شعارسال: اگرچه عزاداري در مصائب سيدالشهداء از همان روز عاشورا مورد توجه اهل‌بيت (عليهم‌السلام) و پيروان ايشان قرارگرفت ولي برخي سنت‌هاي آن را مي‌توان در دوران صفوي و قاجار رديابي كرد.

یکی از سنت هایی که در دوران های فوق رایج شده و گهگاه باعث سوال می شود ، فلسفه و دلیل عَلَم‌ هایي كه در تاسوعا و عاشورا حمل مي كنند چیست ، از كجا وارد دين شده و ريشه آن كجاست؟ و آیا این کار ثواب و سودی برای آن شخص ، هئیت عزاداری و نهایتا دین دارد.

در این مطلب سعی می شود ضمن بیان بعضی نکات فلسفه این کار تشریح و آسیب های و تحریف های که ممکن است از این طریق وارد دین شود بررسی شود.

در فرهنگ عاشورا اصطلاحاتی مانند عَلَم‌،علمات، پرچم،رايت،بيرق،نشان لشكر،آنچه به سر نيزه بندند،درفش وجود دارد اما از همه بیشتر لفظ عَلَم‌ بکار رفته است.

علَم در حقيقت به عنوان سمبلي براي تداعي كردن واقعه كربلا طراحي شده است ، نشانه‌هايي مانند دست بريده يا شاخه‌هاي نخل, چوب بسيار بلند که بر سر آن گاه شكل پنجه‏اى از فلز باشد و گاه ‏پارچه سياه ، سبز و یا سفید بر آن بپوشانند از علَم هاي اصيل محسوب مي‌گردد و تضادی با فرهنگ عاشورایی ندارد.

روایت شده است که روزعاشورا،امام حسين‏«ع‏»ياران اندك خود را به سه جناح چپ و راست و قلب تقسيم كرد وبراى هر يك فرماندهى برگزيد و پرچم را به دست برادرش عباس داد، همچنین در روایت دیگری شنیده شده روز عاشورا نيز چون عباس‏«ع‏»خدمت امام آمد و از او اذن ميدان طلبيد،امام گريست ‏و ابتدا اجازه نداد و فرمود:تو علمدار منى،اگر تو بروى و كشته شوى،سپاه من از هم‏ مى‏ پاشد.

پس می توان پذیرفت علَم درعزاداري حسيني از ابزارهايي است كه در هيئت‌ها و دسته‌هاي مذهبي به كار گرفته و از نشانه‌هاي گروه‌هاي عزادار محسوب مي‌شود.

هرچند اصل حمل كردن علم ناشي از انگيزه پيروي علمداري حضرت عباس باشد ؛ اما به صورت قطع حمل‌ عَلَم‌ عريض‌ و طويل‌كه‌ به‌ شكل‌ صليب‌ مسيحي‌ هاست‌ و در روي‌ بازوهاي‌ بعضا جوانان تنومند گردانده می شود و اشكالي‌ از خورشيد،كشكول‌، تبرزين‌، كبوتر ، اژدها ، زنگولة‌ آويزان‌ بر سر آنها نصب شده و هیچ مفهوم دینی و اخلاقی ندارد مذموم می باشد و مغایر دستورات دین مبین اسلام است.

نکنه دیگری که میتوان از تاریخ علم گفت اینست که در آن‌ زمان‌ به‌ هنگام‌جنگ‌، پارچه‌اي‌ را به‌ رنگ‌ دل‌خواه‌ يا طبق‌ قرارداد، بر چوب‌ بلندي‌ مي‌بستند و آن‌ را دردست‌ پرچم‌دار كه‌ از شجاع‌ترين‌ نيروهاي‌ رزمي‌ بود، مي‌دادند و جنگ‌ جويان‌ با ديدن‌ آن‌موقعيت‌ دوست‌ و دشمن‌ را تشخيص‌ مي‌دادند.

پس اگر بنا بود كه‌ علم‌هاي‌ آن‌ زمان‌، مثل‌علم‌هايي‌ باشد كه‌ امروزه‌ در بعضي‌ از مراسم‌ عزاداري‌ حمل‌ مي‌شود، چندين‌ نفر از نيروي‌ رزمنده‌ را از انجام‌ وظيفه‌ باز مي‌دارد.

در انتها باید متذکر شد هر چند فتوايي مبني بر تحريم حمل علم در ميان علماي شيعه نبوده است و در اکثر مراسمات بحمدالله تضادی با دین دیده نمی شود. اما باید به این نکته توجه شود که این سنت در عصر قاجار در اثر ارتباط با كشورهاي اروپايي و تأثير پذيري از آداب و سنت‌هاي مسيحيان دستخوش برخي انحرافات قرار گرفته است ، بطور مثال اضافه كردن مجسمه‌هاي بي‌معنا, تزيين با طلا و نقره و ... از مهمترين تحريفات اين سنت است كه گاهي عزاداران و عزاداري را از محتوا و اصل اقامه شعاير ديني باز مي‌دارد.

متاسفانه حمل علم هاي كنوني با اشكال مختلف , از آفت‌ها و خرافاتي‌ است كه‌ مراسم‌ عزاداري‌ را تهديد مي‌كند و اگر در برابر آن‌ هوشيار نباشيم،ممكن‌ است‌ كل‌ هدف‌ را از اين‌ مراسم‌ مخدوش‌ كند، امروزه‌ ما شيعيان‌، در برابر چشم‌ ميليون‌ها بيننده‌ در سراسر جهان‌ قرار داريم‌، چه‌بسا اين‌ مراسم‌ به‌ وسيله‌ ماهواره‌ها به‌ سراسر جهان‌ نشان‌ داده‌ مي‌شود. انجام‌ اين‌ گونه‌برنامه‌ها براي‌ ناظران‌ جهاني‌ پرسش‌ برانگيز است‌.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی رامهرمز نیوز، کدخبر: - : www.ramhormoznews.ir