شعار سال: همزمان با روزهایی که سیاست های سختگیرانه آب برای کشاورزان خوزستان در حال اجراست، محدودیت های ساعتی مصرف آب برای شرکت های نیشکر توسط استاندار، لغو شده و نظارت بر میزان برداشت آب این شرکت ها به خود آنها سپرده شده است.

از سوی دیگر کارشناسان بر این باورند که اساسا کارون دیگر آبی ندارد که بخواهند به مزارع نیشکر اختصاص دهند و تنها راهکار حل این معضل، جایگزین کردن محصولی کم آب به جای نیشکر و تقویت کشت زمستانه در جلگه گرم خوزستان است. با اینهمه اصرار عجیب "شرکت های توسعه نیشکر خوزستان" بر ادامه کشت این گیاه آبخوار، بی توجه به منافع ملی می تواند بحران را در خوزستان صد چندان کند. در همین حال این شرکت ها گوش های خود را گرفته اند و هر گونه پیشنهاد مناظره با کارشناسان منتقد برای یافتن راهکار حل معضل بی آبی در خوزستان را نیز رد می کنند.

تصمیم استانداری خوزستان

یک منبع آگاه در خانه کشاورز خوزستان خبر از نشستی داد که در هفته گذشته در استانداری و بدون حضور نمایندگان کشاورزان تشکیل شده و محدودیت 5 ساعته استفاده از برق برای شرکت های نیشکر استان را لغو کرده اند. همچنین در انتهای این نشست، نظارت بر برداشت آب تا سقف 14 مترمکعب برای هر واحد نیشکر به خودِ این شرکت ها سپرده شده است؛ بدون اینکه ناظر دیگری برای راستی آزمایی عملکرد آنها تعیین شود. این اتفاق ها در حالی می افتد که تنها چند روز است که آبادان و خرمشهر، روی آرامش را به خود دیده اند و به وسیله تونل غدیر و انتقال آب از کرخه، آب شرب آنها تامین شده است.

از سوی دیگر درحالی که بحران خشکسالی در استان و اعلام محدودیت و ممنوعیت های شدید کشت از سوی ستاد خشکسالی، کشاورزان استان را در تنگنا قرار داده، "ستاد خشکسالی استان" تامین آب شرکت های نیشکری را با قید صرفه جویی 30 درصدی تضمین کرده است. اما در عمل، این محدودیت نیز توسط شرکت های نیشکر رعایت نشد و منجر به دستور صریح استاندار مبنی بر قطع 5 ساعته برق این شرکت ها شد که بعد از مدتی کوتاه این محدودیت نیز از سوی استانداری لغو شد.

آگاهان خوزستان بر این باورند که استاندار خوزستان تحت فشار و لابی سرپرست "شرکت توسعه نیشکر" پس از جریان سازی های متعدد رسانه ای از جمله مصاحبه های فراوان بزرگ نمایی شده و غلوآمیز با پرسنل و مدیران واحدها مبنی بر نابودی شرکت های نیشکر و تهدیدهای آشکار دولت به احتمال عدم پرداخت حقوق کارکنان و احتمال اعتصاب و تحصن کارگران و همچنین نشان دادن "مزارع اوتی و راتون 4 و 5 " به خبرنگاران و مسئولین بازدیدکننده، این اتفاق افتاده است. همچنین به نظر می رسد انتخاب سرپرست شرکت های نیشکر با معرفی و اراده مستقیم استاندار که از نزدیکترین یاران گروه سیاسی ایشان است در این لغو محدودیت بی اثر نیست.

افزایش میزان برداشت آب توسط شرکت های نیشکر

این منبع آگاه افزود:« منابع موثق از درون این شرکت ها اطلاع داده اند که بلافاصله پس از لغو این محدودیت، میزان برداشت آب به 20 مترمکعب افزایش یافته است. بدین ترتیب این اقدام غیراصولی، زمینه بروز بحران جدیدی در آبادان و خرمشهر در حوضه کشاورزی و آب روستایی را فراهم خواهد کرد.»

او گفت:« همچنین این تصمیم از بُعد دیگری نیز خطرناک است؛ چرا که باعث می شود دیگر در استان هیچ کشاورزی خود را مقید به رعایت محدودیت ها و ممنوعیت ها نداند. لذا استدعا داریم استاندار محترم بخاطر روابط دوستانه و حزبی خود با سرپرست شرکت توسعه نیشکر، منافع استان را به خطر نیاندازد.»

این منبع آگاه از دستگاه های نظارتی و امنیتی استان تقاضای ورود به قضیه و جلوگیری از لغو این محدودیت را کرد و گفت:« قطعا با لغو این محدودیت، اتفاق های بدی برای نخلستان های آبادان و خرمشهر رقم خواهد خورد و احتمال بروز تنش نیز دور از ذهن نخواهد بود.»

کارون اصلا آب ندارد

مسعود قدک پور رییس بازنشسته مرکز تحقیقات دانشگاه کشاورزی شیراز در اینباره معتقد است که اساسا کارون آبی ندارد که مسوولان استان بخواهند آنرا برای مزارع و شرکت های نیشکر جیره بندی کنند. این مساله با یک حساب ساده قابل دریافت است؛ اما مسوولان استان از انجام این حساب ساده نیز طفره می روند.

او به اسکان نيوز گفت:« 14مترمکعب برای 7 واحدی که زیرنظر شرکت توسعه نیشکر هستند می شود حدود 100 مترمکعب در ثانیه. این رقم یعنی اینکه کارون کاملا خشک و مطلقا خالی از آب شود؛ چرا که ما در ماه های تیر ومرداد 100مترمکعب آب در ثانیه در کارون نداریم.»

قدک پور افزود:« از سوی دیگر وقتی اسم نیشکر می آید این ها عمدا می گویند 7 واحد کشت و صنعت تولید نیشکر در خوزستان داریم؛ در حالی که در خوزستان علاوه بر این ۷ واحد؛ سه واحد‌ کشت و صنعت نیشکری دیگر که در منطقه فعال هستند نیز وجود دارد که اساسا به عمد، سخنی از آنها به میان نمی آورند. این 3 واحد نیز همان فعالیت ها را دارند اما زیرنظر شرکت توسعه نیشکر نیستند.»

رییس بازنشسته مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه شیراز درباره این 3 شرکت گفت:« این سه شرکت عبارتند از "شرکت کشت وصنعت نیشکر کارون" ، "شرکت کشت وصنعت نیشکر هفت تپه" و "شرکت کشت وصنعت نیشکر میان آب" که مساحت زیر کشت آنها در حدود ۳۵ هزارهکتار است و بقیه کشت وصنعت های نیشکری که متعلق به "شرکت توسعه نیشکر خوزستان" هستند نیز 70 هزارهکتار زیر کشت نیشکر دارند که آن 100 مترمکعب در ثانیه، غیر از آب مصرفی آن 3 واحد نیشکر است.»

قدک پور تاکید کرد:« اگر بخواهیم مصالح ملی را در نظر آوریم باید کل صنعت نیشکر را تعطیل کنیم و به جای آن، محصولات بومی منطقه که کم آب بر و عمده کشت آنها در پائیز و زمستان است را بکاریم. اما کدام دست های پشت پرده است که اجازه تعطیلی به این محصول را نمی دهد واقعا مبهم است.»

او گفت:« در ویدئویی که اخیرا منتشر و دست به دست شده کارگران را آورده اند که اگر نیشکر تعطیل شود ما بیکار می شویم و ... حال سوال این است که چرا هنگامی که سال ها پیش، زمین های همین کارگران را به زور گرفتند و چند نفر هم کشته شد، آنها را جلوی دوربین نیاوردند و اعتراض آنها را منتشر نکردند؟ کارگری که مستاصل است و خرج زندگیش را ندارد، زمینش را گرفته اند و الان به او تلقین می کنند که اخراج می شود و دیگر درآمد نخواهد داشت.»

رییس بازنشسته مرکز تحقیقات دانشگاه کشاورزی شیراز در ادامه با اشاره به اینکه « آنها به این کارگر نمی گویند با تعطیلی شرکت نیشکر نه تنها هیچ کارگری بیکار نمی شود، بلکه اشتغال بیشتری نیز برای کارگران بیشتر، ایجاد می شود گفت:« تعطیلی کشت نیشکر به معنای عدم بهره برداری از اراضی این کشت و صنعت ها نیست؛ بلکه ما می توانیم به راحتی محصولات مهم و استراتژیک بکاریم و میزان بالایی تولید و اشتغال داشته باشیم.»

او تاکید کرد:« چندین میلیارد مترمکعب در یک کشور بی آب برای کشت نیشکر مصرف می شود که محصولش شکر و به طور مستقیم برای سلامت انسان مضر است. تبعات این محصول مضر برای محیط زیست خوزستان نیز، بحرانی عظیم فرو بوده است و ما واقعا متحیر هستیم که چرا هیچکس هیچ کاری نمی کند.»

رییس بازنشسته مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه شیراز در انتها بار دیگر تاکید کرد:« اختصاص 14 مترمکعب آب برای هر واحد نیشکر اساسا عملی نیست؛ چرا که هر واحد اینها بالغ بر 10 هزارهکتار است که نیاز به 30 مترمکعب آب دارد. ضمن اینکه هیچ محدودیت حاکمیتی برای آنها ایجاد نشده؛ بلکه آبی وجود ندارد که به این ها اختصاص داده شود و خشکی که در مزارع نیشکر هست ناشی از نبود آب در رودخانه است نه اینکه آبی به آنها داده نمی شود.»

قدک پور گفت:« اینکه مسوولان شرکت های نیشکر حاضر نیستند در این شرایط بحرانی و به احترام منافع ملی، این مساله را درک کنند که آب برای ادامه فعالیت آنها وجود ندارد و به یک محصول دیگر که آب در فصول غیربحرانی نیاز دارد (کشت زمستانه) تن بدهند واقعا اعجاب آور و تاسف بار است.»

قدک پور گفت:« بارها اعلام کرده ایم که حاضریم با مسوولان شرکت توسعه نیشکر مناظره کنیم ولی آنها حاضر به مناظره با ما نمی شوند.»

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری اسکان ، تاریخ انتشار 31تیر97، کدمطلب: 12530، www.eskannews.com