شعار سال: علي ربيعي، عباس آخوندي و محمود حجتي وزراي کار، راه و کشاورزي بايد به‌ترتيب سه‌شنبه صبح، سه‌شنبه عصر و چهارشنبه صبح راهي مجلس شوند تا از عملکردشان دفاع کنند که اگر توانستند مجلسي‌ها را راضي کنند، دوباره راهي اتاق‌هاي وزارتي‌شان شوند و اگر هم نتوانستند نمايندگان را راضي کنند، باز هم راهي اتاق‌هاي وزارتي‌شان خواهند شد، اما اين‌بار براي جمع‌کردن وسايل شخصي و ترک وزارتخانه. فراکسيون ‌اميدي‌ها ديروز غروب براي تصميم‌گيري درباره استيضاح وزرا تشکيل جلسه دادند. موافقان و مخالفان سخنانشان را مطرح کردند و بنا شد که جمع‌بندي امروز عصر در جلسه‌اي ديگر نهايي شود.
بااين‌حال نمايندگان استيضاح را حق خود مي‌دانند؛ حقي که قانون براي نظارت بر عملکرد وزيران به آنها داده، اما با وجود قائل‌بودن نمايندگان به حق استيضاح وزرا، دو روز مانده به نخستين استيضاح هنوز نمي‌توانند نتيجه اين سه استيضاح را حدس بزنند، چراکه مانند استيضاح‌هاي قبلي و رأي‌اعتماد به کابينه فضاي مجلس قابل پيش‌بيني نيست؛ شايد هم عوامل ديگري که گفته نمي‌شوند در نتيجه استيضاح‌ها نقش داشته باشند؛ عواملي که بعضا از دفاعيات وزيران بيشتر کارايي دارد. نمونه‌اش اينکه غلامرضا حيدري در لفافه از احتمال هدايت استيضاح‌ها از سوی محمود واعظي، رئيس‌ دفتر حسن روحاني، خبر داده است. اين روزها انتقاد به محمود واعظي در مجلس به‌شدت بالا گرفته و خيلي‌ها او را عامل اصلي عدم دسترسي نمايندگان به رئيس‌جمهوري مي‌دانند. گزينه «باج‌خواهي» از وزرا در کنار تلاش سيستماتيک فراکسيون زاگرس‌نشينان از ديگر احتمال‌ها در کليدخوردن استيضاح‌ها به‌شمار مي‌آيد.

باز هم ردپاي محمود واعظي
اما روز شنبه سايت «تابناک» در خبري عجيب به نقل از يک منبع آگاه خبري منتشر کرد که گويا بخشي از آن پاسخ به برخي مطالبي بود که کسي به صورت رسمي آنها را بيان نکرده؛ آنچه کسي به صورت رسمي بيان نکرده، ادعاي موافقت و حتي پالس مثبت برخي مقام‌هاي دولتي براي استيضاح سه وزير بود و بخشي از آنچه تابناک به نقل از منبع آگاهش منتشر کرده اين بود که «خبر رسيده که «محمود واعظي»، رئيس دفتر رئيس‌جمهور، در جلسه‌هاي متعددي که با برخي بزرگان و چهره‌هاي تأثيرگذار در مجلس داشته، بر حمايت و پشتيباني قاطع و صددرصدي دولت از وزراي کابينه تأکيد کرده و خواستار ادامه حمايت حداکثري نمايندگان قوه مقننه از وزيران کابينه دوازدهم شده است». به گفته اين منبع آگاه، «بر اساس شواهد متعدد، مقام‌هاي دولتي نه‌تنها موافق انجام استيضاح‌هاي سه وزير يادشده نيستند، بلکه در اوضاع کنوني اين استيضاح‌ها را سياسي و به دليل عدم موافقت وزيران مربوطه با درخواست تعداد محدودي از نمايندگان مجلس مي‌دانند.»

نفس استيضاح خوب است
درهمين‌حال نايب‌رئيس فراکسيون اميد معتقد است که نفس استيضاح خوب است، چون باعث مي‌شود دو طرف حرف‌هايشان را بزنند. «محمدرضا تابش» ديروز در جمع خبرنگاران گفت: «نفس استيضاح خيلي خوب است به شرط اينکه دو طرف به طور صريح حرفشان را بزنند، نمايندگان مشکلات و نقطه‌نظرات را بيان کنند و وزرا هم موانع و مشکلاتي را که بر سر راهشان وجود دارد مطرح کنند». به گفته تابش؛ «به‌هرحال در جاهايي خلأها و ضعف‌هايي هست که نمايندگان به آن رسيده‌اند و وزرا بايد قول دهند آنها را ترميم کنند». البته اين سخنان زماني از سوي تابش عنوان شده که هنوز فراکسيون اميد به جمع‌بندي در موضوع استيضاح نرسيده است. از «تابش» اين سؤال پرسيده شد؛ «شش ماه از رأي‌اعتماد وزرا گذشته؛ چرا آن زمان مجلس رأي داد که الان بخواهد استيضاح کند». او پاسخ داد: «نمي‌توانیم بگوييم که نمايندگان وزرا را استيضاح نکنند. آنها بايد بتوانند از اين حقشان استفاده کنند و مردم هم همين را مي‌خواهند. مگر در اين شش ماه کشتي نسوخته و هواپيما سقوط نکرده است. به‌هرحال خلأها و ضعف‌هايي بوده، البته من نمي‌خواهم بگويم که وزير مقصر است، ولي نکات ابهامي در حوزه عملکردي وزرا وجود دارد که مردم و جامعه به آن حساس شده‌اند و وزرا بايد پاسخ دهند. اگر پاسخ آنها قانع‌کننده باشد، استيضاح رأي نمي‌آورد، اما در هر صورت اين هشداري است که جامعه به ما مي‌دهد و مطالبه‌گر و پرسشگر است.»

گزارش کميته‌ها در حال آماده‌شدن
تابش ادامه داد که «استيضاح مي‌تواند باعث رفع ابهام‌ها و همين‌طور پاسخ‌گوکردن مسئولان مقابل مردم شود. استيضاح اثرات مثبتي دارد به شرط اينکه نمايندگان صراحتا مسائل کلان ملي و حوزه کاري وزرا را مطرح کنند و وزرا هم صراحتا پاسخ دهند و ملاحظه نکنند. مجموعا اين پرسش‌وپاسخ مي‌تواند به تعامل دولت و مجلس منجر شود». نايب‌رئيس فراکسيون اميد به جلسه صبح يکشنبه هيئت‌رئيسه فراکسيون متبوعش اشاره دارد؛ «‌در اين جلسه سه کميته مربوط به استيضاح وزرا گزارش‌هايشان را ارائه کردند، اما هنوز اين گزارش‌ها کامل نشده و قرار است از مراجع نظارتي، استيضاح‌کنندگان و متخصصان نظراتي دريافت کنند و جمع‌بندي‌شان را در جلسه عصر يکشنبه مجمع عمومي فراکسيون اميد ارائه کنند». به گفته تابش؛ «احتمالا دوشنبه يا سه‌شنبه صبح جلسه شوراي مرکزي فراکسيون اميد با همين موضوع برگزار مي‌شود و وزرا هم مي‌توانند حرف‌هايشان را بزنند، نهايتا بايد ديد فراکسيون به چه جمع‌بندي‌ای مي‌رسد.»

باج‌خواهي از ربيعي؛ اشکال کارکردي به آخوندي
از طرف ديگر «سيدحسين نقوي‌حسيني» سخنگوي فراکسيون ولايي مجلس تأکيد دارد که نظر شخصي‌اش را مي‌گويد. به نظر نقوي‌حسيني استيضاح آخوندي و حجتي وارد است اما او استيضاح ربيعي را «باج‌خواهي» تلقي مي‌کند و حتي اگر لازم باشد حاضر است در دفاع از ربيعي نطق کند. با اين حال نظر فراکسيون متبوعش را به پس از جلسه سه‌شنبه موکول کرد.
او در جمع خبرنگاران مي‌گويد «شايد به همکاران بر بخورد ولي من اسمش را گذاشته‌ام «باج‌خواهي»؛ چراکه از جنس نظارت مجلس بر دستگاه اجرائي نيست. باج‌خواهي از اين منظر که فلاني مي‌گويد پسر من را مديرعامل فلان شرکت شستا کن، ديگري مي‌گويد دختر من را در هيئت مديره آن يکي شرکت منصوب کن و يکي ديگر مي‌گويد شرکت فلان چرا مطالبات من را جواب نمي‌دهد. اين صحيح نيست.» او همچنين به اختلاف ديدگاه سياسي خود و ربيعي وزير کار اشاره دارد: «اگر لازم باشد به حمايت از آقاي ربيعي صحبت مي‌کنم. من به لحاظ سياسي با وزير کار هيچ صنمي ندارم و کلا دولت را قبول ندارم چون دولت را دولت مرفهان مي‌دانم ولي بالاخره آقاي ربيعي زحمت کشيده و تلاش کرده و نقص هم دارد.»
همه مجلس يک‌جور فکر نمي‌کنند
اما نقوي‌حسيني هرچه از ربيعي حمايت مي‌کند، از آخوندي انتقاد دارد؛ او ايراد آخوندي و حجتي را ايراد کارکردي مي‌داند «در مورد آقاي آخوندي بالاخره ايشان مشکل کارکردي دارد. من به عنوان نماينده مردم حق دارم بپرسم که آقاي آخوندي در اين پنج سال برنامه مسکن شما چه بوده؟». «نقوي‌حسيني» هم در پاسخ به اينکه تنها شش ماه از رأي اعتماد گذشته و چرا همان زمان رأي اعتماد اين مسائل مطرح نشد، نيز گفته «خيلي از منتقدان رأي اعتماد ندادند و همه مجلس يک‌جور فکر نمي‌کنند». آخوندي در جريان رأي اعتماد به کابينه دوازدهم با رأي خوبي براي بار دوم راهي وزارت راه شد؛ «١٨٨ رأي موافق، ٧٥ رأي مخالف، ١٤ رأي ممتنع و يك رأي باطله.»

اين مجلس تکليفش مشخص نيست
نقوي‌حسيني در ادامه انتقاداتش از وزير راه گفته «بارها با ايشان صحبت کرديم که اصلا مسکن مهر بد؛ شما چه کرديد؟ پنج سال است که صنعت مسکن کشور خوابيده. در حوزه راه هم بخشي از آن مربوط به اعتبارات است که قبول دارم ولي بخش ديگري از آن بحث مديريتي است». او استيضاح آخوندي را مربوط به يک جريان سياسي نمي‌داند «از همه طيف‌ها مثل اميدي‌ها و مستقلين براي استيضاح آقاي آخوندي هستند.»
نقوي‌حسيني در مورد پيش‌بيني‌اش از نتيجه استيضاح هم کنايه‌اي به برخي جريان‌هاي سياسي داخل مجلس زد؛ جرياني که در چنين صحنه‌هايي رأي فراکسيون آنها مي‌تواند تعيين‌کننده باشد؛ او مي‌گويد «مجلس قابل پيش‌بيني نيست. مجلس هفتم، هشتم و نهم تکليفش مشخص بود ولي اين مجلس تکليفش مشخص نيست.»
حالا با اين وجود فردا سه‌شنبه بايد منتظر پايان رأي‌گيري در پايان جلسه‌هاي صبح و عصر بود؛ البته شايد زودتر از آنها اظهارنظري از سوي «علي لاريجاني» بتواند احتمالات را جابه‌جا کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 20 اسفند 96، شماره: 3107