شعارسال: پس از پایان جنگ جهانی دوم منابع خاورمیانه باعث جذب قدرت های بزرگ به ویژه ایالات متحده آمریکا شد. واشنگتن به عنوان پیروز حقیقی آن جنگ، کنترل منابع به ویژه شریان انرژی جهان را که در خاورمیانه متمرکز بود، در دستور کار خود قرار داد.

کاخ سفید حضور و دخالت در این منطقه را به شکل های مختلف نرم در کنار کودتا و پشتیبانی از حکومت های استبدادی و دست نشانده دنبال می کرد.

با آغاز قرن بیست و یکم مخصوصا پس از حادثه تروریستی 11 سپتامبر 2001 ماهیت مداخله تغییر کرد و فاز تهاجمی آن به مراتب بیشتر از گذشته آشکار شد به نحوی که ایالات متحده به صورت مستقیم خود را در دو جنگ بزرگ در افغانستان و عراق درگیر ساخت. این اقدامات با هدف تثبیت سلطه بر منطقه و القای هژمونی رو به زوال آمریکا صورت گرفت.

با گذشت بیش از یک دهه از این دو جنگ به علاوه انواع مداخلات مستقیم و غیر مستقیم در منطقه، هنوز ایالات متحده نتوانسته به هدف اصلی خود که سیطره بی چون و چرا بر منطقه است، دست پیدا کند.

ایالات متحده در این مسیر متحمل شکست های گوناگونی شد به گونه ای که ضمن صرف هزینه های چند هزار میلیارد دلاری با صدها کشته، اکنون راهی جز خروج از منطقه ندارد.

**آمریکا و چند دهه شکست در خاورمیانه

ده ها سال است که ایالات متحده در خاورمیانه ای با اکثریت مسلمان دخالت و از حکومت های فاسد حمایت می کند؛ بر سر مردم منطقه بمب می اندازد؛ جان انسان ها را می گیرد و سپس برای توجیه اقدامات خود فقط می گوید در حال انجام ماموریت است.

تجربه نشان داده است دخالت های آمریکا فقط موجب خونریزی و خشونت های بیشتری می شود که بخشی از بازخورد این سیاست به خاک این کشور باز می گردد. اطلاعات تاریخی حکایت از آن دارند که ارتباط دوسویه ای میان دخالت های بین المللی آمریکا و افزایش حوادث تروریستی علیه این کشور وجود دارد.

تارنمای اینترنتی «Intercept» نوشت مشکل اینجاست که سیاستمداران غربی به ویژه در آمریکا سیاست های خود را به صورت گزینشی و بدون تفکر عمقی در پیش می گیرند و جنگ هایی را به راه می اندازند که تنها موجب افزایش تلفات جانی و گسترش نفرت از آمریکا در منطقه و جهان می شود.

به نوشته این تارنما یکی از نمونه های شکست سیاست های آمریکا در منطقه وقوع انقلاب سال 1979 ایران است که موجب سرنگونی نظامی شد که ایالات متحده به شدت از آن حمایت می کرد. از آن زمان تاکنون این فرایند در مورد دیگر خط مشی های آمریکا نیز رخ داده و به طور تقریبی کاخ سفید در بیشتر سیاست های خود شکست خورده است. نتیجه حمله نظامی سال 2001 به افغانستان و 2003 به عراق جز آسیب به منافع ملی آمریکا چیزی نبوده است.

شبکه خبری سی.ان.ان گزارش های گوناگونی را در زمینه ناکامی ایالات متحده در دستیابی به اهداف سیاست خارجی در خاورمیانه منتشر کرده است.

سی ان ان ، در یکی از گزارش های خود سابقه شکست های آمریکا در خاورمیانه را بیش از 50 سال دانست و افزود: خنده دار است که دونالد ترامپ متعهد شده تنش ها در خاورمیانه را حل کند. از دهه 1960 میلادی دیپلماسی که ایالات متحده در خصوص بحران های خاورمیانه درپیش گرفته، نتیجه ای جز شکست نداشته است.

سی.ان.ان آورده است بسیاری از کشوررهای منطقه اعتقاد دارند ایالات متحده در مدیریت امور خاورمیانه میانجی قابل اعتمادی نیست. نکته اصلی این است گرچه کاخ سفید برای حل بسیاری از مسائل منطقه پیشقدم می شود اما به ندرت بدون جهت گیری و تعصب عمل می کند.

به اعتقاد تحلیلگران آمریکایی، دونالد ترامپ با ادامه همین نوع مدیریت، ایالات متحده را به شکست نهایی در خاورمیانه می کشاند. مهمترین نمود کاهش اعتبار و شکست در سیاست ها، در موضوع صلح خاورمیانه و وضعیت دولت صهیونیستی در منطقه و واکنش جهانی به آن رخ داده است.

در یک سال اخیر چند حرکتی که ترامپ در مورد خاورمیانه به ویژه اعلام پایتختی بیت المقدس و قطع کمک های مالی به فلسطینیان انجام داد نه تنها کمکی به وضع موجود نکرده بلکه شرایط را سخت تر هم ساخته است. با همین روند شکست آمریکا در خاورمیانه قطعی خواهد بود.

**ترامپ و تکرار سیاست های ناموفق

تارنمای نشریه «منافع ملی» (National Interest) آمریکا در گزارشی در مورد چگونگی شکست استراتژیک ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه نوشت: ممکن است کشورها بر سیاست های اخیر کاخ سفید در شبه جزیره کره متمرکز شده باشند اما عرصه های دیگری در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده وجود دارند که گرچه اهمیت حیاتی برای آن کشور دارند اما در مسیری اشتباه در حال حرکت هستند. نظامی گری کاخ سفید در افغانستان، عراق و سوریه تقریبا به عنوان شکست هایی راهبردی در سابقه خط مشی های آمریکا ثبت شده اند.

ارتش آمریکا در افغانستان بمباران های کم سابقه ای را انجام داد. حضور نزدیک به 15 هزار نفر نیروی نظامی نتوانسته است هیچ پیروزی را برای آمریکا تضمین کند. حتی 100 هزار سرباز آمریکایی هم که در گذشته در این کشور بودند نتوانستند موفقیتی داشته باشند.

گزارش می افزاید: اعتراف به شکست رویکردها در خاورمیانه به صورت تلویحی در سخنان «مایک پنس» معاون رئیس جمهوری آمریکا پس از سفر به کابل نمایان بود. گویا نیروهای آمریکایی در افغانستان تنها برای جلوگیری از سقوط دولت کابل حضور دارند و واشنگن نمی تواند دستاورد دیگری را از آن ها انتظار داشته باشد.

از سوی دیگر گرچه «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا اعتقاد دارد در عراق و سوریه مناطق بسیاری از دست داعش آزاد شدند اما هنوز خطر این گروه تروریستی پررنگ است.

«جوزف ووتل» از فرماندهان آمریکایی در خاورمیانه هم می گوید آمریکا برای کمک به کردها و اعراب محلی و جلوگیری از رشد داعش ناچار است حضور خود را در سوریه بیشتر کند.

در ادامه آمده است : ایالات متحده سالانه میلیاردها دلار را در منطقه خاورمیانه هزینه می کند ضمن این که تلفات گوناگونی همچون ده ها کشته و زخمی را نیز متحمل می شود اما چنین اقداماتی آمریکایی ها را قادر نکرد در مقابله با دشمنان واقعی موفق عمل کند. از این رو آمریکا ناچار است به روند شکست های استراتژیک خود در خاورمیانه پایان بخشد.

به توصیه این مرکز پژوهشی آمریکایی برنامه ریزی برای خروج دوساله از افغانستان در کنار تکمیل آموزش به نیروهای امنیتی این کشور یکی از گزینه ها است. خروج تجهیزات و نیروها از سوریه و عراق هم راهکار دیگر برای پنتاگون است.

بنابر تصریح تارنمای منافع ملی آمریکا «اگر ترامپ در ماموریت های نظامی در عراق، افغانستان و سوریه بازبینی را انجام ندهد این هزینه دادن های مداوم، گنجینه ملی آمریکا را نابود می سازد» و توانایی آمریکا برای پاسخ دادن به تهدیدهای بزرگ منطقه ای را تضعیف می کند.

نویسنده گزارش نشریه اینترسپت هم تاکید دارد: وضعیت سلامت روانی ترامپ هر چه باشد تفاوتی نمی کند اما سیاست خارجی وی همچون روسای جمهوری دموکرات و جمهوریخواه پیش از وی، همگی نمادی از جنون است. ترامپ همان اقدامات غیرمنطقی آن ها را انجام می دهد از این رو نمی توان از رئیس جمهوری آمریکا انتظار داشت برخلاف پیشینیان خود به موفقیت دست پیدا کند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری ایرنا ، تاریخ انتشار: 20 بهمن 1396 ، کدخبر: 82825787 ، www.irna.ir