه محدودیت‌ها. گزینه‌هایی که به طور جدی مورد بحث قرار گرفت مواردی بودند که برای دستیابی به تعادل بین ملاحظات بهداشتی و شروع مجدد اقتصاد طراحی شده بود:

1-یک جایگزین مبتنی بر سلامتی، که در اصل به معنای اعمال و کاهش محدودیت‌ها مطابق با خطر عوارض است - به عبارت دیگر، آزاد کردن جمعیت‌هایی که در معرض خطر کم هستند (از نظر سن، جغرافیا) و گروه‌های ایمنی، برای فعالیت‌های مهم اقتصادی و اجتماعی. برای این منظور باید ظرفیت‌های جمع‌آوری اطلاعات (آزمایش و نظرسنجی) بهبود یابد تا تصویری از تعداد و محل آلودگی‌ها ایجاد شود و آزمایش‌های سرولوژیکی برای تشخیص افراد دارای مصونیت ایمنی انجام شود.

2-از نگاه این متخصصین وضعیت اقتصادی فاجعه بار است - با یک میلیون بیکار، ده‌ها هزار مشاغل کوچک ویران و افت شدید اظهارنامه مالیاتی. واکنش‌های زنجیره‌‌ای باعث می‌شود مردم وسایل خرید مواد غذایی و پرداخت اجاره را از دست دهند - نه به خاطر ویروس بلکه در اثر خاموشی اقتصادی. به نظر این کارشناسان، اقتصاد باید در مراحل سریع پیاپی به فعالیت خود بازگردد، در حالی که 600000 نفر در ماه بعد از عید پاک دوباره به سر کار خود می‌روند. باید توانایی‌های جمع آوری اطلاعات برای ایجاد تصویری دقیق تر از بیماری همه گیر بهبود یابد، تا افراد بیمار را بیابند و یک سیاست قرنطینه را فراهم کنند. یادگیری از راه دور باید نهادینه شود و احتمالاً تعطیلات تابستانی سیستم مدرسه لغو شود.

3-یک گزینه مبتنی بر جامعه است که در اصل به معنای کم کردن محدودیت‌ها به شکلی است که امکان بازگشت به جامعه در جریان حضور مداوم ویروس کرونا را فراهم می‌کند، با تأکید بر سیستم آموزشی، فعالیت در حوزه عمومی برای تشویق بازسازی مشاغل کوچک و موارد دیگر. توصیه کارشناسان این بود که اولویت را به جمعیت ضعیف‌تر در دسترسی به مزایای رفاهی اختصاص دهند، که اولین کسانی هستند که رنج می‌برند. به نظر آنها، براساس داده‌های مؤسسه بیمه ملی، باید مالیات برای کسانی که از نظر اقتصادی سخت‌ترین فشار را تحمل می‌کنند، کاهش یابد. برای کمک به مقامات محلی برای پاسخگویی به نیازهای کل مردم، باید یک برنامه کمک برای افراد شاغل ایجاد شود. هم چنین تاکید شد کمک به تشکیلات خودگردان فلسطین و جمعیت نوار غزه برای مقابله با این بیماری ضروری است.(5)

در این میان به اعتقاد این کارشناسان برای هماهنگی‌های لازم بین دستگاه‌های مختلف درگیر با ویروس کرونا باید کابینه‌ای شامل هفت وزیر تشکیل شود تا سیاست‌هایی را در زمینه کاهش خسارت اقتصادی با حمایت از بهداشت عمومی تدوین کند.

3-الگوبرداری رژیم اسرائیل از دیگر کشورها در مشارکت بخش نظامی در نبرد با کرونا

یک بررسی اجمالی از مشارکت نظامیان ملل دموکراتیک در مبارزه با ویروس کرونا، پنج سطح از اقدامات در حال افزایش را مشخص می‌کند: A) پشتیبانی لجستیکی و پزشکی برای آژانس‌هایی که به غیرنظامیان خدمت می‌کنند؛ B) انتقال تجهیزات نظامی به شبکه‌های غیرنظامی؛ C) کمک به نیروهای پلیس برای حفظ نظم؛ D) فرضیه مسئولیت عملیاتی برای مدیریت شبکه‌های غیرنظامی فردی و E) مدیریت مستقیم کل سیستم حاکمیت. به همین ترتیب، نیروی دفاعی رژیم اسرائیل موظف است مطابق با بخشنامه‌های سیاسی در سطح A تا C به غیرنظامیان کشور کمک کند و از بسیاری از توانایی‌های خود در تحول شرایط استفاده کند. هرگونه تغییر در سطح، اصطکاک را با غیرنظامیان عمیق‌تر می‌کند، و از این رو احتیاط و حساسیت شدید را الزامی می‌کند. انتقال سطح A به D ، در شرایطی که یک تهدید فوری برای سلامتی عمومی ایجاد کند، می‌تواند یک افزایش قابل توجه باشد و خواستار بررسی دقیق است. تغییر A به سطح E فقط باید در شرایط فاجعه جمعی در نظر گرفته شود و به تصمیم‌گیری یک مرجع که سطح بالایی از مشروعیت عمومی را فرمان می‌دهد، منوط شود - چارچوبی که در قوانین و تجربه رژیم اسرائیل وجود ندارد.

هیچ نظامی در جهان برای یک سناریوی غیرنظامی در مقیاس ویروس همه‌گیر آماده نشده است. با این وجود، اکثر نظامیان جهان - در کشورهای مستبد و دمکراتیک - در هفته های اخیر اقدامات لازم را برای کمک به مقابله با شیوع ویروس آغاز کردند. غالبا آنها به دستور رهبری سیاسی این کار را انجام داده‌اند. علیرغم کاهش بودجه، اکثر نظامیان دموکراتیک کشورها هنوز منابع زیادی را در اختیار دارند که می تواند برای مدیریت مبارزه با ویروس نیز مرتبط باشد. برخی از این منابع مادی هستند؛ بقیه - به طور قابل ملاحظه‌تر - انسانی هستند.

بندهای زیر یک طبقه بندی از پنج سطح فعالیت نظامی، میزان تماس بین ارتش و غیرنظامیان را تشریح می‌کند. سطوح مختلف از کمک تا مدیریت مستقیم خدمات تا کنترل بر حوزه غیرنظامیان است.

سطح A: پشتیبانی لجستیکی و پزشکی از آژانس‌هایی که به شهروندان خدمت می‌کنند.این سطح شامل فعالیت‌های نظامی است که تاکنون در طول بحران کنونی متداول بوده است: استفاده از امکانات حمل و نقل نظامی برای اهداف غیرنظامی و اختصاص نیروی نظامی به صنایع مهم (مثلاً در تایوان).

سطح B: اختصاص تجهیزات نظامی به آژانس‌های غیرنظامی. این سطح از عملیات نظامی، که به دستورات و با نظارت بر اجرای غیرنظامیان آغاز شده است، خط اتصال را با بخش‌های غیرنظامی تشدید می‌کند:

1- در موارد تعطیلی کامل (مانند هند) از ارتش خواسته می‌شود جیره‌های جنگی را در روستاهای دورافتاده توزیع کند.

2- استفاده از زیرساختهای پزشکی ارتش برای تقویت نظام سلامت غیرنظامی، به عنوان مثال با استقرار کشتی‌های بیمارستان نظامی به مناطق مسری (مانند ایالات متحده آمریکا) و بیمارستانهای میدانی نظامی (انگلیس، هند). در سوئیس و مکزیک، تیم‌های پزشکی نظامی برای تقویت بیمارستان‌ها اعزام شده‌اند و در آفریقای جنوبی، پزشکان و پرستاران از نیروهای ذخیره بسیج شده‌اند.

3- در انگلیس و کانادا، از ارتش خواسته شده است که تجهیزات پزشکی لازم را برای جنگ بیولوژیکی جمع آوری کنند تا آمادگی لازم را داشته باشند.

سطح C: کمک به نیروهای پلیس در حفظ نظم. تصمیم گیری برای محدود کردن حرکات شهروندان یا دستور یک تعطیلی کامل (مانند هند) لزوماً بار مسئولیت نیروهای پلیس با توجه به خطر سقوط نظم عمومی و گسترش سارق و غارت را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، نظامیان برای انجام مأموریت‌های نگهبانی فراخوانده می‌شوند. در مواردی از بلایای طبیعی (مثلاً طوفان کاترینا در ایالات متحده یا موج طولانی آتش سوزی در استرالیا) چنین بود.

سطح D: فرض مسئولیت عملیاتی برای مدیریت شبکه‌های فردی غیرنظامی. این در حال حاضر یک سناریوی نظری در تمام کشورهایی است که ارزیابی می‌شوند و فقط با فروپاشی یک یا چند مکانیسم غیرنظامی (مثلاً سیستم بهداشت) تحقق می یابد. در چندین کشور (انگلیس، هند) ارتش برای چنین مواردی برنامه‌های احتمالی را تهیه کرده است، در هر صورت این دولت است که ارتش را برای اجرای سیاست های خود در حوزه غیرنظامیان احضار می‌کند.

سطح E: مدیریت مستقیم سیستم مدیریت کل. در این سطح ، مرزهای مرسوم بین ارتش و جمعیت غیرنظامی تقریباً کاملاً از بین رفته است. در کشورهای دموکراتیک این سناریو ممکن است در هر یک از شرایط زیر رخ دهد:

1-عدم اجرای قانون غیرنظامی در مواجهه با فاجعه گسترده؛

2-تسلیم نظام سیاسی به فشارهای اعمال شده بر دولت مشروع توسط بخش از مردم غیر نظامی؛

3- عفونت گسترده در بین رهبران ملی که منجر به ناتوانی در عملکرد آن می‌شود. (6)

4-بحران کرونا در فلسطین و اهمیت آن برای رژیم اسرائیل

سرزمین فلسطین در یک تقاطع سیاسی، اقتصادی و ملی در منطقه کرانه باختری، تحت حاکمیت تشکیلات خودگردان، و نوار غزه، تحت رهبری حماس قرار دارد. اوضاع در کرانه باختری بهتر از غزه است که تا حدودی بیانگر شکاف قابل توجه در توانایی رهبران مربوطه برای مقابله با بحران است. در حالی که تشکیلات خودگردان فلسطین در تلاش است تا توانایی خود در مقابله با بحران را اثبات کند، در نوار غزه نگرانی جدی وجود دارد مبنی بر گسترش احتمالی ویروس، با سیستم بهداشتی و درمانی ناکافی منطقه و به طور کلی زیرساخت‌های غیرنظامی ضعیف، وضعیت انسانی موجود را تشدید کند.

-نوار غزه و کرانه باختری: شکاف قابل توجهی در توانایی‌ها

وضعیت نامساعد زیرساخت‌های غیرنظامی در نوار غزه از جمله در سیستم بهداشت و درمان ضعیف، کمبود تختخواب و تجهیزات بیمارستانی و کیت‌های تست کرونا منعکس می‌شود. علاوه بر این، به طور کلی یک بحران اعتماد عمومی به سیستم مراقبت‌های بهداشتی و دولت حماس وجود دارد. اگرچه تاکنون تعداد مبتلایان به ویروس نسبتاً کم است، این رقم ممکن است نشان دهنده تعداد کمی از آزمایشات انجام شده در آنجا باشد. در هفته‌های اخیر، گذرگاه‌های مرزی در نوار بسته شده است، و امکانات قرنطینه نزدیک به گذرگاه رفح، در مدارس و سایر ساختمان‌های عمومی برپا شده است. علاوه بر این، اجتماعات عمومی ممنوع است و مساجد تعطیل است. با این حال، نظارت بر کسانی که قبل از اجرای قوانین قرنطینه وارد شده‌اند، وجود ندارد، و هیچ نظارتی بر روی حاملان بالقوه وجود ندارد. بنابراین نگرانی روز افزون از افزایش ناگهانی در تعداد بیماران و شیوع گسترده این بیماری وجود دارد. به دلیل توافق مقامات فلسطین برای غلبه بر مخالفت خود با افتتاح بیمارستان به اصطلاح ترکیه‌ای (بیمارستان دوستی فلسطین و ترکیه) که در نوار غزه ساخته شده بود، سطح ترس نیز ظاهرا کاهش یافته است.

در مقابل، اوضاع در کرانه باختری بهتر است. پس از وقوع ویروس در بیت لحم، آژانس خلیج فارس حتی قبل از رژیم اسرائیل، از آگاهی از خطرات سلامتی در تماس با رژیم اسرائیل و رژیم اسرائیلی‌ها، از جمله ساکنان شهرکهای یهودیان در یهودا، ساماریا و قدس شرقی خبر داد. تلاش‌های وزارت بهداشت تشکیلات خودگردان در کانون غربی متمرکز شده است. این کار برای شناسایی و نقشه برداری نقاط مهم عفونت انجام شده است. دستورالعمل‌هایی برای عموم، از جمله منع تجمع و ورود شهروندان عرب رژیم اسرائیل به کرانه باختری اعمال می‌شود و به نظر می‌رسد که در حال حاضر، این گسترش مهار شده است. علاوه بر این ، از ابتدای بحران، تشکیلات خودگردان مراقب همه اقدامات خود در مورد ویروس کرونا با رژیم اسرائیل بود، و حتی علناً بر اهمیت این هماهنگی تأکید کرد (با توجه به اصولی که در توافق نامه موقت سال 1995 در رابطه با همکاری و تبادل اطلاعات در موارد بیماری همه‌گیر آمده است). ابراهیم ملحم، سخنگوی تشکیلات خودگردان خاطرنشان کرد: برای هماهنگی این کار، یک مرکز عملیات مشترک با طرف رژیم اسرائیل ایجاد شده است. هماهنگی با رژیم اسرائیل یکی از دلایل اعتماد عمومی فلسطین به اقدامات انجام شده توسط تشکیلات و پیروی از دستورالعمل‌ها است. عملکرد خودگردان در مورد بحران باعث تقدیر فلسطینی‌ها شده است. نظرسنجی اخیر در افکار عمومی که توسط یک مؤسسه تحقیقاتی به سرپرستی دکتر نبیل کوکالی در بین مردم فلسطین انجام شده، اعتماد 80 درصدی نسبت به عملکرد PA را نشان داد. به عنوان مثال، کمک‌های غذایی از هبرون به ساکنان بیت لحم، کمک به خانواده‌های نیازمند، افزایش پهنای باند اینترنت برای مشتریان شرکت ارتباطات PalTel به صورت رایگان از جمله کمک و پشتیبانی‌ها بوده است. (7)

-خطرات

تصمیم گیرندگان در رژیم اسرائیل باید فرض کنند که عوارض ناشی از کرونا در نوار غزه و کرانه باختری جدی‌تر از آن است که گزارش شده است. چالش بارزتر نوار غزه ، هم به دلیل انتشار سریع و گسترده ویروس، و هم به دلیل توانایی محدود حماس برای مقابله با یک بحران گسترده در یک منطقه پرجمعیت است. علاوه بر این ، هیچ مکانیسم هماهنگی مؤثر و مداوم بین رژیم اسرائیل و نوار غزه وجود ندارد ، اما بین رژیم اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین وجود دارد. شیوع این بیماری در نوار غزه و از دست دادن کنترل حماس، رژیم اسرائیل را در یک وضعیت پیچیده و دشوار قرار می‌دهد. حماس همچنین ممکن است با هدف جلب توجه مردم از ناتوانی خود در برخورد با ویروس، سعی در تشدید وضعیت امنیتی داشته باشد. (8)

از نگاه کرانه باختری، رژیم اسرائیل همچنین باید احتمال شیوع گسترده ویروس در کرانه باختری و مشکل تشکیلات خودگردان در مهار این بحران را فراهم کند، بخشی از آن به دلیل محدودیت زیرساختهای پزشکی و کمبود دستگاه کیت و تهویه آزمایش است. بنابراین تقویت بیمارستانهای فلسطین در بیت المقدس با توجه به اینکه آنها یک بخش اساسی از سیستم مراقبت‌های بهداشتی فلسطین و پشتیبان برای درمان پیشرفته پزشکی برای مردم کرانه باختری و نوار غزه مهم است. شیوع گسترده ممکن است به سقوط اقتصاد فلسطین، از بین رفتن اعتماد عمومی به رهبری PA و حتی هرج و مرج در نتیجه کمبود مواد غذایی، آب، برق و دارو منجر شود. بنابراین، کمک و همکاری با تشکیلات، از جمله حضور مشترک پزشکان و دیگر متخصصان هر دو طرف برای تأکید بر جدی بودن بحران برای عموم مردم فلسطین و رژیم اسرائیل و همچنین ادامه هماهنگی امنیتی، در مهار این بحران کمک خواهد کرد.

نتیجه گیری

با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا در سطح جهان، سرزمین‌هایی که در مجاورت هم قرار دارند همچون رژیم اسرائیل و فلسطین، در معرض خطر بیشتری هستند. بنابراین به دلیل نیاز واقعی برای محافظت از مردم این منطقه حمایت بین‌المللی با وجود تنش سیاسی بین این دو دولت به دلیل عدم مرزبندی سرزمینی ضروری است. در این مسیر دولت رژیم اسرائیل اقداماتی از قبیل محدودیت‌های رفت‌ و آمد در سطح داخلی و بین‌المللی برای شهروندان خود و دیگر کشورها تعیین کرد. همچنین با به کارگیری ارتش و نیروهای تاثیر گذار در حفظ سلامت جامعه به نحوی به دنبال جلوگیری از گسترش این ویروس است. در مقابل سرزمین فلسطین نیز از این امر بی نصیب نیست و تشکیلات خودگردان و حماس برای کوتاه مدت و ریشه کن کردن این ویروس تمامی امکانات و توانایی را با همکاری بخش‌های نظامی و بهداشتی خود در نظر گرفتند. به نظر می رسد که تاکنون رژیم اسرائیل تلاش کرده از تجربه دیگر کشورها در مواجهه با این بحران استفاده کند. از سوی دیگر، عملکرد موفق فلسطین در مواجهه با بحران کرونا نیز قابل ذکر است. در برابر این پیش زمینه، رویکرد رژیم اسرائیل نسبت به پتانسیل نهادهای تشکیلات خودگردان و حماس ممکن است تغییر کند، و این به نوبه خود ممکن است حتی باعث افزایش انعطاف پذیری رژیم اسرائیل نسبت به این دو گروه شود و مجبور شود شرایط مساعد به نفع فلسطینی‌ها را فراهم و حملات خود را متوقف کند.

منابع

1- Brun, Itai and Gat, Yael (2020), “The Corona Crisis and Israel’s National Security”, The Institute for National Security, INSS Insight No. 1274, March 17, at: https://www.inss.org.il/publication/coronavirus-discussion/?utm_source=activetrail&utm_medium=email&utm_campaign=INSS%20Insight%20No.%201274
2- Even, Shmuel (2020), “ The Coronavirus Crisis: What is the Right Strategy for Israel?”, The Institute for National Security, INSS Insight No. 1283, March 31, at: https://www.inss.org.il/publication/israel-coronavirus-strategy/?utm_source=activetrail&utm_medium=email&utm_campaign=INSS%20Insight%20No.%201283
3- Ibid
4- Brun, Itai, Dekel, Udi and Noa Shusterman (2020), “Israel’s Policy against the Coronavirus: Findings from a Strategic War Game”, The Institute for National Security, Special Publication, April 5, at: https://www.inss.org.il/publication/coronavirus-inss-war-game/?utm_source=activetrail&utm_medium=email&utm_campaign=Special%20publication%20-%20Israel%e2%80%99s%20Policy%20against%20the%20Coronavirus:%20Findings%20from%20a%20Strategic%20War%20Game
5- Ibid
6- Cohen, Stuart, Elran Meir (2020), “Patterns of Military Activity in the Battle against the Coronavirus: Lessons for Israel from Other Nations”, The Institute for National Security, INSS Insight No. 1300, April 17, at: https://www.inss.org.il/publication/the-army-and-the-fight-against-the coronavirus/?utm_source=activetrail&utm_medium=email&utm_campaign=INSS%20Insight%20No.%201300
7- Tzoreff, Yohanan , Michael, Kobi (2020), “The Corona Pandemic and the Palestinian Arena: Significance for Israel”, The Institute for National Security, INSS Insight No. 1295, April 6, at: https://www.inss.org.il/publication/coronavirus-gaza-and-the-west-bank/?utm_source=activetrail&utm_medium=email&utm_campaign=INSS%20Insight%20No.%201295
8- Ibid