شعار سال: پس از برف و سرمای اخیر که حاصل آن آسیب جدی بر محصولات سر درختی مازندران بود، عده ای از باغداران نقاط مختلف مازندران اقدام به قطع درختان مرکبات نموده اند تا زمین را برای کشت برنج آماده نمایند.

چنین اقدامی از سوی کشاورزان مازندران مسبوق و بی سابقه می باشد. در دهه اول انقلاب و در راستای شعار استقلال اقتصادی و رسیدن به خودکفایی در تولید برنج، واردات این محصول کاهش (یافت) و نقل و انتقال برنج از استان های شمالی به سایر نقاط کشور محدود (شد) و قیمت آن نیز افزایش یافت، شالیکاری پر سود (شد) و در نتیجه بسیاری از زمین های بایر و باغات مرکبات به زیر کشت برنج رفت .

پس از حدود نیم دهه و برداشتن برخی موانع من درآوردی و آزاد شدن واردات و اشباع بازار مصرف از برنج وارداتی، هزینه های تولید برنج افزایش یافت. در مقابل با ورود گونه های پر محصول مرکبات به بازار و اقبال مردم، حال نوبت شالیزارها بود تا به باغات مرکبات تغییر وضعیت دهند .

علاوه بر شالیزارها، بسیاری از مراتع و عرصه های جنگلی نیز به صورت غیر قانونی توسط حاشیه نشینان جنگل و اشخاص ذینفوذ تصاحب و به باغات مرکبات تبدیل (شد) و باغداری به یکی از مهم ترین منبع درآمد روستاییان تبدیل گردید .

شرایط طلایی باغداری هم، چندان دوام نیافت. افزایش تولید مرکبات داخلی بیش از نیاز داخلی و عدم وجود ساز و کار لازم برای صادرات و همچنین واردات بی رویه مرکبات خارجی، قیمت ها را کاهش (داد) و همچون برنج تولید مرکبات نیز به دلیل افزایش قیمت نهاده ها برای تولید کننده صرفه اقتصادی نداشت .

در چنین شرایطی بورس بازان زمین وارد میدان شدند و بسیاری از باغات مرکبات و زمین های شالیزاری در غرب و مرکز استان به شهرک های مسکونی تبدیل شدند .

دلیل تمام این بلبشو و نابسامانی ها عدم وجود برنامه و فقدان آمایش سرزمین است .

آمایش سرزمینی ارزیابی نظام مند از عوامل طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و ... به منظور یافتن راهی برای تشویق و کمک به جامعه بهره برداران در انتخاب گزینه مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمین جهت برآوردن نیاز جامعه است .

به عبارتی، آمایش سرزمینی به تولید کنندگان بخش کشاورزی نشان می دهد که کدام محصول در کدام نقطه جغرافیایی کشت شود .

فقدان این برنامه در اقتصاد کشاورزی کشور ، باعث گردید تا فعالان این بخش برای تامین هزینه های زندگی و منابع درآمدی تنها بر اساس بازار مصرف و بدون در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و سایر فاکتورهای مورد نیاز ، سطح زیر کشت و نوع محصول را تغییر دهند و از این رهگذر خسارات جبران ناپذیری علاوه بر اقتصاد کشور به منابع تجدید ناپذیر وارد گردید.

متاسفانه دستگاههای متولی و پشتیبان بخش کشاورزی صرفا نظاره گر بوده و عملا تاثیری در هدایت و تشویق تولید کنندگان بخش کشاورزی به کشت منطقه ای و ... ندارند .

البته این شرایط مختص به مازندران نمی باشد و در سایر استان های کشور نیز همه ساله در فصول برداشت محصول، تولید کنندگان با معضل اشباع بازار و کاهش قیمت ها و نابودی دسترنج خویش مواجه می باشند .

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: 5 دی 1395، کد مطلب: 82360647، www.irna.ir