چهارشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ - 
یادداشت بهنام براتی؛
آرنت در کتاب خود حکومت‌های تمامیت‌خواه نازیسم و استالینیسم را پدیده‌ای مدرن می‌داند که ریشه‌های آن را باید در تحولات تاریخی و فرهنگی جست جو کرد که به پیدایش جامعه مدرن انجامیده، و مهم‌ترین ویژگی حکومت‌های توتالیتر قرن بیستم را امپریالیسم، نژادپرستی، یهودستیزی، و کوره‌های آدم سوزی می‌داند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که آرنت در توصیف حکومت‌های تمامیت‌خواه شرح می‌دهد این است که، خشونت‌های توتالیتاریسم فقط با رجوع به خصلت قانونی و ایدئولوژیک آنها فهمیدنی است. در چهارچوب ایدئولوژی توتالیتر هر عملی، هرقدر غیرانسانی و نفرت‌انگیز، تابع اصول کلی مقبول است.
کد خبر: ۲۷۶۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۷
یادداشت محسن سلگی؛
امام علی(ع) در نامه به رفاعه در اهواز، «امارت» را به‌عنوان «امانت» معرفی می‌کنند. با منطقی قیاسی می‌توان امانت را به تمام مظاهر دولت و حکومت و حتی امامت یا رهبری هم تعمیم داد.
کد خبر: ۲۷۶۰۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۶
یادداشت فرهاد قنبری؛
والتر بنیامین در مقاله ای با عنوان “اثر هنری در عصر بازتولید مکانیکی” این ایده را مطرح می کند که بر اساس آن با بازتولید و تکثیر مکانیکی آثار هنری و مصرف انبوه آن ها، ویژگی خاص و منحصر به فرد خود را از دست می دهند و دیگر به شکل یک محصول خاص و ویژه جلوه نمی کنند. به عقیده بنیامین با تولید و مصرف انبوه محصولات فرهنگی و هنری، ارزش آیینی آنها از بین می رود و محصول هنری به عامل دیگری چون سیاست وابسته می شود.
کد خبر: ۲۷۵۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۲
سندرم حقه‌باز؛
شکسپیر یک‌بار نوشت: «تمام دنیا صحنۀ نمایش است و هرکس در عمر خود نقش‌های بسیاری بازی می‌کند». بله، اغلبمان بازیگرهایی حرفه‌ای هستیم. دیگران هم خیال می‌کنند خیلی می‌دانیم و از پسِ کارها به‌خوبی برمی‌آییم. این توقعات گرچه تاحدی اسم‌ورسمی برایمان درست کرده، اما نوعی اضطراب هم در دلمان انداخته: این دلشوره که مبادا یک‌روز لو برویم و این عذاب وجدان که نکند واقعاً شیّاد باشیم. کلنسی مارتین می‌گوید اسم این احساس «سندرم حقه‌باز» است، و شاید یک‌جاهایی مفید باشد.
کد خبر: ۲۷۴۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۷
تظاهر کن تا این‌کاره شوی؛
شکسپیر یک‌بار نوشت: «تمام دنیا صحنۀ نمایش است و هرکس در عمر خود نقش‌های بسیاری بازی می‌کند». بله، اغلب ما بازیگرهایی حرفه‌ای هستیم. این توقعات گرچه تاحدی اسم‌ورسمی برایمان درست کرده، اما نوعی اضطراب هم در دلمان انداخته: این دلشوره که مبادا یک‌روز لو برویم و این عذاب وجدان که نکند واقعاً شیّاد باشیم. کلنسی مارتین می‌گوید اسم این احساس «سندرم حقه‌باز» است، و شاید یک‌جاهایی مفید باشد.
کد خبر: ۲۷۲۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۶
معمای اخلاقی خشم؛
شاید خشم اولیه منطقی باشد، اما احساس می‌کنیم انتقامِ نامتناسب کاری نامعقول خواهد بود. درنهایت، به ما می‌گویند، کار دیگری بکنیم یا دست برداریم یا میل انتقام‌جوییِ خود را به شکل احساسی سالم‌تر یا احترام‌آمیزتر دربیاوریم. این نگرش منجر شده است به بحثی جدی در بین فلاسفۀ آکادمیک دربارۀ ارزش خشم. آیا باید خشم را همچون انتقام کینه‌توزانۀ بی‌پایان بدنام کنیم؟
کد خبر: ۲۶۹۱۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۷
پاسخ به یک پرسش تاریخی؛
محمود سریع القلم در یادداشتی به یک پرسش مهم در تاریخ ایران پاسخ داده است. اینکه چطور یک سیاست مدار تحصیلکرده در برخی حکومت ها تبدیل به یک فرد فاسد، توجیه گر و حتی متوهم می شود آنچه مهم است ساختاری است که این فرد تحصیل کرده در آن عمل می کند.
کد خبر: ۲۶۸۴۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۲
یادداشت محمود سریع القلم؛
نتیجهٔ بحث با دانشجو بدین جا ختم شد که در بیشترِ مناطقِ جهانِ فعلی، شما خیلی نمی توانید گله مند باشید وحتی انتظارِ کارآمدی داشته باشید. شما در پی کشفِ فونداسیونِ ساختمانی باشید که در طبقهٔ بیستم آن، افراد مشغولِ لذت بردن از سِمَت و قدرت هستند؛ فونداسیونی که زیرزمین است و دیده نمی شود. درحالیکه استدلال روی زمین است و قابل دیده شدن. استدلال فقط با شفافیت از غُربَت رها می شود.
کد خبر: ۲۶۷۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۹
بحران کرونا؛
کوویید-19 شاید بزرگترین چالش جهانی دولت‌ها و حاکمیت‌هاست، از این حیث که این‌بار با امری زیست‌شناختی و غیر انسانی مواجه‌اند.زیرا امری بیولوژیک است که غلبه و فائق آمدن بر آن وابسته به زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی و فنی از یک سو، و توانایی مدریت بحران و دانش علم پزشکی مدرن است.
کد خبر: ۲۶۳۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۱۰
یادداشت محمدرضا تاجیک ؛
از یک منظر، پرسش از رابطه‌ی میان اخلاق و سیاست بر دوگونه ممکن است: استعلایی و درون‌ماندگار. پرسش استعلایی، پرسشی بازنمایانه است و ناظر بر پاسخ و فهم و یا عدم فهم درست از یک امر یا پدیده است. در اینجا، نقد، نقد پاسخ‌ها و فهم این مهم است که کدامین پاسخ بازنمایی وثیق‌تر و واقعی‌تر از واقعیت ارائه (از رهگذر کشف) می‌دهد. رویکرد استعلایی ما را به فرارفتن از آشوب کثرات و شورش جزئیات و محسوسات و دست‌یافتن به جهانی مثالی یعنی جهان ذوات کلی و وحدت و پیوستگی و استمرار و ضرورت و اصالت و هویت و ثبات فرامی‌خواند. این جهان جهان شباهت‌هاست نه تفاوت‌ها. در این جهان، آدمیان از غار تنگ و تاریک سوبژکتیویته‌ی شخصی و فردی خود رها می‌شوند و به کمال و تعالی و یگانگی و فهم ناب می‌رسند و امکان رویت همهی رخدادها و امور و اشیاء را در ذات و جوهر ناب یا طبیعت‌شان می‌یابند. این جهان جهان فراروایت‌ها و فرانظریه‌هاست، جهان ذات و جوهر و عمق و حقیقت است نه جهان نمودها و ظواهر و اعراض. در این جهان، همهی آدمیان و چیزها به اصل خویش بازمی‌گردند و در اصل خویش با یکدیگر یگانه می‌شوند. در این جهان معنایی، درد فراق سیاست و اخلاق آرام می‌گیرد و جان‌هاشان با هم متحد می‌شود.
کد خبر: ۲۵۹۶۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۸
گفت و گو با یک زبانشناس؛
«فرهنگ» با «میراث فرهنگی» تفاوت دارد؛ اینکه ما نوروز هفت‌سین می‌چینیم یا اینکه تخت‌جمشید داریم و... اینها میراث فرهنگی ما است و ربطی به رفتارهای اجتماعی مردم ما ندارد. ما این میراث را داشته‌ایم. اما وقتی به رفتارهای اجتماعی امروز جامعه رجوع می‌کنیم، با فرهنگی تهاجمی مواجه می‌شویم که «دروغ» و «خشونت» در آن بسامد بالایی دارد.
کد خبر: ۲۵۵۵۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۴
عضو انجمن علمی پژوهش های هنری:
«طیبه عزت الهی نژاد» صبح امروز دوشنبه نهم دی در نشست صنایع خلاق فرهنگی و بازی های بوم ساخت که در سالن کنفرانس شماره یک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، گفت: انسان شناسی هنر حداقل بر چهار بعد هنر تجسمی، تمرکز پژوهشی و مفهوم پردازی نظر کرده است؛ بعد زیباشناسی، معناشناختی، عاملیتی و عاطفی. ظهور قدرت اجدادی، وسیله ارتباطی به مثابه زبان، نقش آفرینی در اجتماع و برانگیزانندگی به ترتیب در این ابعاد مد نظر است.
کد خبر: ۲۵۳۴۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۳
بازگشت ابدی نیچه؛
«من انسان نیستم، من دینامیتم!». اگر کتابی از نیچه دست گرفته باشید، حتی اگر فیلسوف نباشید یا اصلاً نیچه را هم نشناسید، درستی این جمله را دربارۀ نویسنده‌اش حس می‌کنید. کلمات او مثل گلوله صفیر می‌کشند و مثل باروت آتش به پا می‌کنند. بیش از یک قرن از مرگ او گذشته است، اما همچنان بحث دربارۀ اندیشه‌هایش در تمام ساحت‌های سیاست ادامه دارد. شاید هیچ فیلسوفی به اندازۀ او تفسیرهای متناقض به خود ندیده است، اما واقعاً نیچه در سیاست دنبال چه بود؟
کد خبر: ۲۴۶۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۶
بازخوانی مکتوب یک مستند؛
شرکت ژاپنی کونامی تحت نظارت کارگردان ژاپنی، هیدئو کوجیما فعالیت می‌کند. این شرکت یک بازی به نام «متال گیر» طراحی کرده است که در آن سه شخصیت یهودی به عنوان یاران قهرمان اصلی حضور دارند. اسنیک، قهرمان و شخصیت اصلی بازی بدون کمک این سه شخصیت یهودی نمی‌تواند حتی یک ماموریت خود را نیز به پایان برساند.
کد خبر: ۲۴۵۲۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۵
پرسش از قاسم پورحسن؛
چرا مولانا کمتر موضوع اندیشه و محل توجه فیلسوفان فارسی‌زبان است؟ چرا اکثریت فیلسوفان ما با او در آشتی نیستند و آرای او را از منظری جدی محل تاملات فلسفی و پاسخگویی به پرسش‌های بنیادین قرار نمی‌دهند و حتی دلمشغولان به این امر را به نوعی شماتت هم می‌کنند؟. قاسم پورحسن درزی پژوهشگر فلسفه و کلام و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی است. پژوهش‌های او عمدتاً در حوزه فلسفه اسلامی، هرمنوتیک و فلسفه دین قرار دارند. پورحسن همه دوره‌های تحصیلی خود را در دانشگاه امام صادق(ع) گذرانده است.
کد خبر: ۲۴۳۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۶
مقاله محمد مجتهد شبستری؛
مقاله‌ی «محمد مجتهد شبستری»، روشنفکر دینی که با عنوان «قرآن چیست؟» در وبسایت او منتشر شده را می‌خوانید.
کد خبر: ۲۴۱۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۷
در جهان انسان‌ها چه مي‌گذرد؟
هيچگاه يك فرد انساني آغازگر جنگ نبوده است. جنگ‌ها را حكومت‌هايي آغاز مي‌كنند كه مرگ را تشويق مي‌كنند تا قدرت و ثروت را تصاحب كنند. تمدني كه ايشان مي‌سازند بر انديشه مرگ مبتني است؛ براي همين است كه همواره آدميان را درگير جنگ و سركوب مي‌كنند.
کد خبر: ۲۴۰۶۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
ایراد فلسفی «صداقت»؛
پوشیدن لباس‌های رسمی خیلی وقت‌ها عذاب‌آور است. این لباس‌ها گرم، سنگین و دست‌و‌پاگیرند. وقتی آنها را به تن داریم احساس می‌کنیم خودمان نیستیم و صرفاً برای خوشامد دیگران یا رعایت آداب و رسوم آنها را پوشیده‌ایم. پس بهتر نیست به جای آن لباس‌های متظاهرانه، با خودمان صادق باشیم و همان تی‌شرت همیشگی را بپوشیم؟ اینکه همان‌جوری باشیم که واقعاً هستیم، شاید بی‌ریا و صمیمانه باشد، اما ایراد خیلی بزرگی هم دارد: اجازه نمی‌دهد از چیزی که هستیم، جلوتر برویم.
کد خبر: ۲۳۸۰۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۸
محمدعلی مرادی :
مرادی، دانش آموخته فلسفه از دانشگاه برلین با بیان اینکه تحول علوم انسانی با جدی گرفتن نوشتار حاصل می شود، گفت: دانشگاه در برابر نوآوری مقاومت می کند و اساتید نگران اتوریته کاذب خود هستند.
کد خبر: ۲۳۴۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۰
محمدرضا تاجیک؛
استاد دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: گفت‌وگوی ملی به آن معنایی که مطرح می‌شود، فریب افکار عمومی است و باید به سمتی برویم که اگر به تفاهم و دیالوگ ملی می‌اندیشیم اجازه بدهیم که از خصیصه ملی برخوردار باشد و مردمان خودشان راجع به آینده و سرنوشت خودشان در آگورای بزرگی که فراهم می‌کنیم، تصمصم بگیرند؛ این می‌شود تفاهم ملی.
کد خبر: ۲۳۱۰۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۳