شعارسال:  چین، هند و ترکیه سه مشتری اصلی نفت و گاز ایران هستند و در چارچوب‌های تحریم‌ غیرقانونی غربی‌ها علیه ایران، این کشورها پول نفت وارداتی از ایران را به یوآن، روپیه یا لیر می‌پردازند که خود قدمی برای حذف دلار از مسیر تجارت ایران است. خیلی وقت است بانک مرکزی ایران فعالیت‌های ارزی خود را با ارزهای دیگری غیر از دلار انجام می‌دهد و تجارت ایران را از دلار محوری دور کرده است و در حال حاضر ذخایر ارزی کشور، ذخایر ارزی بانک‌ها، سپرده‌گذاری در بانک‌های خارجی و تمامی نقل و انتقالات مالی کشور بر مبنای یورو است. حذف دلار از راهکار‌هایی است که همیشه مورد تاکید قرار گرفته، ولی نکته حائز اهمیت این است که در تغییر واحد پولی در تجارت جهانی چه ارزی جایگزین شود که از طرفی در بازارهای بین‌المللی دارای اعتبار باشد.

حمله یورو به سلطنت‌طلبی دلار

آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، گفت: سلطه دلار به زمان‌های خیلی دور برمی‌گردد. پس از جنگ جهانی دوم دلار به تدریج در تبادلات بین‌المللی گسترش یافت و تا به امروز این سلطه آن‌قدر زیاد شده که حالا دلار واحد شمارش و ذخیره مالی بین‌المللی شده است. همین امر موجب شد برخی قدرت‌های جهانی اقداماتی در جهت کم کردن سلطه دلار در جهان انجام دهند. در همین راستا اتحادیه اروپا اقداماتی انجام داد و پول واحد کشورهای اروپا یعنی یورو را ایجاد کرد، اما کشورهای اروپایی نتوانستند با هم کنار بیایند و به نظر واحدی درباره این‌که چه کشوری بانی اصلی یورو باشد، برسند. وی در ادامه گفت: تحریم‌های صورت گرفته از سوی آمریکا برای کشورهای مختلف از جمله ایران و یک جانبه‌گرایی این کشور در قبال تصمیمات بین‌المللی باعث شد سایر کشورهای جهان احساس خطر کنند و در فکر راهکارهایی برای جایگزین کردن دلار در مبادلات خود باشند که این رویکرد بسیار خوب است. بغزیان افزود: یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، نوسانات سایر واحدهای پولی جهان در مقابل دلار است؛ به عنوان مثال اگر کشوری بخواهد روبل یا یوآن را به عنوان ذخیره مالی خود قرار دهد، هر لحظه ممکن است ارزش آن نسبت به دلار تضعیف شود. مشکل دیگر این است که مثلاً اگر ما به روسیه کالا صادر کنیم و پول آن را به روبل دریافت کنیم، باید دوباره با آن پول از خود روسیه کالا خریداری کنیم، چرا که روبل برای کشورهای دیگر قابل قبول نیست. وی ادامه داد: در کل از جهت سیاسی این جایگزینی خوب است، اما از نظر اقتصادی باید محتاطانه صورت پذیرد و از طرفی به صورت یک توافق چند جانبه مثلا بین ایران، چین، روسیه و ترکیه باشد، چرا که حجم زیادی دلار در دنیا و در سازمان‌های وابسته مثل سوئیفت وجود دارد که باعث قالب شدن دلار بر سایر ارزها می‌شود. این کشورها باید حاضر شوند ارز خود را به صورت گسترده منتشر کنند و یک هم‌صدایی بین این کشورها برقرار شود.

حذف دلار از مسیر تجاری ایران مساوی با محدود شدن آمریکا در تحمیل تحریم‌ها است

عبدالله رضیان، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، گفت: حذف دلار از مسیر تجاری ایران با دیگر کشورها، به‌طور مطمئن به محدود شدن آمریکا در تحمیل تحریم‌ها و فشار اقتصادی به ایران منجر می‌شود و باتوجه به شرایط حال حاضر نباید به هرنوع واحد پولی تکیه کنیم، چون ما با بعضی از کشورها به صورت تهاتری تجارت می‌کنیم و باید دید ارزش پول کشور مقابل در بازار تجارت جهانی تا چه میزان می‌تواند موثر باشد. عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع مجلس افزود: می‌توانیم از پول ملی همان کشور که از آن واردات انجام می‌دهیم، به تجار خودمان بدهیم و به صورت جایگزین عمل کنیم؛ البته این‌که بخواهیم از پول کشور مورد نظر برای کشورهای دیگر استفاده کنیم، شاید امکان‌پذیر نباشد؛ برای مثال اگر بخواهیم از کشور هند روپیه بگیریم، آیا می‌توانیم آن را با ین کشور ژاپن مبادله کنیم؟

یورو جایگزین قدرتمندی در مقابل دلار

رضیان در ادامه گفت: یورو در مبادلات بین‌المللی بعد از دلار می‌تواند استفاده شود و کشورهای مختلف پذیرای یورو هستند، اما بانک‌های کشورهای مختلف ممکن است پولی به غیر از دلار را در مبادلات تجاری نپذیرند، اما در هرحال ظرفیت یورو از سایر پول‌ها خیلی بهتر است و به‌طور مثال اگر بخواهیم با روبل وارد بازار شویم، با این‌که بخواهیم از ظرفیت یورو استفاده کنیم، یقیناً یورو شرایط بهتری دارد. در هرحال باید در جهت کم‌کردن فشار تحریم تلاش صورت بگیرد و از ظرفیت‌های پول‌های ملی کشورهای مختلف استفاده کنیم یا به شیوه تهاتری عمل کنیم، اما نباید به گونه‌ای شود که ارزش کالاهای داخلی یا نفت کاهش پیدا کند و ضرر ریالی کنیم.

دلار آمریکا چند سال دیگر جایگاه جهانی خود را از دست می‌دهد

جیم راجرز، سرمایه‌گذار آمریکایی، در تاریخ 12 سپتامبر در گفت‌وگو با راشاتودی اظهار داشت: بسیاری از کشورها مانند چین، ایران، روسیه و دیگران هم‌اکنون در تلاشند از شر دلار خلاص شوند و واحد پولی آمریکا در چند سال آینده جایگاه خود را به عنوان ذخیره ارزی جهان و ابزار مبادلات مالی بین‌المللی از دست خواهد داد. این سرمایه‌گذار آمریکایی گفت: زمانی پوند انگلیس ارز برتر در جهان بود و قبل از آن هم ارزهای برتری همچون پزتای اسپانیا، فرانک فرانسه و گیلدر هلند ارزهای برتر بودند، اما اکنون دیگر به آن اندازه باثبات نیستند و جایگاهشان را از دست داده‌اند. جیم راجرز افزود: دلار آمریکا تنها تا چند سال دیگر جایگاه جهانی خود را از دست خواهد داد، بنابراین مردم آمریکا در حال یافتن راه‌هایی برای فاصله گرفتن از دلار هستند. این امر درباره پوند استرلینگ و ارزهای دیگر هم رخ داده است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 23آبان1397 ، کدخبر: 57697: www.sabzineh.org