شعار سال: مراسم رونمایی از کتاب «ورود اسلام به سرزمین‌های البرز کوه» نوشته‌ی «حسن کاظمی‌نیا» روز چهارشنبه در محل باغ ملی لاهیجان، سالن همایش شورای شهر اجرا شد.

این کتاب که در ۸۰ صفحه و توسط انتشارات فرهنگان روانه بازار کتاب ایران شده است به مباحثی در خصوص ورود اسلام به سرزمین‌های شمال ایران می‌پردازد. بر اساس فهرست کتاب می‌توان دریافت که به مواردی در خصوص مولف، علل گرایش به اسلام، نگاهی به جغرافیای تاریخی لاهیجان و گیلان، مروری بر روند ورود اسلام در منطقه شمال ایران و… اشاره شده است که برای محققان تاریخ خطه گیلان و ایران و پژوهشگران و مولفان کتب اسلامی قابل توجه خواهد بود.

 

ابتدا بهتر است قدری درباره خود مولف بدانیم. استاد «حسن کاظمی‌نیا» که سالیانی دبیر دبیرستان‌های شهر لاهیجان بوده است، خود اشاره دارد که «این کتاب حاصل جمع‌آوری یادداشت‌ها و فیش‌های مطالعات چندین ساله است… و باب آشنایی با تاریخ منطقه‌ی گیل و دیلم و طبرستان و به طور کلی دامنه‌های البرز را در سده‌های بعد از اسلام می‌گشاید.»

در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم: انگاره‌ها و باورها، عامل مهمی در فروپاشی تاریخی تمدن‌ها و جنگ انسان‌هاست. بشر که از همان آغاز واضع و سرگشته معبود ناشناخته بوده، گاه خدا را در سنگ و چوب دیده، گاه در مهر و ماه و ستارگان، و زمانی در قامت انسان‌های ویژه‌ای که مردم را به سوی رستگاری و پرستش خدای نادیده هدایت می‌کرده‌اند.»

در صفحه ۱۸ این کتاب از زبان نویسنده کتاب آمده است: «طبری، مورخ مشهور مسلمان در جلد چهارم تاریخ طبری می‌نویسد: پس از اینکه «موتا» -که از سرداران نیرو‌های دیلم و در سپاه یزدگرد سوم در جنگ با اعراب بود- در سال ۳۲ هجری در نبرد معروف نهاوند کشته شد، سپاه پراکنده وبازمانده یه سرزمین گیلان و دیلم آمدند چرا که طبرستان با مسلمین صلح امضا کرده بود، اما گیلانیان و دیلمیان دست آشتی و صلح به مسلمین ندادند و همواره در اوقات مناسب به سپاه اعراب شبیخون می‌زدند تا جایی که اعراب قزوین را، پایگاه بزرگی برای مقابله با آنان درآوردند.»

کاظمی‌نیا در صفحه ۴۲ این کتاب هم به موضوع گرویدن اسلام در مناطق شمالی ایران اینگونه می‌پردازد: «در مرحله نخست بخشی از این مردمان در شرق مازندران به اسلام گرویدند. یعنی از خراسان جنوبی تا گرگان به دلیل نزدیکی با مقّر حاکمیت و نمایندهی خلیفه در خراسان، به اسلام گرویدند.» و مجددا در صفحه ۴۹ آورده است: «چنان که گذشت تا سال‌های ۲۳-۲۲ هجری قمری گیلانیان به رهبری والی گیلان که او را گیلانشاه می‌خواندند، با جنگ و گریز و در برخی بازه‌های زمانی با پرداخت باج به مسلمانان، سرزمین تحت فرمان خود را از هجوم مسلمانان و اعراب در امان داشتند.»

 

و کلام آخر از دیدگاه نویسنده و بر اساس مستندات تاریخی، «وضع جغرافیایی، جنگاوری مردم، استقلال و عدم تابعیت، در بسیاری از بازه زمانی و آزاداندیشی مردم منطقه که مالیات و خراج زر ئ غیرقابل قبول را برنمی‌تابیدند، عواملی بودند که باعث شدند مردم منطقه تقریبا آخرین اقوامی از قلمرو ساسانی باشند که به اسلام گرویدند. آن هم اسلام علوی و زیدی، یعنی به شیعه در اشکال متفاوت، مذهبی که در تقابل با مذهب رسمی خلفا بود.»

نویسنده‌ی کتاب «ورود اسلام به سرزمین‌های البرز کوه» در واپسین صفحات کتاب در اقدامی قابل ارج به فهرست نویسی والیان و خلفای عباسی و شجره سادات حسینی و کیایی در مناطق مازندران و طبرستان و … شمال ایران پرداخته است که در کمتر کتابی بدین شرح و مختصر و مفید می‌توان مورد استناد قرار داد.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه تحلیلی خبری مرور ، تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۴۰۰، کد خبر:......... ، www.moroor.org