ب: كفايت تجربي (داشتن 7 سال تجربه در سطوح سياستگذاري و مديريتي در حوزه‌هاي اقتصادي، پولي و مالي و يا 5 سال تجربه مديريتي در حوزه‌هاي تخصصي بانك مركزي، مديركل به بالا)

ج: داشتن حسن شهرت و توانايي انجام وظايف

د: نداشتن سابقه محكوميت مؤثر كيفري

ه: نداشتن تخلف مالي گسترده

در بخش بررسي و تشخيص نصب و شرايط عزل مقرر شد با پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارايي و تأييد هيأت دولت، رئيس جمهور تأييد و در مورد صدور حكم رئيس كل بانك مركزي اقدام نمايد. بر این قاعده، ولی الله سیف توسط علی طیب نیا وزیر اقتصاد وقت ، پیشنهاد شد، مورد تائید مجمع عمومی بانک مرکزی قرار گرفت ، مورد تصویب هیئت دولت واقع گردید و در نهایت ، با حکم رئیس جمهوری به استناد قانون پولی و بانکی مصوب سال 1339 ، منتصب گردید.

تحلیل گزینه های مطرح شده در دوره پسا سیف : 

بعد از مشکلات ایجاد شده به واسطه مدیریت یا نامدیریت دکتر سیف در بانک مرکزی ، زمزمه های زیادی در خصوص جایگزینی ایشان و رقم خوردن دوره پساسیف از اطراف و اکناف شنیده می شود(با سناریوهایی همانند استعفای دکتر سیف ، اتمام دوره مدیریت ایشان،عدم تمدید مجدد حکم دکتر سیف توسط رئیس جمهور و ....) و روز به روز شایعات گزینه یابی و بازار مکاره پیشنهادات داغ و داغ تر شده است. اما واقعیت تاسف بار قابل تحلیل از برخی از این شنیده ها، این بود که آیا دولت واقعا به حساسیت گزینه رئیس کلی بانک مرکزی واقف نیست؟ برای روشن شدن بحث ، وضعیت برخی از گزینه های واقعی و غیر واقعی شنیده شده در این خصوص را با هم مرور می کنیم.

- دکتر محمد نهاوندیان (شایعاتی که فروکش کرد): بازی راه افتاده در خصوص دکتر نهاوندیان بسیار جالب بود. جریان سینوسی ، پخش چندباره خبر انتصاب قریب الوقوع و خاموشی چند هفته ای خبر انتصاب خصوصا با حمایت های سایت خبری خاص . برخی حتی شایعات حمایت دکتر علی لاریجانی از ایشان را بر زبان ها انداخته بودند. برخی از افراد حتی معتقدند که تثبیت جایگاه دکتر نهاوندیان در دولت دوم دکتر روحانی، نیز به واسطه همین بازی ها اتفاق افتاد. گروهی از خواص و افراد آگاه هم ،بشکل مستقیم و غیر مستقیم بیان داشتند که افکار عمومی ، تمایل چندانی به این انتصاب نداشته و محبوبیت و اقبال لازم به انتصاب نامبرده وجود ندارد.

- دکتر علی دیواندری(دردانه احمدی نژاد و یار غار سیف) : سابقه یابی و فعالیت های عمیق دکتر دیواندری در بانک ملت قابل کتمان نیست . اما حجم بالایی از سو تدبیرها و کج روی ها در دوره مدیریت ایشان بر بانک ملت (بشکل درست یا نادرست)، مطرح می باشد. علی دیواندری ریاست خود بر پژوهشکده پولی و بانکی را مدیون امضا و حکم دکتر سیف می باشد،حکمی که با وجود هجمه های بسیار زیاد بر علیه دکتر دیواندری، صادر شد. از اشکالات دیگر مطرح شده در خصوص ایشان، مدرک تحصیلی مدیریت نامبرده است(در مقابل نیازمندی به دکتری اقتصاد بعنوان شاخص کفایت علمی).

- دکتر علی طیب نیا( چرا آمد،چرا رفت؟) : سوابق علمی و اجرایی طیب نیا، سوابق قابل دفاعی است. اما برخی از شنیده ها،تاکید بر رابطه گرایی های وی در دوره وزارت داشتند (نظیر شنیده های درست و غلط در خصوص انتصاب دکتر محمدی در بورس با وجود توانمندی های نچندان مناسب ایشان در آن دوران و ..... ) . علت کنار رفتن طیب نیا از زبان خودش، تقویت انسجام و هماهنگی در تیم اقتصادی دولت بود. برخی از متخصصان معتقدند که فشار زیادی بر نامبرده در زمان کنار رفتن وارد شد. سوال این است که انگیزه دکتر طیب نیا با این سطح از تجارب نه چندان خوشایند در دوره مدیریت ارشد قبلی شان، برای بازگشت احتمالی به دولت و پذیرش ریاست کلی بانک مرکزی، چه چیز می تواند باشد؟

- دکتر حسین عبده تبریزی (متخصص پشت پرده) : سوابق علمی- اجرایی دکتر عبده تبریزی در مباحث پولی و مالی و توانمندی وی در ارتباط بخشی این دو حوزه قابل انکار نیست. دغدغه احتمالی افکار عمومی در خصوص ایشان شاید به نوع رویکرد احتمالا لیبرالی در پیش گرفته توسط وی ، عدم اطمینان کافی برای بوجود نیامدن درب های چرخان و مواردی همانند مرتبط باشد. هرچند که تمام این دغدغه ها در حد نوعی گمانه احتمالی و اما و شاید، است.

- دکتر عبدالناصر همتی(دکتری که در چین عاقبت بخیر شد): بدلیل انتصاب ایشان در پست حساس سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین، از گزینه های احتمالی حذف شده است. برخی معتقدند که پست سفارت ایشان را عاقبت بخیر کرده و از چالش ها و غوغای بانک مرکزی، بدور داشته است. برخی دیگر از متخصصان به گونه ای دیگر اندیشیده و معتقدند که دکتر همتی برای تصدی رئیس کلی بانک مرکزی مجددا از چین فراخوان می شود. این احتمال در 8 مرداد 1396(حدود یک سال پیش) در خبری با عنوان همتی و قاسمی،گزینه های نهایی ریاست کل بانک مرکزی ، مورد توجه پایگاه تحلیلی خبری شعار سال قرار گرفته بود(اینجا بخوانید)

- علی اشرف افخمی (مدیری فعال و کم حاشیه) : علی اشرف افخمی در حال حاضر به‌عنوان مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره بانک صنعت و معدن فعالیت می‌نماید. بررسی سوابق نامبرده نشان دهنده طیفی از تجارب مدیریت دولتی تا مدیریت بر نهادهای عمومی و خصوصی است. سابقه موثر حدودا 15 ساله پولی و مالی را نیز در کارنامه خود دارد. برخی از متخصصان ، از وی بعنوان مدیری فعال ، ساکت و کم حاشیه یاد می کنند. شاید مهمترین ایراد وارده بر او برای تصدی رئیس کلی بانک مرکزی ، بحث رشته و مقطع تحصیلی وی باشد. برخی دیگر از صاحب نظران نیز بیان می دارند که با توجه به چالش های موجود در بانک مرکزی، روحیه تقابلی لازم در نامبرده برای درگیر شدن با چالش های این حوزه ، وجود ندارد.

- دکتر مجید قاسمی ( رئیس کل پیشین بانک مرکزی ،مدیرعامل فعلی) : دکتر قاسمی را می توان از معدود مدیران پولی و مالی کشور محسوب کرد که بشکلی مستمر روند توسعه حرفه ای خود را دنباله گیری نموده و با برقراری ارتباط تنگاتنگ بین دو حوزه اجرایی(پولی و مالی) و علمی(دانشگاهی و پژوهشی) و بشکلی معتدل و نسبتا فراجناحی، سوابق قابل دفاعی را رقم زده است. بررسی سوابق حرفه ای و گرایشات سیاسی دکتر قاسمی نشان می دهد که نامبرده مرد یک دولت و یک جریان فکری خاص نبوده و بدور از تعصبات جناحی ، مقابله کننده با چالش های این حوزه در سطوح ملی،منطقه ای و بین المللی است. نقطه قوت دکتر قاسمی برای انتصاب در پست رئیس کلی بانک مرکزی،سوابق مرتبط پیشین و حاضر وی و نقطه تهدید کننده جایگاه وی، صراحت گفتاری و عمل گرایی بالای ایشان است. به گونه ای که ممکن است به مذاق برخی از افراد، خوش ننشیند.

علاوه بر اسامی فوق الذکر، اسامی دیگری نیز برای این حوزه مطرح بوده است. متخصصانی نظیر دکتر فرهاد نیلی، دکتر اصغر شاهمرادی، دکتر شاپور محمدی ، دکتر سیدعلی مدنی زاده ، دکتر فرشاد فاطمی، دکتر اکبر کمیجانی ، دکتر پیمان قربانی، دکتر محمدهاشم بت شکن و ..... . هرچند تمامی این عزیزان از جایگاه رفیع علمی و اجرایی و سوابق نسبتا مناسبی برخوردار بوده و هستند. اما باید قبول نمود که شنیدن برخی از اسامی(با وجود پذیرش اهلیت فرد) برای پستی همانند رئیس کلی بانک مرکزی، بی شباهت به شوخی کارشناسی نمی تواند باشد.  

وزیر اقتصاد ، اطرافیان رئیس جمهور و خود آقای دکتر روحانی چه می گویند : 

طبق قانون ، پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی می بایست توسط  وزیر محترم اقتصاد صورت پذیرد. اما بنظر می رسد در شرایط حاضر و تا زمانی  که تیغ تیز سوالات نمایندگان محترم مجلس روی این وزراتخانه و شخص وزیر کشیده شده باشد، فرصت لازم برای اندیشیدن عمیق روی این موضوع حاصل نگردد .

اما اطرافیان رئیس جمهور (در طیفی از معاونین و مشاوران)، بنظر فرصت جهت دهی (مثبت و منفی) بالایی روی این انتصاب و شخص پیشنهادی دارند. امیدواریم که این جهت دهی احتمالی بدور از هرگونه حب و بغض شخصی و مبتنی بر تامین حداکثری منافع ملی باشد. توصیه مشفقانه داریم که از هرگونه کم تقوایی و اعمال سلیقه فردی، برای این انتصاب پرهیز شود.

و در نهایت شخص رئیس جمهور محترم مسلما بهتر از ما می دانند که حساسیت اوضاع جاری بحدی بالاست که شاید این انتخاب را بتوان هم ردیف نوعی انتخاب و انتصاب مقام های عالی رتبه امنیتی در کشور ، پنداشت. این کرسی فردی را می طلبد که آگاه و کارآزموده باشد، صاحب علم و تجربه باشد، بر حساسیت ها و الزامات فراملی ، منطقه ای و بین المللی اشرافیت داشته باشد، اهل چالش با مسائل باشد و .... .

جناب دکتر روحانی عزیز، فرد یا افراد صاحب صلاحیت و مناسب این موقعیت و آشنا و همگرا با دولت شما کم نیستند، اما تحلیل برخی از شنیده های ناقص و کامل مطرح در این حوزه ، گویای این واقعیت است که جریان برچسب زن ها ، مدیر خراب کن ها و پرونده سازها و ...، احتمالا بیکار ننشسته اند.

آرزوی قلبی مان ، گذر سرافراز و افتخار آمیز از چالش ها و بحران های موجود با انتصابی شایسته و قابل دفاع در بانک مرکزی است .

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال