وی با اشاره به اینکه این بررسیها از 20 اسفندماه 1387 آغاز شدهاند، ادامه داد: تاکنون بیشتر از 800 محوطهی باستانی در مرحلهی دوم شناسایی شدهاند که البته برخی از این 11 حوزه، محوطهی استقراری باستانی نداشتند؛ اما یکی از این حوزهها بیشترین حجم و تراکم محوطههای باستانی را داشت.
او توضیح داد: این حوزه «گردی» نام دارد که با وسعت 668 کیلومترمربع حدود 485 محوطهی باستانی در آن شناسایی شدهاند. در واقع، تقریبا بهشکل متوسط در هر 3/1 کیلومترمربع یک محوطهی باستانی در حوزهی «گردی» شناسایی شده است. با این حال، آمار و ارقام مربوط به دورههای تاریخی هنوز مشخص نشدهاند؛ گرچه بیشتر آثار آن به عصر مفرغ تعلق دارند.
این باستانشناس اظهار داشت: یکی از مسایل جالب توجه در این فصل، شناسایی تعداد زیادی محوطهی دورهی هخامنشی است. البته احتمالا تعداد آنها در حوزهی «گردی» بیشتر از 20 محوطه است و پس از پایان عملیات میدانی، آمار دقیق آن اعلام خواهد شد.
مهرآفرین در اینباره گفت: تاکنون از دورهی هخامنشی، محوطههای زیادی در ایران بهدست نیامدهاند. البته در سیستان دو محوطه از این دوره وجود دارند؛ یکی در سیستان ایران به نام «دهانهی غلامان» و یکی هم در سیستان افغانستان به نام «نادعلی». به همین دلیل، محوطههای هخامنشی شناساییشدهی اخیر، مطالعات فرهنگی و اجتماعی هخامنشی را در ناحیهی شرق ایران میتوانند تکمیل کنند.
او همچنین یادآور شد: انتظار داشتیم، در بخش جنوبی سیستان محوطهی هخامنشی شناسایی شود، زیرا اسکندر مقدونی زمانی که قصد داشت، از سیستان به هند برود، به مردمی که در آبادی و شهرهای جنوب سیستان با روی گشاده از او استقبال کردند، لقب «اورگت» داد و اکنون تصور میکنیم، قلمرو اورگتها را با این تعداد محوطه توانستهایم شناسایی کنیم.
به گفتهی این باستانشناس، اورگت یک لغت یونانی به معنی «خیران یا یاریکنندگان» است. آن هم به این دلیل که آنها به کوروش در جنگی که با اقوام سکایی داشت، کمک مالی و غذایی فراوانی کردند.
وی با بیان اینکه نامگذاری حوزهی «گردی» بهدلیل وجود چند قلعهی مدور است، ادامه داد: علاوه بر حوزهی «گردی» حوزهی جنوب قلعهی رستم نیز با وسعت حدود 320 کیلومترمربع محوطههای فراوانی داشت، بهطوری که در آن، حدود 280 محوطهی باستانی شناسایی شدند که بیشتر آنها نیز به عصر مفرغ تعلق دارند. علاوه بر این، محوطههای جالبی از دورههای سلوکی و اشکانی شناسایی شدند که میزان مواد فرهنگی آنها بسیار زیاد است.
مهرآفرین با اشاره به اینکه این بررسی به سرپرستی مشترک من و سیدرسول حاجیموسوی انجام میشود، بیان کرد: تعداد زیادی از آثار شناساییشده قابل ثبت هستند، البته بسیاری از آنها برای نخستینبار شناسایی شدهاند. ما این محوطهها را معرفی میکنیم و پس از آن، به مسؤولان سازمان میراث فرهنگی بستگی دارد که کدام را برای ثبت انتخاب کنند. با این حال، برای هر محوطه، یک پروندهی ثبتی تهیه میکنیم و بهصورت کاملا علمی، مواد فرهنگی آنها را مطالعه و بررسی خواهیم کرد.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازسایت خبری جام جم آنلاین، تاریخ انتشار10خرداد 1388، کدخبر: 670326365738667211،www.jamejamonline.ir
ا.ف75