درختان ممنوع القطع "اورس" ریشه کن شدند

اینروزها فضای امنیتی دوباره سازمان های متولی طبیعت ایران را فراگرفته است و کمتر پیش می آید که مدیر یا معاونی در دو سازمان جنگل ها و محیط زیست، پاسخگوی رسانه باشد؛ معلوم نیست در این دو سازمان چه اتفاق هایی رخ داده که حالا در دولتی که دم از پاسخگویی و حقوق شهروندی می زند، روش های امنیتی دولت تک صدایی نهم و دهم در حوزه های محیط زیست و منابع طبیعی دوباره جان گرفته است.

شعار سال: در حالی که اسناد، مدارک و شواهد عینی خبر از تخریب منطقه "کیاسر" ساری، ریشه کنی و آسیب جدی به جنگل های ممنوع القطع "اورس" و جاده کشی در میان رویشگاه و تخریب خاک در اراضی ملی برای انجام فعالیت های معدنی می دهند یک مقام مسوول در اداره منابع طبیعی ساری، با رد این خبر، تاکید کرد که بدون هماهنگی با روابط عمومی و بدون روبرو شدن با خبرنگار اسکان، نمی تواند مصاحبه کند.

این درحالی است که طبق "قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی کشور"، گونه اورس از ذخائر جنگلی محسوب شده و قطع آن ممنوع است. در همین حال متخصصان حوزه جنگل می گویند چگونه مسوولان سازمان متولی جنگل ومرتع و کوهستان مجوز فعالیت های توسعه ای در منطقه ای را می دهد که در آن گونه ارزشمند و ممنوع القطعی همچون اورس قرار دارد؛ آنهم درست در روزهایی که خبر کم آبی سمنان و اجرای طرح مخرب انتقال آب خزر به کویر برای جبران این کم آبی تنش های جدی را در بین 10 میلیون ساحل نشین حوزه دریای "کاسپین" ایجاد کرده است.

این مقام مسول منابع طبیعی با تاکید بر اینکه خودش خبر تخریب منطقه و ورود بیل مکانیکی به جنگل های اورس کیاسر را شنیده و تیمی را برای بازدید به منطقه فرستاده تا صحت وسقم ماجرا را دریابند به اسکان گفت:« اخبار رسیده کاملا نادرست است و ما یکبار برای یافتن اطلاعات دقیق راجع به موضوع تیمی را فرستاده ایم که آنها گفته اند موضوع اصلا ربطی به معدنکاوی ندارد و مربوط به گازرسانی است.»

او در پاسخ به این پرسش که "چرا در آن منطقه، توسط معدنکاوی یا پروژه گازرسانی، آنهمه تخریب انجام شده" گفت: « آنها مجوز فعالیت داشته اند.»

این مقام مسوول اما پرسش دیگر ما را در این باره که "آیا مجوز تخریب و ریشه کنی درختان را نیز داشته اند" بی پاسخ گذاشت.

این مدیر حوزه منابع طبیعی مازندران در حالی که تاکید می کرد مایل نیست مصاحبه اش منتشر شود و صرفا به احترام خبرنگار اسکان، توضیح می دهد در ادامه وعده داد که برای حصول اطمینان، مجددا تیمی را برای بازرسی به منطقه اعزام خواهد کرد.

یک شاهد عینی

دکترای اکولوژی جنگل وعضو هیات علمی دانشگاه سمنان دراینباره گفت: « شخصا شاهد تخریب های فراوان در منطقه فوق و وجود ماشین آلات در جنگل های اورس منطقه بودم؛ اگر چه عده ای علت آنرا فعالیت معدن "فلورین" و برخی گازکشی مناطق سمنان ذکر می کنند.»
هومن روانبخش در ادامه گفت:« منطقه مورد تخریب، پشت کوه "کیاسر" و بین "فولادمحله" و "تلمادره" واقع شده است که گفته شده معدن "فلورین" در همان منطقه قرار دارد و حدود سه الی چهار ماهی است که فعالیت خود را شروع کرده است.»

او افزود:« منشاء این تخریب ها هر چه که باشد؛ چه پروژه گازرسانی و چه معدنکاوی، مسوولان منابع طبیعی منطقه باید پاسخگو باشند که چرا اجازه داده اند درختان اورس در این منطقه از بین بروند و خاک در این سطح وسیع مورد هجوم قرار بگیرد.»

قطع درختان و جاده کشی میان اورس زار

این دکترای جنگل شناسی تاکید کرد:« این منطقه در محدوده اراضی ملی و تحت مدیریت اداره منابع طبیعی قرار دارد و در مدت چندماهی که فعالیت خود را آغاز کرده حداقل 50 پایه درخت ممنوع القطع و ارزشمند اورس قلع و قمع شده است. علاوه بر این، جاده های زیادی بر دامنه های پرشیب کوهستانی از میان جنگل های اورس احداث شده که باعث تخریب گسترده خاک و پوشش گیاهی شده است. بیل مکانیکی و ماشین های سنگین در میان درختان اورس منطقه مانور می دهند و بخش زیادی از رویشگاه جنگلی تخریب شده و درختان بسیاری نیز آسیب دیده اند.»

تخریب منابع آبی سمنان و ایجاد سیل و رانش

روانبخش در ادامه گفت:« منطقه فوق در ارتفاعات بین سمنان و مازندران قرار گرفته و اورس ها در شیب جنوبی البرز هستند که بر منابع آبی سمنان اثر مستقیم دارند.»

این عضو هیات علمی دانشگاه سمنان با تاکید بر اینکه در اثر این فعالیت ها، حجم عظیم خاک بدون پوشش در دامنه های کوهستانی ایجاد شده و بارش های شدید بهاره و تابستانی خطر وقوع سیل و رانش را دوچندان می کند گفت:« در پایین دست معدن فوق، جاده اصلی سمنان به کیاسر و ساری قرار دارد که با از دست رفتن اورس ها و تخریب خاک، مستعد رانش و ریزش و جاری شدن سیل همراه با گل ولای فراوان که قدرت سیل را افزایش می دهد شده است و قطعا اگر عملیات به همین شیوه ادامه یابد و متولیان جلوی این تخریب ها را نگیرند فاجعه انسانی در ابعاد قابل توجهی به بار خواهد آورد.»

این دکترای اکولوژی جنگل هشدار داد:« درحالی که مسئولان دغدغه آب سمنان را دارند و در بودجه سال 98 هم می بینیم که ردیف های متعددی برای سدسازی و انتقال آب به سمنان دیده شده، تخریب جنگل های شمال سمنان که در حقیقت جاذب و ذخیره کننده طبیعی آب هستند یک خیانت بزرگ است. منابع آب موجود (چه آب های جاری و زیرزمینی) به پوشش گیاهی و به ویژه جنگل های ارس شمال سمنان وابستگی زیادی دارد.»

روانبخش افزود:« از سوی دیگر نفوذپذیری آب در اراضی جنگلی 40 برابر اراضی بدون درخت است. با این وجود جنگل های شمال سمنان در سال های اخیر با تهدیدهای بسیاری از جمله جاده سازی، خط لوله انتقال گاز، معدنکاوی، سدسازی، چرای بی رویه روبرو بوده اند و بیش از این تحمل فشار را ندارند.»

مصداق بارز توسعه ناپایدار

او همچنین گفت:« توسعه ناپایدار همین است که از یک سو با تخریب جنگل ها و پوشش گیاهی، منابع تولید و ذخیره طبیعی آب را نابود می کنیم و از سوی دیگر برای انتقال آب از حوزه های دیگر با صرف هزینه های گزاف و فشار به اکوسیستم برنامه ریزی و اقدام می کنیم.»

روانبخش با اشاره به مشکلات مناطق خشک البرز گفت:« ارتفاعات جنوبی البرز اقلیم خشک و نیمه خشک داشته و در غالب نقاط ، اورس تنها گونه ای است که توانایی ایجاد جنگل یا درختزار طبیعی داشته و چنین پوششی در پی هزاران سال جنگیدن با شرایط سخت محیطی استقرار یافته و ارزش غیرقابل اندازه گیری دارد. معدن "پشت کوه" کیاسر تخریب بی سابقه ای را در رویشگاه های اورس آغاز کرده و به جرات می توان گفت که نفع ریالی که از برداشت مشتی مواد معدنی حاصل می شود در برابر ارزش محیط زیستی، تنوع زیستی و کارکرد حفاظت آب و خاک این جنگل ها به هیچ وجه مقرون به صرفه و اقتصادی نیست.»