شعار سال: وزارت جهاد کشاورزی مسئول تدوین و اجرای برنامه‌های کلان و الگوهای کشت مناطق مختلف کشور برای مدیریت بهتر آب بخش کشاورزی است، درحالی‌که کشاورزان حقابه‌ها و پروانه‌های مصرف آب خود را از وزارت نیرو دریافت می‌کنند. در چنین شرایطی همه برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی به‌منظور اصلاح الگوی کشت و مدیریت مصرف، ماهیتی توصیه‌ای و غیرالزام‌آور به خود می‌گیرد که هیچگاه ضمانت اجرایی مناسبی نخواهد داشت.

 حدود نیم قرن از واگذاری مسئولیت تام مدیریت آب کشور به وزارت نیرو می‌گذرد. در این مدت مشکلات عدیده‌ای در زمینه‌های کمی و کیفی آب مصرفی به وجود آمده که گوشه‌هایی از آن مانند از بین رفتن و خشکیدن اغلب تالاب‌ها و افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی، فرونشست دشت‌ها و آلودگی منابع آب و از همه مهم‌تر، فراگیر شدن ادبیاتی در فضای عمومی کشور تحت عنوان «بحران آب» قابل برشمردن است.

بیشترین اختلافات در این باره در خصوص مصرف آب در بخش کشاورزی است که حتی بر سر رقم تقریبی سهم مصرف این بخش از کل آب‌های تجدیدپذیر سالانه اختلاف‌نظرهای جدی و ریشه‌داری از کمتر از ۶۰ درصد تا بیش از ۹۲ درصد وجود دارد. عملکرد پنجاه ساله وزارت نیرو در مدیریت آب کشور به‌وضوح ناکارآمد و غیرقابل ادامه پیدا کردن است. هر چه زودتر تغییرات ساختاری در این دستگاه صورت پذیرد، منفعت بیشتری نصیب کشور، نسل‌های آینده و بخش‌های صنعتی و کشاورزی خواهد شد.

در این میان، داستان مدیریت آب در بخش کشاورزی به‌مثابه شرکتی است که کارمندان آن دستمزد ماهیانه خود را به جای مدیرعامل شرکت، مستقیماً از رئیس شعبه بانک نزدیک شرکت دریافت کنند. در چنین شرکتی، مسلماً حنای مدیرعامل نزد کارمندان رنگی نخواهد داشت و فرامین وی بسیار کمتر از حالتی تبعیت می‌شود که دستمزد کارمندان توسط مدیرعامل پرداخت شود. در بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی مسئول تدوین و اجرای برنامه‌های کلان و الگوهای کشت مناطق مختلف کشور برای مدیریت بهتر آب بخش کشاورزی است، درحالی‌که کشاورزان حقابه‌ها و پروانه‌های مصرف آب خود را از وزارت نیرو دریافت می‌کنند. در چنین شرایطی همه برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی به‌منظور اصلاح الگوی کشت و مدیریت مصرف، ماهیتی توصیه‌ای و غیرالزام‌آور به خود می‌گیرد که هیچگاه ضمانت اجرایی مناسبی نخواهد داشت.

از طرفی به دلیل وجود بهانه‌ای بزرگ خارج از حیطه اختیارات مدیریت کلان بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی همواره در برابر انتقادات و مطالبه‌گری نهادهای نظارتی به‌ویژه مجلس شورای اسلامی راهی برای فرافکنی خواهد داشت. بدیهی است که هر مدیری باید همه ابزارهای لازم برای دستیابی به اهداف تولیدی خود را داشته باشد تا بتوان انتظار داشت که نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشد.

در شرایط فعلی، وزارت نیرو نه تنها در برابر افت شاخص‌های تولید و اشتغال در بخش کشاورزی دغدغه‌مند و پاسخگو نیست، بلکه عملکرد وی نشان می‌دهد حتی توان پایش مصارف این بخش را نیز ندارد. از طرفی وزارت جهاد کشاورزی هم خود را در برابر برداشت‌های مخفیانه آب، الگوهای نادرست کشت و بهره‌وری پایین مصرف آب در برخی مناطق کشور مسئول نمی‌داند. بدیهی است ادامه روند فعلی حاکم به صلاح کشور نیست و به وخامت هرچه بیشتر اوضاع منابع آب کشور می‌انجامد.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری انزان نیوز، تاریخ انتشار 11 مرداد 97، کد مطلب: -، www.anzan-news.ir