وقتی بیش از نیمی از پذیرفته شدگان در دانشگاهها زن باشند، دیر یا زود کشور باید خود را برای مدیریت زنان آماده کند. از آنجا که دانش، رمز توانایی است، اگر مدیران جامعه چنین اجازهای را به زنان نمیدهند، مدیران را عوض میکنند. اگر قانون اجازه نمیدهد، دیر یا زود، قانون را عوض میکنند. در واقع باید به زنان گفت، مقابله با مردان برای رسیدن به جایگاه شایسته، بیراهه رفتن است.
شعار سال: ظاهرا منظور اعضای خبرگان قانون اساسی از رجال مذهبی و سیاسی در اصل ۱۱۵ قانون اساسی، که میگوید: «رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی، که واجد شرایط زیر باشند، انتخاب گردد» مرد است. چرا که وقتی به مشروح مذاکرات خبرگان قانون اساسی توجه میکنیم، عبارات متعددی از نمایندگان در ترغیب زنان به پذیرش این حکم و مطابقت آن با مبانی دینی وجود دارد؛
بنابراین نکتهی اول این است، که منظور تدوین کنندگان این اصل از رجال، همان مردان است.
نکتهی دوم این است که در آیات قرآن و روایات، مواردی هست، که از کلمهی رجل، نه خصوص مرد، بلکه انسان اراده شده است.
نکتهی سوم این است که، در آن مجلس بیش از پنجاه مجتهد و مفسر قرآن حضور داشتند و طبعا از ابهام کلمهی رجال آگاه بودند؛ لذا میتوانستند، مانند سایر شرایط مذکور اصل ۱۱۵ مثل ایرانی بودن، مدیر و مدبر بودن و مانند آن، صریحاً مرد بودن را هم بنویسند. این ابهام عمدی نمیتواند بدون دلیل باشد. یک دلیل آن میتواند نظر مخالف عدهای از نمایندگان باشد، که شرط مرد بودن را لازم نمیدانستند. دلیل دیگر جایگاه مهم زنان در پیروزی انقلاب و نقش فعال آنان در ادارهی امور بود، که سبب میشد جامعه، بویژه نخبگان، پذیرای چنین شرطی نباشد. تصور میکنم، استفاده از این عبارت مبهم، موکول کردن این بحث به آینده باشد.
نکتهی چهارم این است که ادلهای که به شرایط حاکم پرداخته، که بسیاری از فقهاء مرد بودن را از شرایط آن میدانند، عمدتا در باب قضاوت است. در حال حاضر هم، بیشتر حساسیتها دربارهی قضاوت زنان است. اما در جمهوری اسلامی، سالها است عملا زنان عهده دار سمت قضاوتند، از دادیاری تا قاضی دیوان عالی کشور. اگر ممنوع است، یک مورد با چند مورد فرقی ندارد.
نکتهی پنجم این است که در آیاتی که در قرآن به مدیریت مردان پرداخته یا به نقص زنان، شواهد و قرائنی ذکر شده، که منظور آیات را روشن میکند، مانند آیهی ۳۴ سورهی نساء، که مردان را حاکم بر زنان دانسته است. اما اولا موضوع این آیه ریاست در خانواده است. ثانیا شرط این ریاست، برتری مرد بر زن است. ثالثا تأمین اقتصاد خانواده است. طبعا اگر زن از نظر دانش، مدیریت و ... برتری داشته باشد، موضوع این آیه منتفی خواهد بود. هم چنین است اگر مرد اقتصاد خانواده را تأمین نکند.
هر کدام از آیات و روایات وارده در این مورد، همراه با قرائن و شواهدی است، که نمیتواند ممنوعیت تصدی زنان را ثابت کند.
نکتهی ششم این است، که در قرآن فقط یک مورد از ریاست زن بر جامعه را مطرح و تأیید کرده است.
آیات ۲۰ تا ۴۴ سورهی نمل، ماجرای ملکهی سبا، یکی از معدود وقایعی است که قرآن با طول و تفصیل بدان پرداخته است. پر واضح است که قرآن کتاب هدایت و نور است و اگر به وقایعی میپردازد، باید در جزء جزء آن دقت کرد و تلاش نمود از هر نکتهی آن درس گرفت. مفاد این آیات، حاکمیت یک زن بر یک کشور و مواجههی او با حضرت سلیمان (ع) است:
یک زن حاکم سبأ است.
این زن یک تخت عظیم دارد.
آنان بر آفتاب سجده میکنند. بلافاصله این عمل رد میشود.
سلیمان (ع) به هدهد دستور میدهد نامهی او را برای آنان ببرد تا عکس العملشان را ببیند.
ملکه با دریافت نامهی سلیمان با سران قوم خود مشورت میکند.
او میگوید من قبل از مشورت کاری نمیکنم.
مشاوران میگویند ما توان مندیم و نیروی شدیدی داریم و همگی تحت فرمان تو ایم.
او میگوید شاهان اگر به سرزمینی وارد شوند، آن سرزمین را فاسد میکنند، عزت مردم را به ذلت تبدیل میکنند و این سیرهی آنان است.
سپس تصمیم به آزمودن سلیمان (ع) میگیرد و هدیهای برای او ارسال میکند تا عکس العملش را ببیند.
سلیمان (ع) از هدیهی او خشمگین میشود و تهدیدش میکند که با سپاه عظیم خود به سرزمین آنان حمله خواهد کرد؛ و آنها را از سرزمینشان اخراج خواهد نمود.
ملکه، با دیدن قدرت سلیمان به او ایمان میآورد؛ و به جای جنگ، متحد شده و به قدرت بلامنازع جهان تبدیل میشوند.
روش قرآن این است، که اگر گفتار یا رفتاری را از کسی نقل کرد، اگر مورد تأیید نیست، رد میکند و اگر رد نکند، یعنی تأیید کرده است. به این نوع تأیید، «تقریر» گفته میشود. همهی موارد مذکور در قرآن تقریر شده اند.
در انتها باید به این نکتهی مهم توجه کرد: وقتی بیش از نیمی از پذیرفته شدگان در دانشگاهها زن باشند، دیر یا زود کشور باید خود را برای مدیریت زنان آماده کند. از آنجا که دانش، رمز توانایی است، اگر مدیران جامعه چنین اجازهای را به زنان نمیدهند، مدیران را عوض میکنند. اگر قانون اجازه نمیدهد، دیر یا زود، قانون را عوض میکنند. در واقع باید به زنان گفت، مقابله با مردان برای رسیدن به جایگاه شایسته، بیراهه رفتن است. باید تلاش کنند و به پیش بروند. موانع، دیر یا زود، فرو خواهند ریخت.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از جماران نیوز، تاریخ انتشار: ۳۰اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر:jamaran.news/۱۵۱۰۲۱۲