شعار سال: مصوبات ستاد تنظیم بازار و توزیع برخی کالاها با نرخ مصوب نتوانسته از افزایش قیمت کالاهای اساسی جلوگیری کند و در این بین مسئولان نیز زمان دقیقی برای تعدیل قیمت‌ها اعلام نمی‌کنند. افزایش بی‌رویه قیمت‌ها از ابتدای امسال وضعیت بی‌سابقه‌ای را در اکثر بازارها رقم زد و شرایطی پیش آورد که مسئولان امر از آن به «التهاب بازار» یاد می‌کنند. اکنون وارد نهمین ماهی شده‌ایم که بار این سوء‌تدبیری‌ها بر دوش مردم قرار دارد. ماه‌ها است که به‌دلیل سوءمدیریت در بازار، بسیاری از فروشندگان به‌بهانه‌های مختلف، قیمت‌ها را هر طور دلشان بخواهد به مشتری می‌دهند و افزایش بدون ضابطه قیمت، ویژگی اصلی حال‌وهوای این روزهای بازار در استان تهران و دیگر نقاط کشور است. هر روز شاهد راه‌افتادن بازار سیاه درباره یک کالای خاص هستیم؛ یک روز برنج، روغن نباتی، گوشت گوساله و حالا هم نوبت تخم‌مرغ، مرغ، گوشت وارداتی و محصولات لبنی است. اما موضوع از آن‌جا حادتر می‌شود که این کالاها اساسی بوده و خریدار مجبور است برای رفع نیاز روزانه خود آن‌ها را خریداری کند و سبد کالای درصد بالایی از افراد جامعه هر روز کوچک و کوچک‌تر می‌شود. کوچکی سبد کالای خریداران را به‌راحتی می‌توان از میزان فروش سوپرمارکت‌ها و حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و نیز نوع مواد غذایی خریداری‌شده فهمید. سهم کالاهای غیرضروری‌تر مانند آجیل، شکلات، شیر و برخی میوه‌ها در سبد کالاهای خانوار تهرانی به کم‌تر از یک‌چهارم تقلیل پیدا کرده است؛ به این معنا که خریداران سعی می‌کنند ابتدا آنچه برای خوردن و سیرشدن واجب است، خریداری کنند؛ سپس کرایه خانه و اقساط وام‌ها و بدهی‌ها را کنار بگذارند و اگر پولی ماند، برای خرید کالاهای خوراکی غیرضروری‌تر و پوشاک و آموزش و... مصرف کنند.

ثبت‌نام برای دریافت گوشت منجمد در برخی فروشگاه‌ها

در این میان صحبت از ثبت‌نام برای دریافت گوشت‌های منجمد در برخی از فروشگاه‌ها و صف‌های عریض و طویل برای آن‌ها به میان می‌آید و برخی فروشگاه‌ها نیز از فرصت استفاده کرده و خریدار را مجبور می‌کنند با هر بسته گوشت منجد، کالاهای دیگری که فروشنده تعیین می‌کند نیز بخرند! جالب‌تر این‌جاست که دریافت کد ملی و کارت ملی برای پیش‌فروش شرکت‌های خودروسازی کم بود، حالا برای خرید گوشت منجمد نیز باید کارت ملی نشان دهید و به‌گفته فروشندگان به‌دستور تعزیرات حکومتی از تحویل بیش از یک بسته گوشت منجمد به هر خریدار معذوریم. یکی از خریداران با اشاره به خریدش از یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای گفت: چندین دفعه است در طول یک ماه اخیر برای خرید گوشت منجمد دولتی مراجعه کردم، اما هنوز موفق به دریافت حتی یک بسته گوشت نشدم؛ بعد از پیگیری‌های متعدد، کارمند فروشگاه شماره موبایلم را دریافت کرده و قرار شده به‌محض آمدن گوشت خبرم کند. وی افزود: من نه احتکار‌کننده‌ام و نه دلالم، شرایط را هم درک می‌کنم و اصلاً اضافه خریدی ندارم، اما حق این را دارم که بتوانم کالاهای اساسی و موردنیاز خانواده‌ام را با قیمت‌های منصفانه خریداری کنم. انتظار من این است که حداقل مایحتاج خانواده‌ها افزایش قیمت نداشته باشد و مجبور نشویم برای خرید ارزان‌تر گوشت یا کالای دیگر در صف‌های طولانی بایستیم یا بارها به فروشگاه‌ها سر بزنیم تا آن کالا را داشته باشند.

دلالان و تغییرات نرخ ارز مهم‌ترین عامل افزایش قیمت‌ها است

در این میان معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران گفت: اکنون به‌دلیل افزایش قیمت‌ها هزینه خرید کالاها و نیز خدمات در سبد خانوار افزایش یافته و هزینه‌های زندگی را دستخوش تغییرات اساسی کرده و توان خرید مردم را کاهش داده است. محمد امامی امین گفت: در حال حاضر مصرف عادی بوده و غیرمتعارف نیست، ولی نمی‌توان از نقش دلالان و افرادی که سود خود را در التهاب بازار می‌بینند، چشم‌پوشی کرد؛ دلالان مانع کاهش قیمت‌ها هستند. وی در پاسخ به این سؤال که چه عواملی سبب افزایش قیمت‌ها شده است، گفت: تغییرات سریع نرخ ارز در سال جاری مهم‌ترین عامل افزایش قیمت در کالاها بوده است. وی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود گذشت چندین ماه از توزیع گوشت و تخم‌مرغ در بازار کماکان شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم، گفت: دلیل اصلی کمبود عرضه نسبت به تقاضا است؛ ایجاد تقاضای کاذب در بازار سبب عدم‌تطابق عرضه و تقاضا می‌شود. امامی امین به مقاومت دلالان برای جلوگیری از کاهش قیمت‌ها نیز به‌عنوان عامل دیگر اشاره کرد و افزود: در حال حاضر تعهدات درباره توزیع کالاهای اساسی در حال اجرا است و مصرف عادی بوده و غیرمتعارف نیست؛ ولی نمی‌توان از نقش دلالان و افرادی که سود خود را در التهاب بازار می‌بینند، چشم‌پوشی کرد.

برای تعدیل قیمت‌ها نمی‌توان زمان دقیقی پیش‌بینی کرد

امامی امین از نشست کارگروه ستاد تنظیم بازار استان تهران خبر داد و گفت: کارگروه تعزیرات حکومتی این هفته به‌طور جدی نقش خود را ایفا می‌کند، تا شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم. امامی امین در پاسخ به این سؤال که چه زمانی را برای مشاهده کاهش قیمت‌ها در بازار پیش‌بینی می‌کنید، گفت: زمان دقیقی برای تعدیل قیمت‌ها نمی‌توان پیش‌بینی کرد، اما این اطمینان را می‌دهم که با تمام توان پیگیر کاهش قیمت‌ها هستیم و تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت و بازرسان اصناف به‌طور جدی‌تر در این خصوص ورود و با گران‌فروشی برخورد کنند. وی به قاچاق گوشت دام سبک به کشورهای همسایه، با وجود بخش‌نامه ممنوعیت صادرات آن اشاره کرد و افزود: این قاچاق نیز دلیل بخشی از گرانی‌های گوشت دام سبک است. باید با هماهنگی بین نهادهای ذی‌ربط و تشدید نظارت‌ها با قاچاق کالا برخورد شود. وی در پاسخ به این سؤال که برخی کمبود کالاهای اساسی را علت گرانی قیمت می‌دانند، گفت: خیر، کمبود برای عرضه نیست، اما نمی‌توان نقش دلال‌ها و واسطه‌ها را نادیده گرفت؛ متأسفانه این افراد در همه شئون اقتصاد در حال ایفای نقش بوده و خسارات ناشی از اقدامات آن‌ها نیز به مردم وارد می‌شود.

باید برای اصلاح شبکه توزیع اقدامات جدی صورت گیرد

در این میان برخی خبرهای رسمی و غیررسمی از توزیع نامناسب کالاهای اساسی در بازار حکایت دارند؛ به‌نحوی‌که به‌نظر می‌رسد توزیع مطلوب و طبق اعلام رسمی در مناطق مختلف استان تهران را شاهد نباشیم. البته هنوز مسئولان به‌صورت رسمی این خبر را تأیید نکرده‌اند؛ اما در برخی محافل زمزمه‌های نارضایتی از نحوه توزیع کالاهای اساسی و نیز نبودن نظارت دقیق بر آن وجود دارد و حال انبوهی از متقاضیان کالاهای اساسی با فروشگاه‌های بلاتکلیفی روبه‌رو هستند که تحویل گوشت دولتی و دیگر اقلام اساسی حمایتی را به آینده‌ای مبهم موکول می‌کنند و این افراد چاره‌ای جز خرید مایحتاج به قیمت‌های گزاف ندارند و روند کوچک‌شدن سفره خانوارها ادامه می‌یابد. البته رئیس سازمان صمت استان تهران به‌عنوان یکی از اعضای مؤثر ستاد تنظیم بازار این استان از تصمیم برای تشدید نظارت‌ها بر بازار خبر داد و گفت: درباره نحوه تولید، قیمت‌گذاری و توزیع کالاهای اساسی جلساتی را با شبکه‌های توزیع، اصناف و دستگاه‌های نظارتی خواهیم داشت. یدالله صادقی در پاسخ به سؤالی مبنی بر گلایه‌های مردمی درباره کمبود گوشت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز گفت: متأسفانه سهمیه گوشت در استان تهران به‌طور کامل در اختیار این استان نیست و یکی از درخواست‌های اکید ما این است که شرکت پشتیبانی امور دام کشور این سهمیه را در اختیار استان تهران قرار دهد تا برای اصلاح شبکه توزیع اقدامات جدی شود و از رسیدن مقدار بیش‌تری از گوشتی که توزیع می‌شود، به‌دست مصرف‌کننده‌های واقعی مطمئن شویم و از سوءاستفاده احتمالی برخی سودجویان به‌دلیل اختلاف قیمت موجود بین گوشت توزیعی با بازار جلوگیری شود.

مرغداران قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار را قبول ندارند

وی در پاسخ به سؤالی درباره علت بالاتربودن قیمت گوشت مرغ نسبت به نرخ مصوب نیز این‌طور توضیح داد: هم مرغداران و هم مسئولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند باید تجدیدنظری درباره قیمت گوشت مرغ صورت گیرد و مرغداران این قیمت را کارشناسی نمی‌دانند. برای اصلاح قیمت مصوب مرغ نیز اقداماتی صورت گرفته، اما هنوز تصمیم قطعی در این خصوص گرفته نشده است. رئیس سازمان صمت استان تهران اضافه کرد: مرغداران قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار را قبول ندارند و محصولات خود را با قیمتی بالاتر در اختیار کشتارگاه‌ها می‌گذارند و کشتارگاه‌ها نیز مجبورند محصول نهایی را با قیمت بالاتر عرضه کنند و همین امر سبب اختلاف قیمت بین بازار و نرخ مصوب ستاد تنظیم می‌شود. وی علت افزایش قیمت تخم‌مرغ را نیز نبودن تطابق عرضه و تقاضا دانست و گفت: در حال حاضر تخم‌مرغ واحدهای تولیدی کم‌تر از میزان تخم‌مرغ موردنیاز بازار است و به همین دلیل شاهد افزایش قیمت هستیم و میزان تخم‌مرغ‌های وارداتی نیز محدود است و نتوانسته این کمبود را جبران کند. حال باید منتظر ماند و دید رضا رحمانی، وزیر تازه‌نفس صمت، شریعتمداری، وزیر تازه‌نفس تعاون، کار و رفاه اجتماعی و محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، و نیز مسئولان استانی چه تدبیری برای مدیریت آشفته‌بازار کالاهای اساسی و تعیین تکلیف قیمت‌ها و نحوه عرضه مناسب در بازار خواهند داشت.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 14 آذر 97، کد مطلب: 58784، www.sabzineh.org