شعار سال: ﭘﺮوﯾﺰ ﮐﺮدواﻧﯽ، ﭘﺪر ﮐﻮﯾﺮﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﺮان ﺳﺎل ۹۳ ﮔﻔﺖ: «درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﻣﺮده و ﻫﺮﮔﺰ اﺣﯿﺎ ﻧﻤﯽﺷﻮد.» او ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬار داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺸﺎورزی اروﻣﯿﻪ در ﺳﺎل ۱۳۴۵ بود. ﮐﺮدواﻧﯽ ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﺎﺷﻖ اﯾﻦ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﻮد ۸ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﮔﻔﺖ: ﻣﺨﺎرج اﺣﯿﺎی درﯾﺎﭼﻪ را ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ دﯾﮕﺮی در ﻣﻨﻄﻘﻪ!
ﭼﺮا درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ وﺿﻊ اﻓﺘﺎد؟
در ﻫﻤﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آب دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮد دارد. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ، دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺣﻮضه آب ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖ ﻧﺰدﯾﮏ اﺳﺖ. اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺧﻄﺎ در ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻼن اﻧﺴﺎﻧﯽ روی ﺣﻮضهﻫﺎی آﺑﮕﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ.۵۰ﺳﺪ روی ﺣﻮﺿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه، ۴۵ ﻫﺰار ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﻣﺠﺎز و ﺑﯿﻦ ۲۲ ﺗﺎ ۴۵ ﻫﺰار ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز در اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺨﺪوش ﺑﻮدن آﻣﺎر ﭼﺎهﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﭼﻘﺪر ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ نامشخصی روبهرو ﻫﺴﺘﯿﻢ.
در واﻗﻊ ﺧﻄﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﺼﺮف آبﻫﺎی ﺗﺠﺪﯾﺪﭘﺬﯾﺮ، ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﻤﻼ ورودیﻫﺎی ﺑﻪ ﺣﻮﺿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ در ﺣﺎل ﮐﺎﻫﺶ اﺳﺖ، ﻣﻨﺎﺑﻊ زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﯽﺷﻮد و ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺻﺮف ﺣﻮزهﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ؛ ﻣﺜﻞ ﮐﺸﺎورزی و ﺻﻨﻌﺖ. در ﺑﺎغﻫﺎی اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯿﻮهﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺳﯿﺐ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎﻏﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺗﻮﺳﻌﻪای ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و ﺻﻨﺎﯾﻌﯽ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎﻏﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و وﻗﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺑﺎﻏﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ، ﺗﻮﺟﯿﻪ وﺟﻮد ﺻﻨﺎﯾﻌﯽ ﮐﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﻬﺎﺳﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﯽﻣﻌﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
اﮔﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ۴۰ درﺻﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ ﺣﻮﺿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻨﯿﻢ و ۶۰ درﺻﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺠﺪﯾﺪﭘﺬﯾﺮ آب آزاد ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺟﺪی ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ روی ﺣﻮﺿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ اﻣﺎ ﻃﺒﻖ آﻣﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ اﻻن ۱۰۰ درﺻﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ را ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽرﺳﺎﻧﯿﻢ و ﺳﻬﻤﯽ را ﺑﺮای ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی آبی ﻗﺎﺋﻞ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ.
در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻤﻪ اﻧﮕﺸﺖ اﺷﺎره را ﺳﻤﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آب در وزارت ﻧﯿﺮو ﻣﯽﮔﺮداﻧﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ وزارت ﻧﯿﺮو ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺎزﻫﺎﺳﺖ ﻧﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه آن؛ وﻗﺘﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎﯾﯽ ﺑﺮای وزارت ﻧﯿﺮو ﻣﯽآﯾﺪ و در ﻗﻮاﻧﯿﻦ درج میشود دﺳﺘﮕﺎه اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻣﻮﻇﻒ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦ آب ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻨﺪ.
ﺳﺎﺧﺘﺎری وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ، اﺷﺘﻐﺎل و ﻣﻌﯿﺸﺖ، ﻓﻘﻂ در ﮔﺮو ﻣﺼﺮف آب ﺑﯿﺸﺘﺮاﺳﺖ و ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺰﯾﺖ ﻋﻤﺪه ﮐﺸﻮر ﻣﺎ، ﮐﺸﺎورزی اﺳﺖ! ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﻣﻌﯿﺸﺖﻫﺎ را ﺑﺮاﺳﺎس ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻔﮑﺮ و ﻧﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺻﺎدرات آب ﻣﺠﺎزی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ. اﮔﺮ ﺟﺎﯾﯽ در ﮐﺸﻮرﻣﺎن ۱۰ ﺗﻦ ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ در دﻧﯿﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی در ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪار زﻣﯿﻦ، ﺻﺪ ﺗﻦ ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﮐﻤﺘﺮ از ﻧﯿﻤﯽ از آب، ﺗﻮﻟﯿﺪﺷﺎن ده ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﭘﺲ ﮐﺸﺎورزی ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی روز دﻧﯿﺎ ﻫﻢ فاصله زیادی دارد. ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ اﺳﺘﺎن آذرﺑﺎﯾﺠﺎنﻏﺮﺑﯽ در ﺳﺎل ۹۸ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ۱۷ درﺻﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ آذرﺑﺎﯾﺠﺎنﻏﺮﺑﯽ از ﮐﺸﺎورزی ﺑﻮده اﻣﺎ ۸۹ درﺻﺪ آب ﻣﺼﺮﻓﯽ اﺳﺘﺎن در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ. ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺣﺪود ﮐﻤﺘﺮ از ۵۰۰ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی، ۴ ﻣﯿﻠﯿﺎرد و ۵۱ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ آب در آذرﺑﺎﯾﺠﺎنﻏﺮﺑﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻣﺰﯾﺖ ﻋﻤﺪه ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ اﯾﺠﺎد ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اراﺋﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژیﻫﺎی داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ارزان ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰﯾﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺑﺪﻫﺪ. آذرﺑﺎﯾﺠﺎنهای ﺷﺮﻗﯽ و ﻏﺮﺑﯽ و ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﻫﻤﺠﻮار درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﮐﺸﻮر ﺗﺮﮐﯿﻪ، ارﻣﻨﺴﺘﺎن و آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪﺳﺨﺖاﻓﺰاری و ﻧﺮماﻓﺰاری و ﺑﺎزاری ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﯾﺮان در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮﺑﯽ داﺷﺘﻪ و داﻧﺶﻣﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ.
از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﻣﺮدم ﺣﺎﺷﯿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻠﺪﻧﺪ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎزارﻫﺎی ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﺎن و ﺗﺎﻣﯿﻦ آن ﺑﺎزارﻫﺎ از ﻣﺰﯾﺖﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ آب ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﯿﺸﺖﻫﺎی ﮐﻢ آب ﺧﻮاه را میتوان در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪاﯾﺠﺎد ﮐﺮد.
در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ راه اﺣﯿﺎی درﯾﺎﭼﻪ ﭼﯿﺴﺖ؟
در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاری ﭼﯿﺰی ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه اﺳﺖ اﯾﻦ ﮐﻪ وزارت ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﮐﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎرﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﯾﺎدآوری ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎرﮔﺬاری از روی ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻣﮑﺎن رﻫﺎﺳﺎزی آب ﺑﺮای ﺟﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪوﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ روش و ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در دﻧﯿﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد ﭘﯿﺶ ﺑﺮوﯾﻢ و اﮔﺮ ﻣﺼﺮف ۴۰ درﺻﺪی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎری از ﺗﺎﻻبﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺮآب ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺣﯿﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ.
ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻌﯿﺸﺖ و اﯾﺠﺎد ﺷﻐﻞﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوت از آب و ﮐﺸﺎورزی در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺛﺮﺑﺨﺶ در اﺣﯿﺎی درﯾﺎﭼﻪ ﻫﺎ و ﺗﺎﻻبﻫﺎ و ﺑﺮﭼﯿﺪن ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺪﻫﺎی ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ از مهمترﯾﻦ راهﻫﺎﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺨﺸﯽﻧﮕﺮﺑﻪ ﻗﻀﯿﻪ ﻧﮕﺎه ﮐﺮد. ﻣﻮﺿﻮع آب ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻣﯿﺎنﺑﺨﺸﯽ و ﻓﺮاﺑﺨﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻞ ﺗﻔﮑﺮ و ﻧﮕﺎه ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آب ﮐﺸﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﻪ وزارﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ ﮐﻢ آﺑﯽ را وارد ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
ﺣﺘﯽ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش در ﮐﺘﺎبﻫﺎی درﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺳﺎﺳﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﮐﻮدﮐﺎن از ﻫﻤﺎن ﺳﻦ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ در ﻣﺼﺎرف آب و ﻣﺼﺮف ﺑﻬﯿﻨﻪ آب آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ. ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﮐﺸﻮر ﭘﺮآﺑﯽ ﻧﯿﺴﺖ. اﮔﺮ اﯾﻦ روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ آب ﻣﺤﻮر ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻔﮑﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﺮود و اﺷﺘﻐﺎل و ﻣﻌﯿﺸﺖ را در ﮔﺮو آب ﺑﺒﯿﻨﺪ آب ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﺼﺮف میکنیم و اوﺿﺎع ﺑﺪﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد.
ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﯾﯽ ﭼﻪ ﻣﯽﺷﻮد؟
اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی ﮔﺮه ﻧﺨﻮرده اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ آﺧﺮﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﯿﺰان اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﺮای ﻣﺮدم اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان تعاملات ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد. ژاﭘﻦ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺸﺎورزی ﮔﺴﺘﺮدهای ﻧﺪارد اﻣﺎ از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ را دارد ﯾﺎ ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی در اروﭘﺎ ﮐﺸﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ آن ﻣﺤﺼﻮل در ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ وﺟﻮد دارد.
ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ. در واﻗﻊ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ درﯾﺎﭼﻪ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺪﻫﯿﻢ ﻧﻪ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﺎ ما وﻟﯽ در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ ژئوپلیتیک ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻣﺮزﻫﺎﯾﻤﺎن را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻨﯿﻢ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮزﺑﺎﻧﺎن ﻫﺴﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦ آب ﺷﺮب ﺳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ آﺑﺎد ﺷﻮد. ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮد. ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺪﺳﺎزی در اﯾﺮان ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ آدمﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎ ﻃﺒﯿﻌﺖ اﻧﻄﺒﺎق داده ﺑﻮدﻧﺪ.
ﺗﺮاز ﺳﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﺮﯾﺖ در ﻃﺒﺲ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ از ﺳﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه آﻧﻬﺎ ﺗﮑﻨﯿﮑﺶ را داﺷﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎ آورد ﻣﻄﻤﺌﻦ رودﺧﺎﻧﻪ اﻧﻄﺒﺎق داده ﺑﻮدﻧﺪ. ﻣﺨﺎزن ﺧﯿﻠﯽ از ﺳﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﭘﺮ ﻧﻤﯽﺷﻮد وزﯾﺮ اﺳﺒﻖ ﻧﯿﺮو آﻗﺎی ﭼﯿﺖﭼﯿﺎن اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺣﺪود ۷۰ ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﻣﺨﺰن ﺳﺪ ساخته ایم ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ۵۰ ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺒﺶ ﭘﺮ ﻣﯽﺷﻮد. اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺎ ﻧﮕﺎه ﺻﺤﯿﺤﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ. ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ زﻣﯿﻦ و ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ و ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﻄﺒﺎق ﻧﺪادﯾﻢ، ﻋﻠﻢ را و ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻢ زﻣﯿﻦ را ﻧﺪﯾﺪﯾﻢ. ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺿﺎﻓﯽ ﮐﺮدﯾﻢ.
ﻣﺎ ﺣﺴﺎﺑﺪاری آب ﻧﺪارﯾﻢ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ردﭘﺎی آب را اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده اﯾﻢ، اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮐﺸﺎورزی ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﺸﺖ اﻟﮕﻮی ﮐﺸﺖ ﮐﻢ آﺑﺨﻮاه ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪ دارای ﻣﺰﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺪارﯾﻢ و اﯾﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ برنامه مدونی در ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی و ﻋﺪم ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖﻫﺎی ﻧﺴﺒﯽ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ وﺟﻮد ندارد. ﮐﻪ ﯾﮑﺮوز ﻗﯿﻤﺖ ﻫﻮﯾﺞ و ﮔﻮﺟﻪ و ﭘﯿﺎز و ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨﯽ و... ﺳﺮ ﺑﻪ ﻓﻠﮏ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ و روزی ﺑﺮای ﮐﺸﺎورز ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت را از روی زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ.
آﯾﺎ ﻃﺮح اﻧﺘﻘﺎل آب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰﯾﺖ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ؟
ﺧﯿﺮ ﭼﻮن اﯾﻦ ﯾﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﮐﻤﺮﺷﮑﻨﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. آب را از ﮐﺪام ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﮐﺠﺎ ﺑﺒﺮﯾﻢ؟ اﻧﺤﺮاف آب از ﺟﺎﻫﺎی دﯾﮕﺮ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻤﯽ دارد ﮐﻪ آب ﺧﻮدش را ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ، ﻃﺒﯿﻌﺖ آن را ﺑﯿﺨﻮد اﯾﺠﺎد ﻧﮑﺮده و آب ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ. ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﺳﺪ ﻣﯽزﻧﻨﺪ، آب ﻣﺼﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻌﺪ ﮐﻪ آب ﮐﻢ ﺷﺪ ﺗﻮﻧﻞ ﻣﯽزﻧﻨﺪ و از ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ دﯾﮕﺮ آب ﻣﯽآورﻧﺪ درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﮑﺘﻮب وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻃﺮح ﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل، آب از ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪای رد ﺷﻮد ﺗﻘﺎﺿﺎی آب ﻫﻢ ﺑﺮای ﮐﺸﺎورزی و ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ.
ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ﻗﺒﻞ از اﺟﺮای ﻃﺮح اﻧﺘﻘﺎل آب زاب ﺑﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اند ﺣﺎﻻ ﮐﻪ آب را از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺎ رد ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای زﻣﯿﻦﻫﺎی ﮐﺸﺎورزی ﻣﻨﻄﻘﻪ آب ﺑﺪﻫﯿﺪ. در اﻧﺘﻘﺎل آب از ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی رودﺧﺎﻧﻪ دز از اﻟﯿﮕﻮدرز ﺑﻪ ﻗﻤﺮود اول ﻗﺮار ﺑﻮد آب ﺑﺮای ﺷﺮب ﺷﻬﺮ ﻗﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ.
ﮐﻢ ﮐﻢ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻪﺻﻨﺎﯾﻊ آب ﺑﺮ ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﻮﯾﺮی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ آب ﺑﺮ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد. ﭘﺲ ﻣﺰﯾﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در ﺳﯿﮑﻞ ﻣﻌﯿﻮب ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﺪ. در ﺳﯿﮑﻞ ﻣﻌﯿﻮب آب ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﺼﺮف ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ و ﺑﺎز ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺸﮏ ﻣﯽﺷﻮد، رﯾﺰﮔﺮد ﻣﯽآﯾﺪ، رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ ﻫﻢﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ ﺧﺐ آﺑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻫﯽ ﺑﺎغ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ و ﺑﺎﻏﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ واﺑﺴﺘﻪ و ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎغ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ زﻏﺎلﻣﯽﺷﻮد!
ﺟﻬﺮم ﻓﺎرس؛ ﭼﻮب زﻏﺎل درﺧﺖ ﻟﯿﻤﻮ از ﺗﻤﺎم ﺑﺎغﻫﺎی ﻟﯿﻤﻮی ﺟﻬﺮم اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺛﺮ اﻓﺖ آبﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ دﯾﮕﺮ زﻏﺎل ﭼﻮب ﺳﯿﺐ در آذرﺑﺎﯾﺠﺎن زﯾﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻫﻢ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﮐﻪ برخی ﯾﺎ در ﺣﺎل ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت. ﺣﯿﺎت و ﻣﻤﺎت درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ ﮐﻼن دارد ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻫﻢ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻫﻤﯿﻦ روﻧﺪ اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺧﺸﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اداﻣﻪ اﯾﻦ روﻧﺪ ﻣﺮگ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ را ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد ﻧﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪای دﯾﮕﺮ! ﭘﺲ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺮگ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ.
ﻧﻤﯽﻣﯿﺮد، ﯾﻌﻨﯽ در ﻫﺮ ﺣﺎل اﻣﮑﺎن اﺣﯿﺎ وﺟﻮد دارد؟
ﻃﺒﻌﯿﺖ ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ اﮔﺮ رﻫﺎﯾﺶ ﮐﻨﯽ دوﺑﺎره ﺧﻮدش را ﺑﺎزﺳﺎزی ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ دﯾﮕﺮی ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد. وﻗﺘﯽ ﺟﺎده ﻣﯽﺳﺎزﯾﻢ ﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﻮه را ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻘﻄﻌﯽ ﺑﺮش ﻣﯽدﻫﯿﻢ و ﺑﻌﺪ رﻫﺎﯾﺶ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮدﯾﻢ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻮه ﺧﻮدش را ﺑﺎزﺳﺎزی ﮐﺮده، ﺧﺎک رﯾﺨﺘﻪ و ﮔﯿﺎه ﻫﺎ درآﻣﺪﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ رﻓﺘﺎر ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮐﻨﺪ اﺳﺖ وﻟﯽ اﮔﺮ در ﺗﺎرﯾﺦ زﻣﯿﻦ ﺑﮕﺬارﯾﻢ اﯾﻨﻬﺎ ﻟﺤﻈﻪای ﺑﯿﺶ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﮕﻮﯾﯽ درﯾﺎﭼﻪ ﻣﺮد. ﻣﺮگ درﯾﺎﭼﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺮگ ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻤﯿﻌﺖ ۲.۵ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮی اﺳﺘﺎنﻫﺎی اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺟﺎزه داد اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎدهای ﻧﯿﺴﺖ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺮگ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ ﻫﻨﻮز اﺗﻔﺎق ﻧﯿﻔﺘﺎده و ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ راﻫﺒﺮدی ﻣﯽﺷﻮد اﺣﯿﺎ ﮐﺮد. ﻧﺒﺎﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ. ﭘﺬﯾﺮش همچین ﭼﯿﺰی اداﻣﻪ روﻧﺪ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ در ﮐﻞ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻨﺪ اﯾﻦ روﻧﺪ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ. ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ ﻋﻮض ﺷﻮد ﻫﻢ ﺗﻔﮑﺮ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ آب و ﻫﻢ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﮑﻞ اﺷﺘﻐﺎل در ﮐﺸﻮر. ﮔﺮﯾﺰی از اﺣﯿﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺴﯿﺮ اﺣﯿﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮده اﺳﺖ! واﻻن اﮔﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﯽ روﯾﻪ آب را رﻫﺎ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ ﻣﺘﻌﺎدل ﻣﺼﺮف ﺷﻮد درﯾﺎﭼﻪ اﺣﯿﺎ ﻣﯽﺷﻮد.
کارشکنی دولت رئیسی؛ «٢۴ نامه برای آقای مخبر فرستادیم»؛ «هیچ اطلاعاتی به ستاد احیای دریاچه ارومیه نمیدادند»
مسعود تجریشی، مدیر سابق دفتر برنامهریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه به خبرآنلاین گفت: «در دولت قبل اگر از طرف ستاد احیا به آقای جهانگیری، معاون رئیس جمهور نامهای ارسال میکردیم پیگیریهای لازم انجام میشد، اما با تغییر دولت این اتفاق انجام نشد.»
وی ادامه داد: «ما ٢۴ نامه برای آقای مخبر فرستادیم، توضیح دادیم اگر رها سازی آب انجام نشود ممکن است وضعیت دریاچه ارومیه بدتر شود، طوریکه در آبان سال ١۴٠١ به وضعیت آبان ١٣٩٢ دریاچه برگردیم، بنابراین وظیفه ما این بود که تبعات عدم اجرای تصمیمات توسط دولت را به آنها بگوییم، ایشان ١۶ نامه برای وزرای مربوطه فرستادند، اما هیچ بازخوردی نداشت.»
معاون سابق سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: «من خودم نمیدانستم دولت سیزدهم از احیای دریاچه ارومیه چه میخواهد، حتی وزارت نیرو دادهها و اطلاعات خود را به ما نمیداد، از سال گذشته کل بانک اطلاعاتی بر روی ستاد احیای دریاجه ارومیه بسته شد، یعنی گفتند میزان بارش باران را نمیتوانیم به شما بگوییم.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری سلامت نیوز، تاریخ انتشار:۲ مرداد ۱۴۰۱، کدخبر:۳۴۲۴۶۴، www.salamatnews.com/ و کانال تلگرامی خبرآنلاین