شعار سال: مرتضی غرقی پیشکسوت و فعال خبری در حوزه وزارت خارجه تجربه حضور در بیش از هشتاد کشور را دارد. او پنج سال مدیر دفتر و خبرنگار صدا وسیما در سازمان ملل بوده است و در شورای امنیت سازمان ملل هم هنگام صدور شش قطعنامه علیه ایران آن حضور داشت. علاوه بر این غرقی در ده ها حادثه و کنفرانس بین‌المللی درعرصه میدانی خبرسیاسی فعالیت رسانه‌ای داشته و به گفته خودش در تمامی بحران های سیاسی و نظامی مهم منطقه بوده است. وی ماحصل سی وسه سال تجربه خبری خود را در قالب سه کتاب خاطرات؛ درباره دفاع مقدس، نیویورک و مذاکرات هسته‎ای گردآوری کرده که هر سه آنها در حوزه تاریخ شفاهی حائز توجه است. اکنون هم برنامه «بدون مرز» را روی آنتن برده‎ که در این برنامه گفتگومحور با شخصیت‎های سیاسی جهان مصاحبه می‌کند.

آنچه در زیر می‌خوانید مصاحبه خبرنگار سیاسی پایگاه 598 با مرتضی غرقی است:

چطور شد از صدابرداری وارد گود خبرنگاری شدید؟
زمانی که در جبهه بودم از ناحیه گوش چپ مجروح شدم برای همین اجبارا رشته صدابرداری را ترک کردم و به علوم ارتباطات روی آوردم دوره‌های متعددی را در رشته ارتباطات گذراندم و سرانجام در حرفه خبرنگاری فعال شدم در همان دوران وقتی دوباره به جبهه برگشتم در کسوت خبرنگار بودم نه صدا بردار و تا پایان جنگ مشغول فعالیت خبری بودم سه بار هم مجروح شدم بعد از آن به آلمان رفتم سپس در حمله امریکا به عراق، به عراق اعزام شدم و بعد از آن به تهران آمدم پس از چهار سال دوباره به نیویورک رفتم در آنجا فعالیت داشتم و بعد از بازگشت به تهران از طرف شبکه خبر مذاکرات هسته‎ای را پوشش دادم حدود دوسال در رفت و آمد بودم.

با توجه به سابقه رسانه‌ای که دارید دراین سیلاب اطلاعات و اخبار از رسانه‌های مختلف مجازی و حقیقی چطور می‌توانیم خبر درست را از دروغ تشخیص بدهیم؟

باید بصیرت خبری داشت این بصیرت هم همیشه در سایه و نتیجه آگاهی است، هرگاه نسبت به چیزی آگاه و مطلع شدیم اولین گام‌های بصیرت را برمی‌داریم از این رو برای داشتن بصیرت باید ابتدا آگاه بود تا درست قضاوت کنیم؛ وقتی آگاهی باشد بصیرت در سایه آن وجود دارد.

ولی همیشه آگاهی بصیرت نمی‏آورد افراد زیادی هستند که علم و تجربه‎های زیادی دارند، ولی بصیرت ندارند در سیاسیون از این نمونه زیاد دیده‎ایم.

البته بصیرت و آگاهی امری نسبی است، معیار ارزش گذاری بصیرت افراد در این دوران که نگاه های جناحی بشدت رواج دارد بسیار سخت است، مثلا زمانی که در نیویورک بودم می‌دیدم که قطعنامه‎ای از سوی شورای امنیت علیه ملت ایران صادر می‎شود به تهران می گفتم این قطعنامه‎ها شرایط سختی را ایجاد می‎کند، تهران باید تدابیری همچون توصیه های رهبری درباره اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کند. اما کسی گوش نمی‎کرد و وقتی تهران آمده بودم به من می‎گفتند شما نگویید تحریم ها اثر ندارد چون این نگاه افراد بی‎بصیرت است، اگر اینگونه ارزیابی شود بله اگاهی بصیرت نمی‎آورد، اما متوجه باشیم اگاهی زمانی بصیرت میآورد که قلب طرفی که به سمت آگاهی می‎رود پاک و منزه از نگاه های خصمانه و جناحی باشد، در غیر این صورت توصیه‎های امام زمان هم بصیرت نمی‌آورد.

بزرگترین نقد شما به رسانه‎های خبری فارسی زبان معاند چیست؟
به آنها نقدی ندارم چون آنها کار خودشان را می‎کنند و من هم کار خودم را، فرق من با آنها این است که من بر اساس اعتقاد به کشور و مردمم و ارزش هایم کار می‎کنم و آنها بر اساس دستوری که غربی‎ها به آنها می‌دهند در زمین دشمن برای پیروزی دشمن بازی می‏کنند و من در زمین کشورم و برای پیروزی مردمم قلم می‏زنم و کار می‏کنم. هر دوی ما در حال یارگیری هستیم اما در نهایت مردم روی عملکرد و نتیجه کار ما و آنها قضاوت می‏کنند، تاریخ روی کار ما قضاوت خواهد کرد که در زمان بحران برای ملت ایران کدامیک از ما با ملت همراه بودیم.

بدترین و بهترین خاطره شما از دوران خبری چیست؟
خاطرات بد زیاد دارم مانند شهادت دوستانم که در کنارم شهید شدند مانند حسن هادی، سید احمدی و روز بعد رهبر، اما خاطرات خوبم همیشه زمانی بود که یک کار خبری پایان خوشی داشت. مثلا چیزی مثل مذاکرات هسته‎ای که احساس می‎کردیم موفقیت آمیز است، اما متاسفانه نتیجه مطلوبی نداشت، اگرچه تیم مذاکراتی ما تلاش خودشان را کردند ولی نتیجه‌ای که انتظار آن می‎رفت بدست نیامد. من همیشه در کار با همکارانم احساس تفریح داشتم و همه سختی‎های کار را به قیمت حرفه‎ای بودن آن می‎پذیرفتم، بودن در کنار همکاران خبرنگارهمیشه اوقات خوبی را برایم رقم ‎زده بویژه در مذاکرات هسته‎ای که یک ترم دانشگاهی برای همه خبرنگاران ایرانی بود.

چرا ترم دانشگاهی بود؟
به خاطر اینکه همه تمرین‌هایی که یک خبرنگار باید آموزش ببیند را تجربه کردند اعم از عکاسی، تصویربرداری، خبرنویسی مکتوب، گزارشگری در خارج از کشور و از همه مهمتر رقابت عملی با رقبای قدر جهانی از رسانه‎های مهم بین المللی واقعا تجربه گران‌بهایی بود.

جایگاه خبری ایران در مقایسه با دنیا را چطور می‎بینید؟
متاسفانه ایران در جهان جایگاه خبری ویژه‎ای ندارد، زیرا در داخل به آن بها نمی‎دهند، اما در منطقه برخی شبکه‎ها مثل العالم مخاطب دارد که باید تقویت شود.

حرفه‎ای‎ترین رسانه خبری دنیا و جهان اسلام را کدام می‎دانید؟
بسیاری از رسانه‎های غربی از ما جلوترند چون هم نیروی انسانی خوب تربیت کرده‎اند و هم تجهیزات خوبی دارند از همه مهمتر از این ابزار به عنوان یک بیزینش یا شغل پردرآمد نگاه می‎کنند و بهره می‎برند و علت عقب ماندگی رسانه‎های ایرانی دولتی بودن آنهاست.

شما خودتان را خبرنگار دولتی می‌دانید یا ‎آزاد؟
از نگاه خودم آزاد هستم باید دید که نگاه بیرونی نسبت به من چیست طبیعی است. چون بااین حال هیچ خبرنگاری آزاد نیست هم خبرنگار و هم رسانه‌اش ایدئولوژی خاصی دارند اما برخی از خبرنگاران آزاد که تفننی کار می‎کنند نگاهی آزادتر از خبرنگارانی دارند که وابستگی شغلی دارند و حرفه‎ای کار می کنند، در هر صورت یک خبرنگار حرفه‎ای وابسته به یک سازمان رسانه‎ای است که او برایش خط و ربط تعیین می‌کند اما خبرنگاران آماتور اینگونه نیستند.

در شبکه‎های مجازی حضور دارید؟
بله. بدون حضور در شبکه‎های مجازی نمی‎توان در عرصه خبر و رسانه حضور داشت. در توییتر، اینستاگرام و سروش بجز فیس بوک که علاقه‎ای به آن ندارم البته بنا بر نیاز حرفه‎ای در این شبکه‎ها فعال هستم.

شما با سید حسن نصرالله هم مصاحبه داشتید نظرتان راجع به ایشان چیست ؟
فردی با اعتماد بنفس بالا و بسیار شجاع و قاطع درعین حال بسیار مهربان است. به چیزی که می‎گوید اعتقاد قلبی دارد، سید حسن نصرالله را نمونه‎ای از رفتار امام خمینی دیدم و به نظرم با این صلابتی که در تصمیم گیری دارد موفق خواهد شد، البته شرایط بسیارسخت امنیتی برای دیدار با ایشان وجود داشت به شکلی که وقتی به محل مصاحبه رسیدم گیج بودم، کجا هستم و الان ساعت چند هست. او همواره در پشت پرده زندگی می‌کند که سخت است اما چون هدف دارد برای او چنین شرایطی آسان شده، همسر و فرزندان او هم چنین شرایطی دارند. ممکن است در طول روز سه بار نقل مکان کند هیچگاه یکجا نیست چنان سیستم امنیتی بر او حاکم است که موساد و سی ای ای و کا گ ب در حیرتند.

شما به نوعی در تمامی بحران های سیاسی و نظامی مهم منطقه بوده‌اید این تاثیری در زندگی شما نداشته است ؟
همیشه مهمترین اخبار از بحرانی‎ترین شرایط پدیدار می‎شوند، از این رو همیشه خودم را در این معرکه دیده‎ام. باید عرض کنم کمتر بحران سیاسی یا نظامی در جهان بوده که در آن حضور نداشته باشم، طی چهل سال گذشته در تمامی بحران‌ها و جنگ‌هایی که در منطقه و جهان بوده بوده‌ام. از دوران دفاع مقدس گرفته تا جنگ بوسنی، حملات امریکا به عراق و کویت، درگیری در روسیه با اوکراین، جنگ درلیبی، در بحران هایی همچون به توپ بستن مجلس روسیه در دوران یلستین، فروپاشی دیوار برلین، صدور قطعنامه‌های سازمان ملل علیه ایران و بیست و دو ماه مذاکرات هسته ای من همواره به‌عنوان یکی از خبرنگارانی بوده‌ام که با جدیت کار را دنبال می کردم، همه می‌دانیم این اخبار خوشحال کننده نیستند، از این رو می‌توانم بگویم طی سی وسه سال گذشته که خبرنگار بوده‌ام روزی آرام نداشته‎ام و با کمال تاسف باید عرض کنم این بحران‌ها بر روحیه من و خانواده‎ام تاثیرات نامطلوب گذاشته و اثرات آن را اکنون بیشتر احساس می‎کنم چون با گذشت زمان و دوران میانسالی و پیری همه این مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می‎کردیم در ذهن می‎آیند تا انسان را زمین بزنند. اما هنوز بیاری خدا سرپا ایستاده‎ام و خسته نیستم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه تحلیلی خبری 598، تاریخ 20 دی 97، کد مطلب: 451218:www.598.ir