شعارسال:با وجود تبلیغات پرحجم و گستره رسانه‎ها و شبکه های اجتماعی نزدیک به مدیرعامل شرکت بیمه ایران درباره ساختار جدید این شرکت که آن را موجب شکوفایی بیمه ایران و خروج از تنگناهای کنونی می‎دانند، بررسی جزییات ساختار جدید حکایت از آن دارد که نه تنها امیدی به شکوفایی وجود دارد بلکه در صورتی اجرایی شدن و تداوم آن، این شرکت در آستانه ورشکستگی بیشتر دچار بحران خواهد شد.

با وجود تبلیغات پرحجم و گستره رسانه‎ها و شبکه های اجتماعی نزدیک به مدیرعامل شرکت بیمه ایران درباره ساختار جدید این شرکت که آن را موجب شکوفایی بیمه ایران و خروج از تنگناهای کنونی می‎دانند، بررسی جزییات ساختار جدید حکایت از آن دارد که نه تنها امیدی به شکوفایی وجود دارد بلکه در صورتی اجرایی شدن و تداوم آن، این شرکت در آستانه ورشکستگی بیشتر دچار بحران خواهد شد.

عوامل مختلفی روی کارایی و اثربخشی سازمان‎ها به خصوص سازمان‎های دولتی تاثیر دارد که می‎توان دانش و مهارت کارکنان، روش‎ها و دستورالعمل‎های کاری، ارتباطات درون سازمانی را از مهمترین آنها نام برد.

بنابراین نحوه طراحی و اجرای ساختار همواره از جمله مهمترین دغدغه‎های سازمان‎های دولتی به ویژه در صنعت بیمه کشور بوده است. بیمه ایران، به عنوان تنها شرکت دولتی در صنعت بیمه کشور، پس از قرارگیری در ذیل قانون خدمات کشوری اقدام به تغییرات در ساختار سازمانی خود کرد که مدت‎هاست سبب ایجاد اعتراض‎های بسیار گسترده از سوی پرسنل این شرکت شده است.

همانطور که مشخص است، گرچه بیمه ایران تنها شرکت دولتی در میان شرکت های بیمه ای است و راهبر این صنعت در کشور محسوب می‎شود و تا به امروز مسئولیت پوشش اکثر ریسک‎های عمده کشور را تقبل کرده است، اما در واقع رسالت بازرگانی دارد و همچون دیگر بنگاه‎های اقتصادی به دنبال کسب سود و ارزش‎آفرینی اقتصادی است.

سازمانی با این مختصات و ماموریت می‎بایست دارای ساختاری چابک و منعطف باشد. اما با نگاه کارشناسی به ساختار جدید مشاهده می‌شود که این ساختار در راستای چابکی سازمان طراحی نشده است. این ساختار بیش از آنکه مناسب یک نهاد اقتصادی مثل بیمه ایران باشد آن را تبدیل به یک دستگاه دولتی بوروکراتیک و غیر اقتصادی کرده است. شرکتی با بیش از 4 هزار میلیارد تومان مطالبات و زیان انباشته، نیازمند ساختاری چابک‎تر است تا بتواند از این بحران خارج شود.

سالهاست صنعت بیمه به منظور مدیریت بهینه عملیات بیمه‎گری و حرکت در مسیر سود‎ دهی، نیاز به مدیریت متمرکز ریسک را درک کرده و آن را اجرایی کرده است. اما ساختار حال حاضر بیمه ایران نه تنها این رویکرد مورد نظر را در ساختار جدید رعایت نکرده است بلکه با تعریف موازی ستادهای استانی و فرایندهایی همانند اکچوئری، بودجه‎بندی و برنامه‎ریزی، امور مالی و سرمایه گذاری و... نه تنها تمرکز تصمیم‎گیری‎های مهم و سازنده را مختل کرده بلکه با افزایش بوروکراسی سبب کاهش چابکی سازمان شده است.

بر این اساس مشاهده می‎شود که برخلاف ادعاهای مطرح شده مبنی بر چابک‎سازی سازمان ناشی از حذف پست‎های سازمان، فعالیت واحدهای صف با تاسیس ستادهای استانی از منظر عملیاتی حجیم‎تر شده و بر خلاف رویکرد نماینده محوری و شعبه محوری و برعکس تفکر استراتژیک سازمان، ستاد محوری در استان‎ها، نتیجه طراحی ساختار جدید شده است.

همچنین پست‎های سازمانی جدیدی همانند وزارتخانه‎ها با عنوان مدیر کل ستاد استان‎ها تعریف شده است که از منظر سازمانی همتراز معاون مدیر عامل است که از اختیارات عمل بسیار بالا و زیر مجموعه‎ای مطولی برخوردار خواهند بود که هنوز نیز هدف از تعریف این سطح معلوم نیست.

سوال اینجاست آیا این ساختار در مسیر ادعا شده طراحان (کاهش فساد) تدوین شده است؟ افزایش حجم فعالیت‎های استانی تا به چه اندازه در راستای چابک‎سازی سازمان است؟ آیا ایجاد لایه جدید در استان‎ها تحت عنوان مدیر کل، موجبات کاهش تحرک و سرعت در بازار رقابت و سیاسی‎تر و اداری‎تر شدن استان‎های کشور نخواهد شد؟ همگی این سوال‎ها، مواردی است که ابهام بسیاری در نحوه طراحی ساختار جدید ایجاد کرده است.

در شرکت‎های بیمه‎ای و بانکی، به منظور ایجاد انگیزش شغلی در واحدهای سازمان و حرکت آنها در مسیر استراتژی‌های سازمانی بسیاری از واحدها از جمله واحدهای صف بر اساس شاخص‎های عملیاتی و عملکردی درجه‎بندی و با توجه به ساختار جمعیتی و اقتصادی هر بخش و استان در سطح کشور طراحی می‎گردند.

بسیار جالب است که در طراحی ساختار جدید، هیچگونه تدبیری در این خصوص اندیشیده نشده و نمودار و سطح سازمانی برای تمامی شعب یکسان طراحی شده و درجه‎بندی شعب از بین رفته است و همین نکته کلیدی منجر به افت انگیزه و به تبع آن کاهش درآمد سازمان خواهد شد.

از سوی دیگر از آنجایی که ادعای طراحان ساختار جدید، کوچک سازی بیمه ایران بوده است اما مشاهده شده است نه تنها شعب این شرکت در استان‎ها کاهش پیدا نکرده است بلکه آمارها حکایت از افزایش 60 واحدی شعب سراسر شرکت دارد.

از سوی دیگر بر خلاف بسیاری از سازمان‎ها که چابکی را مبتنی بر توسعه تکنولوژیکی و زیر ساخت فناوری به عنوان یک راهبرد در نظر گرفته‎اند در ساختار جدید بیمه ایران نه تنها به این مساله توجهی نشده است بلکه تعداد پست‎ها در بسیاری از واحدهای سازمانی که فعالیت‎ها و فرایندهای آن تا حدود زیادی بر بستر فناوری اطلاعات انجام میپذیرد افزایش یافته است.

فارغ از طراحی غیر کارشناسی در واحدهای صف مشاهده می‎شود پست‎های سازمانی در واحدهای مهم ستادی همچون واحد بازرسی و شورای فنی که همواره از مهمترین بخش‎های این شرکت بوده‎اند و در کنترل ریسک‎های داخلی و بیرونی شرکت و تصمیم‎گیری‎های مهم بیمه‎گری نقش سازنده‎ای را ایفا می‎کردند، دچار تغییرات گسترده و حذف بالای آنها شده‎اند. این تغییرات کاملا با اهداف حاکمیت شرکتی که مورد نظر بیمه مرکزی بوده در تضاد بوده و عملا در جریان کنترل‎های داخلی ایجاد خلل می‎کند.

با نگاه به این موارد که تنها بخشی از انتقادهای وارده به ساختار جدید بیمه ایران است، می‎توان به این نتیجه رسید که این ساختار از پشتوانه کارشناسی موجهی چه از منظر مهندسی سازمان و چه از منظر بیمه‎گری برخوردار نبوده و با تعجیل در طراحی آن که می‎توان آن را ناشی از نوعی رفع تکلیف دانست، لطمات جبران ناپذیری را به این شرکت و بدنه ارزشمند نیروی انسانی‎اش وارد خواهد کرد.

بنابراین باید گفت ساختار جدید بیمه ایران نه تنها باعث همگرایی در این سازمان نشده است بلکه به دلیل تقابل عده‎ای قلیلی از پرسنل سازمانی که از این ساختار جدید منتفع می‎گردند و با اقدامات غیر متعارفی همچون نامه‎نگاری با وزیر اقتصاد در تعریف و تمجید از ساختار جدید برآمده‎اند سبب ایجاد انشقاق، دو دستگی، کاهش انگیزه شغلی و نهایتا کاهش کارایی در این شرکت با سابقه می‎گردد.

باید دید این ساختار می‎تواند برای شرکتی همچون بیمه ایران که در این دوره با مشکلات عدیده‎ای مالی روبرو شده است و در حال حاضر پایین‎ترین سطح توانگری مالی را در بین شرکت‎های بیمه نصیب خود کرده است، آینده‎ای پایدار و روشن رقم بزند یا خیر؟

همچنین رویداد۲۴ در نظر دارد در گزارش آتی، اسنادی از فساد کلان مالی در بزرگترین شرکت بیمه‎ای کشور را که در سایه سومدیریت مدیران عامل سابق و فعلی و برخی از معاونین و مجموعه بازرسی بیمه ایران توسط یک مدیر متخلف رخ داده است را افشا کند. شاید اینگونه مسئولین امر زودتر از خواب غفلت برخیزند و باعث تغییر و تحول در این شرکت پرحاشیه شوند.

شعارسال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سایت رویداد 24 ، تاریخ انتشار17دی96،کدخبر: 97387، www.rouydad24.ir