شعار سال : روند تحولات در منطقۀ خاورمیانه شتاب کم‌سابقه‌ای به خود گرفته است به طوری که با یادداشت‌های هر روزه هم نمی‌توان پا به پای آن حرکت کرد.

از این رو، به منظور همراه شدن با سرعت تحولات، ظاهراً به جز پرداختن مختصر به چند موضوع مختلف در یک بستۀ تحلیلی در برخی روزها، چارۀ دیگری نیست. بستۀ تحلیلی مورد علاقۀ من بدین صورت است:

حکم دادگاه ترور رفیق حریری

دادگاه ویژه‌ای در لاهه قرار است امروز حکم نهایی خود را در بارۀ عاملان ترور رفیق حریری نخست وزیر فقید لبنان اعلام کند. سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان پیشاپیش اعلام کرده است که این حکم فاقد ارزش است و به آن توجهی نخواهد کرد. ظاهراً نصرالله مطمئن است که دادگاه ویژه چهار تن از اعضای حزب‌الله را مسئول ترور رفیق حریری اعلام خواهد کرد.

سعد حریری پسر رفیق حریری هم قرار است بعد از اعلام رأی دادگاه در بارۀ تحولات جاری لبنان مصاحبه کند. به نظرم او قصد دارد، توفانی سیاسی علیه حزب‌الله به راه اندازد.

با آنکه رهبر حزب‌الله نسبت به استحکام جایگاه این گروه در لبنان مطمئن است، اما ظاهراً همۀ امور به زیان گروه تحت رهبری‌اش به جریان در آمده است. حتی میشل عون رئیس جمهور لبنان که از متحدان مسیحی حزب‌الله به حساب می‌آید، طی مصاحبه‌ای، مذاکره با اسرائیل را به منظور دستیابی به صلح رد نکرده است. گرچه هرگونه توافق صلح بین لبنان و اسرائیل کاملاً دور از چشم انداز کنونی است، اما حتی اشارۀ غیرمستقیم میشل عون به این موضوع نیز می‌تواند زنگ‌های خطر را برای حزب‌الله به صدا در آورد.

مصادرۀ بنزین‌های ایرانی؟

پس از آنکه مقام‌های رسمی آمریکا توقیف محمولۀ بنزین ایرانی چند نفتکش را تأیید کردند، ابتدا سفیر ایران در ونزوئلا این خبر را کاملاً دروغ دانست و گفت؛ نفتکش‌ها متعلق به ایران نبوده‌اند و تحت پرچم ایران هم حرکت نمی‌کرده‌اند! بعد هم محمد جواد ظریف وزیر خارجه همان سخنان را تکرار کرد. این در حالی است که آمریکایی‌ها از توقیف محمولۀ کشتی‌ها سخن گفته بودند نه خودِ کشتی‌ها! حالا بیژن زنگنه وزیر نفت ایران اذعان کرده است که محمولۀ بنزین کشتی‌های فوق، از ایران بارگیری شده، اما به گفتۀ او، چون پول آن‌ها پیش از این، از خریدار دریافت شده پس بنزین‌های توقیف شده ربطی به ایران ندارد!

برخورد مقام‌های ایرانی با این موضوع به نظرم نوعی "سیاست انکار" است که بیشتر نشانۀ ضعف تلقی می‌شود. به هر حال اگر فرض کنیم که طرف خریدار، مدعی دریافت بنزین پیش خرید شدۀ خود هم از ایران نشود، با این اوضاع ادامۀ فروش بنزین به کشور‌های آمریکای جنوبی چگونه ممکن است؟

تنش بین امارات و ایران

مقام‌های جمهوری اسلامی نسبت به عادی‌سازی روابط امارات با اسرائیل موضع شدیدی گرفتند که اگر با پاره‌ای تهدید‌ها همراه نمی‌شد، با عرف بین‌الملل تعارضی پیدا نمی‌کرد. طبعاً مقام‌های ایرانی حق دارند عادی‌سازی رابطۀ امارات با اسرائیل را به شدیدترین لحن ممکن محکوم کنند، اما وقتی پای تهدید به میان می‌آید، صورت مسئله به سود طرف مقابل تغییر می‌کند. در حقیقت، وضعیت منطقۀ ما به گونه‌ای است که این نوع تهدید‌ها به جای آنکه اماراتی‌ها را بترساند و از موضع خود عقب بکشاند، عملاً به رابطۀ آن‌ها با اسرائیل شتاب م بخشد و سبب پیوستن سریع‌تر دیگر کشور‌های عرب حوزۀ جنوبی خلیج فارس به این قافله برای تنها نماندن ابوظبی در برابر ایران می‌شود!

آمریکا و داستان ماشه!

قبلاً نوشته بودم که آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران ممکن است حتی تهدید به خروج از سازمان ملل کند. ظاهراً این گمانه‌زنی برای برخی عجیب آمده است و آن را کاملاً دور از ذهن دانسته‌اند.

از نگاه من، اما امر محتملی است. نگاه دولت ترامپ به سازمان‌های بین‌المللی از زاویۀ میزان تأثیرگذاری این کشور بر آن‌ها تنظیم می‌شود. از همین رو، این دولت از چند نهاد مهم بین‌المللی از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل، سازمان بهداشت جهانی و یونسکو خارج شده و در بعضی مراحل تهدید به خروج از سازمان تجارت جهانی و حتی پیمان نظامی ناتو کرده است!

با این سوابق و با توجه به خصلت انزواگرای جناح قدرتمندی از حزب جمهوریخواه که دولت ترامپ آن را نمایندگی می‌کند، چرا تهدید به خروج از سازمان ملل باید عجیب و غریب باشد؟

از نگاه دولت ترامپ، لغو تحریم تسلیحاتی ایران به معنای تهدید امنیت منطقه و بلکه جهان است و شورای امنیت بنا به وظیفۀ ذاتی خود باید مانع آن شود! حال اگر این اتفاق نیفتد، آمریکا همانطور که تاکنون این شورا را به ناتوانی در انجام وظایف خود متهم کرده است، آن را فاقد کارایی اعلام خواهد کرد و حضور خود در آن را بی‌ثمر خواهد دانست! این در واقع یک احتمال است. یعنی نه حتمی است و نه غیرممکن!

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ، برگرفته از فضای مجازی