شعارسال: بانک مرکزی با رویکرد تقویت و ساماندهی نظام بانکی کشور سال گذشته سه مؤسسه اعتباری که در زمره موسسات اعتباری ناسالم غیر قابل احیا بودند را منحل کرد و برنامه دارد برخی بانک‌ها یا موسساتی که همچنان ناکارآمد و ادامه دهنده ناترازی هستند را در بانکی قوی ادغام کند و یا زمینه انحلال آن‌ها را فراهم آورد. سیاستی که با برنامه ریزی از پیش تعیین شده هر چند مشتریان و یا سپرده گذاران را با هیچ مشکلی مواجه نمی‌کند، بلکه به نفع اقتصاد و نظامند کردن شبکه بانکی کشور بوده تا عملکرد بانک‌ها در مسیر درست شفاف شود.

طبق اظهارات مسئولان بانک مرکزی بانک‌ها در سه دسته سالم، ناسالم غیرقابل احیا و ناسالم قابل احیا قرار می‌گیرند و تعدادی از آنها، چون از موقعیت سالمی برخوردار نیستند، ولی زمینه سلامت و پویای را دارند در زمره قابل احیا قرار می‌گیرند، البته بانک مرکزی فرصت‌های زیادی را به بانک‌های ناکارآمد و ناسالم داده است تا فعالیت خود را با قوانین و مقررات (آنطور که از وضعیت ناترازی خارج شوند) منطبق کنند. از طرفی نیز برای احیای بانک‌های ناکارآمد، این بانک برنامه ریزی کرده است تا آن‌ها بتوانند در قالب افزایش سرمایه، وصول مطالبات، کاهش نسبت مطالبات غیر جاری و فروش دارایی‌های غیر جاری وارد عمل شوند تا در برنامه‌های اصلاحی مشکلی آن‌ها را تهدید نکند.

فرصت سوزی در اصلاح بانک‌های ناتراز به نفع اقتصاد نیست و ادامه حیات آن‌ها بی تردید مشکلات زیادی را متوجه اقتصاد کشور می‌کند، در چنین شرایطی بانک مرکزی ضمن محافظت از سپرده‌های مردمی با ساماندهی شبکه بانکی کشور قصد دارد بانک‌های سالم را از ناسالم تمیز کند

بانک‌های سالم از ناسالم تمیز می‌شوند

اما برخی بانک‌ها که تعداد آن‌ها اندک است به دلیل فریز سرمایه، خروج و انحراف منابع بانک در قالب سرمایه گذاری، بنگاهداری را پیشه کرده اند و با اقداماتی غیر اصولی سپرده‌های مردمی را در پروژه سازی، مال سازی و ... بکار گرفته اند، مسئله‌ای که باعث شده است تا با کمبود شدید نقدینگی مواجه شوند و توان لازم را برای پاسخگویی به سپرده گذاران تا حدی نداشته باشند، در چنین شرایطی خود را به در و دیوار می‌زنند تا با جذب منابع و یا اضافه برداشت‌ها از بانک مرکزی همچنین دریافت وام بین بانکی و ... خود را از مهلکه نجات دهند، این بانک‌های ناسالم و ناتراز از جمله بانک‌هایی هستند که ادامه فعالیت آن‌ها به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.

بانک‌های ناسالم و غیر قابل احیایی که بانک مرکزی برای جلوگیری از فعالیت منفی آن‌ها قصد دارد با اقدامات اصلاحی یا آن‌ها را از چرخه فعالیت خارج و یا در بانک دیگر ادغام کند چرا که به گفته کارشناسان، فرصت سوزی در اصلاح چنین بانک‌هایی به نفع اقتصاد نیست و ادامه حیات آن‌ها بی تردید مشکلات زیادی را متوجه اقتصاد کشور می‌کند. در چنین شرایطی بانک مرکزی ضمن مصونیت و محافظت از سپرده‌های مردمی در چنین بانک‌هایی بدنبال ساماندهی شبکه بانکی کشور است تا بانک‌های سالم از ناسالم تمیز و با این شیوه مانع از عواقب بعدی آن‌ها شود.

یکی از مهمترین عوامل رشد پایه پولی ناترازی بانک هاست چرا که این بانکها، چون منابع لازم را برای پاسخگویی به تعهدات خود ندارند بناچار دست به دامن بانک مرکزی برای تامین منابع شده و این مسئله باعث رشد پایه پولی در کشور که تورم را تشدید می‌کند، می‌شود

رشد پایه پولی ناشی از وجود بانک‌های ناتراز و ناسالم

کامران ندری، کارشناس اقتصادی راجع به اقدام بانک مرکزی در اصلاح و نظام‌مند کردن شبکه بانکی کشور، گفت: اینکه بانک مرکزی در برنامه‌های اصلاحی خود تلاش می‌کند که چنانچه بانک‌های ناسالم و ناکارآمد خود را اصلاح نکنند فعالیت آن‌ها متوقف می‌شود، رویکرد درستی است چرا که یکی از مهمترین عامل رشد پایه پولی ناشی از ناترازی بانک هاست. این بانکها، چون منابع لازم را برای پاسخگویی به تعهدات خود ندارند بناچار دست به دامن بانک مرکزی برای تامین منابع شده و این مسئله باعث رشد پایه پولی در کشور که تورم را تشدید می‌کند، می‌شود.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی در چنین شرایطی به صورت انفعالی عمل کرده و برای سرپا نگه داشتن بانک یا موسسه‌های مالی ضعیف و ناتراز با درخواست اضافه برداشت آن‌ها موافقت می‌نماید و نیاز آن‌ها را با تزریق پول تا حدی تامین می‌کند، افزود: این اقدام که طی سال‌های گذشته از سر ناچاری اتفاق می‌افتاد باعث رشد پایه پولی شده و تداوم چنین رویکرد تبعات تورمی را در پی خواهد داشت، در چنین شرایطی بانک‌ها و موسسات مالی ناکارآمد و ناتراز بایستی به هر شکل ممکن تعیین تکلیف شوند، هر چند اصلاح تعداد بانک‌های ناسالم به آسانی نیست، زیرا خیلی‌ها در این بانک‌ها به دلیل سودبالایی که به سپرده گذاران می‌دهند دارای مشتریان زیادی هستند و بانک مرکزی نیز باید به جمیع جهات بیندیشد.

درست است که تزریق منابع به بانک‌های ناکارآمد و ناتراز تورم زاست، اما زمانی که بانک مرکی نمی‌تواند به شکل مناسب وضعیت بانک‌ها را سامان بخشد سعی می‌کند با تامین منابع حداقل مشکل سپرده گذاران را حل کند تا تنش اجتماعی به دلیل ناکارآمدی و ورشکستگی بانک در جامعه رخ ندهد

دارایی برخی بانک‌های ضعیفی که به سختی نقد می‌شود

این کارشناس بانکی اضافه کرد: علاوه بر توجه بر رضایتمندی مشتریان در اصلاح عملکرد بانک‌ها برای ساماندهی آن‌ها برخی بانک‌های ناتراز حتی دارایی کافی را برای نقدکردن ندارند و یا دارایی‌های آن‌ها به گونه‌ای است که سخت نقد می‌شود. حال به نظر می‌رسد سخنگوی دولت باید مشخص کند که اگر بانک یا موسسه‌ای قرار است منحل شود به چه استنادی است. البته بانک مرکزی قبل از انحلال بانک و یا موسسه‌های مالی ناسالم و ناکارآمد فکر همه چیز را کرده است و بی تردید منابع لازم را به بانک مورد نظر تزریق خواهد کرد.

ندری در ادامه افزود: درست است که تزریق منابع به بانک‌های ناکارآمد و ناتراز تورم زاست، اما زمانی که نمی‌تواند به شکل مناسب وضعیت بانک‌ها را سامان بخشد سعی می‌کند با تامین منابع حداقل مشکل سپرده گذاران را حل کند تا تنش اجتماعی به دلیل ناکارآمدی و ورشکستگی بانک در جامعه رخ ندهد، اقدامی که ادامه آن مشکلات را روز به روز هم برای بانک و هم بانک مرکزی و اقتصاد کشور بیشتر می‌کند. به همین دلیل است که طی چند سال اخیر بانک مرکزی تمرکز خود را بر عملکرد بانک‌ها زیاد کرده و بانک‌های ناسالم را زیر ذره بین قرار داده است.

این کارشناس بانکی تصریح کرد: بانک مرکزی مدتهاست جلو رقابت ناسالم بانک‌ها را گرفته است، اما با وجود نظارت‌های سفت و سخت بخش عمده بانک‌ها به دلیل اقتصاد ناسالم بعضا سود‌هایی به سپرده گذاران پرداخت می‌کنند که خارج از مقررات و نرخ تعیین شده است، زیرا شرایط کلی اقتصاد ایجاب می‌کند برای اینکه معضل آن‌ها کمتر شود سود بالاتری به سپرده گذاران بپردازند. این مسئله نشان از آن دارد که بانک‌ها درآمد کافی را ندارند و با وضعیت دشواری مواجه اند.

برخی بانک‌های خصوصی از حیث تراز مالی وضعیت وخیمی دارند و فعالیت آن‌ها سالم نیست، در این راستا بانک مرکزی در مسیر اصلاح شبکه بانکی گام برداشته و برای انحلال و یا ادغام بانک‌های ناتراز تمام اقدامات اصلاحی خود را با محوریت حفظ حقوق و منافع سپرده گذاران انجام می‌دهد

حذف بانک‌های ناکارآمد از چرخه فعالیت

بنابه این گزارش، توجه به اجرای برنامه‌های اصلاحی شبکه بانکی تا جایی است که اخیرا سخنگوی دولت اعلام کرده قرار است یک بانک خصوصی ناتراز از چرخه فعالیت بانکداری خارج شود. اما خروج این بانک از دور فعالیت کوچکترین مشکل و یا نارضایتی را در فرآیند انحلال برای مشتریان بانکی ایجاد نمی‌کند. البته پیش از این رییس کل بانک مرکزی گفته بود؛ در حال جاضر به ۸ بانک برنامه اصلاحی ارائه شده و به طور مرتب عملکردآن‌ها پایش می‌شود تا به سمت کاهش ناترازی حرکت کنند و اگر نتوانند ناترازی را رفع نمایند برنامه توقف و انحلال در خصوص آن‌ها اعمال خواهد شد.

این در حالی است که برخی بانک‌های خصوصی از حیث تراز مالی وضعیت وخیمی دارند و فعالیت آن‌ها سالم نیست. در این راستا بانک مرکزی در مسیر اصلاح شبکه بانکی گام برداشته و برای انحلال و یا ادغام بانک‌های ناتراز تمام اقدامات اصلاحی خود را با محوریت حفظ حقوق و منافع سپرده گذاران انجام می‌دهد. اقدامی که به حذف یا ادغام فعالیت بانک‌ها یا موسسات ناکارآمد و ناسالمی می‌انجامد.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از تحلیل بازار، تاریخ انتشار: 18خرداد1403، کدخبر: 289863، www.tahlilbazaar.com