غیر شفاف بودن مکانیزم ورود شورای نگهبان به بررسی برنامه‌های نامزد‌های ریاست جمهوری

واقعا اگر شورای نگهبان خود را مرجع و صاحب سبک می‌داند باید بپذیرد که فاقد توانمندی لازم برای ورود به نقد و بررسی برنامه‌های پیشنهادی نامزد‌های ریاست جمهوری است. حتی مکانیزم عمل شورا برای بررسی کارآمدی این برنامه‌ها نیز غیر شفاف است. احمدی- حقوقدان در صحبت با یکی از رسانه ها، نقد نسبتا جامعی در این خصوص ارایه نموده است.

شعار سال: شورای نگهبان که اصولا به این قضایا و مناسبات قانونی پایبندی ندارد. مثلا ۱۶۰۰ نفر ثبت نام می‌کنند و در نهایت زیر ۱۰۰ نفر از افراد مورد تائید صلاحیت قرار می‌گیرند. این دست مصوبات، جز این که یک انباشتی بر قوانین کنونی تحمیل شود، هیچ خروجی دیگری نخواهد داشت.

مجلس یازدهم، امروز طی مصوبه‌ای شورای نگهبان را مجاز کرد تا برای شناسایی اولیه شایستگی و توانایی داوطلبان، ۳ ماه پیش از صدور دستور انتخابات ریاست جمهوری از افراد داوطلب برای ارائه برنامه دعوت کند.

نعمت احمدی، حقوقدان و استاد دانشگاه در گفتگویی با امتداد، ضمن اشاره به این مسئله، عنوان داشت:

برابر قانون اساسی، نظارت بر انتخابات بر عهده شورای نگهبان است. امری که به باور من از جانب آقایان، امروز از نظارت عبور کرده و به قضاوت رسیده است.

انتخابات یک زمان مشخصی داشته و اینکه در این مصوبه، عنوان شده از ۳ ماه پیش از انتخابات باید از افراد دعوت شود، چه عنوانی برای فرد در نظر خواهند گرفت؟

شورای نگهبان که نباید برنامه افراد را بررسی و تائید یا رد کند. بلکه این مردم هستند که باید بر اساس برنامه به فرد رای بدهند یا خیر. شورای نگهبان باید برابر قانون اساسی از مراجع چهارگانه، استعلامات لازم را درباره سوابق افراد مورد بررسی قرار دهد.

صرف نوشتن یک برنامه، نمی‌تواند ملاک رد یا تائید صلاحیت افراد در بررسی‌ها قرار بگیرد

صرف نوشتن یک برنامه، نمی‌تواند ملاک رد یا تائید صلاحیت افراد در بررسی‌ها قرار بگیرد. کدام یک از نامزدهای ریاست جمهوری تا کنون در مناظرات و مبارزات انتخاباتی بدون برنامه وارد کارزار شده یا مثلا عنوان کردند که ما کار نکرده یا یازده روز در خانه‌نشینی به سر خواهیم برد؟ همه کاندیداها همواره عنوان می‌کنند که چه‌ها خواهند کرد و چه برنامه‌هایی که در سر نخواهند داشت.

این مصوبه از نظر من، تنها از این نظر موثر خواهد بود که شورای نگهبان با دستاویز قرار دادن یک دلیل یا بهانه جدید، مثلا به سبب فلان برنامه افراد، اقدام به رد صلاحیت کاندیداها کند.

برنامه کاندیداها باید در معرض افکار عمومی قرار بگیرد، نه یک جمع ۱۲ نفره در شورای نگهبان!

شورای نگهبان که اصولا به این قضایا و مناسبات قانونی پایبندی ندارد. مثلا ۱۶۰۰ نفر ثبت نام می‌کنند و در نهایت زیر ۱۰۰ نفر از افراد مورد تائید صلاحیت قرار می‌گیرند. این دست مصوبات، جز این که یک انباشتی بر قوانین کنونی تحمیل شود، هیچ خروجی دیگری نخواهد داشت.

به هر حال، باید یک فرد مورد تائید صلاحیت قرار بگیرد، بعدا از وی برنامه را بخواهیم. برنامه را مردم باید مورد تائید قرار داده و تصمیم بگیرند که به فلان کاندیدا رای بدهند یا خیر. برنامه باید در معرض افکار عمومی قرار بگیرد، نه در یک جمع ۱۲ نفره در شورای نگهبان.

قانون انتخابات در همه دنیا، یک قانون ثابت است

قانون انتخابات در همه دنیا، یک قانون ثابتی است. منتها در ایران، این قانون در کلیه مجالس، مورد جرح و تغییر با عنوان اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری قرار گرفته و همه این اصلاحیه‌ها در جهت محدودسازی نهاد انتخابات بوده است.

قوانین انتخاباتی در دنیا، یک سری قوانین با قدمت بالا هستند و مردم بر مبنای همان قوانین، تصمیم می‌گیرند که عنان و اختیار اداره کشور را به مدت چهار سال به دست چه شخص یا کابینه‌ای بدهند.

هر دوره، نمایندگان مجلس به زعم خود، اصلاحیه‌ای را بر قانون انتخابات می‌گذرانند و البته این اصلاحیه‌ها هیچ تاثیری هم بر روند انتخابات نداشته است. چرا که شورای نگهبان، همواره کار خودش را می‌کند و چندان به این مناسبات توجهی ندارد.

مگر برنامه نوشتن برای انتخابات، کار سختی خواهد بود؟ به حدی از این مدل کپی کردن‌های زیاد شده که آقایان خیلی راحت، می‌توانند بهترین برنامه را به زعم خود ارائه کنند. منتها، همه این دست مصوبات، همانگونه که عنوان کردم در جهت محدودیت انتخابات خواهد بود.

شورای نگهبان به قوانین چندان توجهی نداشته و مسیر خود را می‌رود

همانطور که گفتم، شورای نگهبان نیز چندان به این دست قوانین توجهی نداشته و کار خود را می‌کند. اقداماتی از سوی شورای نگهبان سر زده که خروجی آن را به شکل بی‌سابقه‌ای در همین انتخابات مجلس یازدهم در اسفندماه گذشته شاهد بودیم.

شما ببینید در همین مجلس انقلابی فعلی که با رد صلاحیت بالغ بر ۹۰ نفر از نمایندگان مجلس پیشین و بسیاری از نخبگان و چهره‌های ارزشمند کشور بر سر کار آمده با چه میزان مشارکت از سوی مردم راهی ساختمان مجلس شده است.

خوب است که آقایان شورای نگهبان، بدون فرافکنی، یک بررسی و آسیب‌شناسی از رفتار و رویکرد خود داشته باشند که مثلا همین قالیباف و ذوالنور با چه درصدی از رای مردم تهران و قم به مجلس راه پیدا کردند.

شورای نگهبان، وقتی شرایط اینچنینی را رقم زده، خب! مردم هم عنوان می‌کنند که اساسا حضورشان در ساز و کار انتخابات چه تاثیری خواهد داشت؟ گرفتاری ما همین است که مردم این تلقی را دارند که وقتی، شورای نگهبان مسیر خود را می‌رود، بودن یا نبودن ما چه تفاوتی ایجاد خواهد کرد؟