شعار سال: خاتم در جنوبی‌ترین نقطه استان یزد واقع شده و شهرستانی است که استان یزد را با استان‌های فارس و کرمان پیوند می‌دهد و به لحاظ منابع آبی، شرایطی بهتر از سایر نقاط استان دارد به همین دلیل این منطقه قطب کشاورزی استان یزد به شمار می‌رود و در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، حرف اول را در کشور می‌زند.

گرچه خاتم را به کشت انگور و تولید کشمش می‌شناسند اما این شهرستان در تولید محصولات دیگری از جمله زردآلو، گندم، پسته، کنجد و گیاهان جدیدتری نظیر کینوا، پاپایا و ... در سطح استان یکه‌تاز است.

کشاورزی در این شهرستان هنوز به شکل سنتی انجام می‌شود اما به دلیل کمبود منابع آبی، کشاورزان این منطقه به سمت تجهیز اراضی و باغ‌های خود به سیستم آبیاری قطره‌ای یا تحت فشار رفته‌اند و این اقدام، آینده کشاورزی خاتم را امیدوارکننده‌تر از سایر نقاط استان کرده است.

سود کشاورزان خاتمی در جیب دلالان

یکی از مشکلاتی که کشاورزان این منطقه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، نبود صنایع تکمیلی و فرآوری محصولات کشاورزی است و این امر سبب شده کشاورزان در بسیاری از مواقع، حاصل دسترنج خود را یا به دلالان بفروشند و یا به صورت فله‌ای به سایر استان‌ها ارسال کنند تا فرآوری و بسته‌بندی شود.

این شیوه سبب شده سود زحمات کشاورزان خاتم به جیب دلالان برود و یا اگر خوش‌بینانه‌تر بنگریم، نصیب استان‌هایی شود که از صنایع بسته‌بندی و فرآوری و تکمیلی برخوردار هستند.

یکی از مهم‌ترین محصولاتی که اکنون کشت آن در خاتم توسعه یافته، کنجد است و این محصول با توجه به اینکه هم روغن پرطرفدار و هم سایر محصولات شناخته شده دیگری دارد، می‌تواند در صورت راه‌اندازی واحدهای فرآوری، ناجی بیکاران خاتم باشد و جهشی قابل توجه در اشتغال‌زایی این شهرستان ایجاد کند.

کشت گسترده کنجد و تنها یک واحد فرآوری در خاتم

با وجود اینکه اکنون میزان سطح زیرکشت کنجد در شهرستان خاتم افزایش ۳۰ درصدی یافته است، در این شهرستان تنها یک واحد سنتی فرآوری آن هم نه‌چندان فعال راه‌اندازی شده که در صورت حمایت دستگاه‌های ذی‌ربط می‌تواند برای چند نفر اشتغال‌زایی کند. در حالی خاتم از نبود صنایع تکمیلی و فرآوری کنجد رنج می‌برد که در شهرستانی نظیر اردکان، صنایع تکمیلی در تولید محصولات کنجدی وجود دارد اما تولیدکنندگان از نبود محصول کافی رنج می‌برند.

افزایش ۳۰ درصدی سطح زیر کشت کنجد در قطب کشاورزی یزد

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم در این باره به خبرنگار مهر گفت: کنجد محصول اقتصادی و کم‌آبخواه است و سطح زیر کشت این محصول در سال جاری در شهرستان خاتم افزایش ۳۰ درصدی داشته است. مجتبی آغاز عنوان کرد: سطح زیر کشت محصول کنجد در شهرستان خاتم هزار و ۱۰۰ هکتار و متوسط عملکرد این محصول در هر هکتار نزدیک به یک تن است.

وی، رقم کشت شده محصول کنجدی در شهرستان خاتم را کنجد محلی نام برد و افزود: کنجد محلی در برابر تنش‌های محیطی و آفات، مقاومت خوبی دارد و کشاورزان توانسته‌اند با بومی سازی این نوع محصول و رسیدگی و تغذیه به موقع، محصول با کیفیتی را برداشت کننده و رکورد برداشت دو تن در هکتار را به ثبت برسانند.

آمادگی جهاد کشاورزی برای پرداخت تسهیلات صنایع تبدیلی به متقاضیان

آغاز تصریح کرد: جهاد کشاورزی شهرستان خاتم آمادگی همکاری، آموزش و برنامه‌ریزی برای صدور مجوز صنایع تبدیلی ـ تکمیلی فرآورده‌های کنجدی در این شهرستان را دارد و متقاضیان برای راه‌اندازی صنایع تبدیلی ـ تکمیلی می‌توانند از تسهیلات این بخش همچنین تسهیلات اشتغال پایدار و فراگیر روستایی و خط اعتباری مکانیزاسیون برای خریداری تجهیزات صنایع تبدیلی ـ تکمیلی خرد و کوچک بهره‌مند شوند.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خاتم با اشاره به سطح زیرکشت کنجد در این شهرستان بیان کرد: درصد روغن‌دهی کنجد شهرستان خاتم بیش از ۵۵ درصد است و این خود نشان از کیفیت بالای کنجد تولیدی در این منطقه دارد. آغاز افزود: ۱۵ درصد از کنجد تولیدی شهرستان خاتم در صنایع شیرینی پزی، نانوایی و فرآورده‌های کنجدی از جمله حلوا ارده و روغن کنجد استفاده و مازاد آن به صورت خام‌فروشی بسته بندی شده و به بازار مصرف عرضه می‌شود.

در حالی محصول کنجد خاتم به صورت خام و با بسته‌بندی‌های اولیه به بازار مصرف عرضه می‌شود که اگر کارگاهی مجهز برای روغن‌گیری و تولید انواع ارده وجود داشت، سود عایدی کشاورزان به چند برابر میزان فعلی می‌رسید.

رئیس اداره ترویج و آموزش جهاد کشاورزی شهرستان خاتم نیز درباره کشت این محصول در خاتم به خبرنگار مهر گفت: کنجد گیاهی کم آبخواه با صرفه اقتصادی بالا و دوره رشد کوتاه است که توانسته مورد توجه کشاورزان منطقه قرار گیرد. روح‌الله هاشمی افزود: کنجد دارای انواع ویتامین است و برای بهبود عملکرد سیستم گوارش، کاهش استرس و حفظ سلامت پوست مفید است بنابراین می‌توان از انواع فرآورده‌های این محصول به بهترین شکل ممکن بهره برد.

سعید ایزدی یکی از جوانان فعال در عرصه اقتصادی شهرستان خاتم توانسته با راه‌اندازی یک کارگاه تبدیلی ـ تکمیلی محصول کنجد، علاوه بر ایجاد اشتغال برای خود، زمینه اشتغال سه نفر دیگر را نیز فراهم کند.

فرآوری روزانه ۲۵۰ کیلوگرم کنجد در یک کارگاه و ایجاد اشتغال برای چهار نفر

وی در این باره به مهر گفت: روزانه بیش از ۲۵۰ کیلو کنجد در این کارگاه فرآوری و محصولات کنجدی شامل ارده، حلوا ارده، روغن کنجد، ارده‌های طعم‌دار وحلوا ارده کشی تولید می‌شود.

ایزدی با اشاره به اینکه یکسال است در این کارگاه مشغول به کار شده، افزود: در صدد هستیم علاوه بر تامین نیاز محصولات کنجدی شهرستان که به صورت تازه تولید می‌شود، بتوانیم مجوز صدور این محصولات به شهرها و استان‌های همجوار را نیز دریافت کنیم.

وی از توسعه کارگاه فرآوری محصول کنجدی خود در شهرستان خاتم خبر داد و اظهار امیدواری کرد: با حمایت مسئولان بتوانم کارگاه را توسعه دهم و زمینه اشتغال برای جوانان شهرستان را نیز فراهم کنم.

شهرستان خاتم قطب کشاورزی استان یزد است با این وجود به دلیل نبود صنایع فرآوری و نیز عدم انجام برندسازی محصولات کشاورزی، میزان برخورداری و درآمد کشاورزان این منطقه محدود است.

فرآورده‌های کنجدی می‌تواند ناجی بیکاران خاتم باشد

تنها یک محصول کشاورزی این شهرستان با توجه به سطح زیر کشت این محصول و تقاضای خوب برای محصولات و فرآورده‌های کنجدی، می‌تواند ناجی بیکاران این شهرستان باشد.

شهرستان خاتم هر ساله با تولید ١۶١ هزار تن انواع محصولات باغی و زراعی، بیش از ۳۰ درصد تولیدات استان یزد را به خود اختصاص داده اما حتی یک واحد فرآوری و بسته بندی محصولات کشاورزی در این شهرستان وجود ندارد و به این دلیل بیشتر محصولات تولیدی آن به صورت خام به دیگر نقاط حمل شده و پس از بسته بندی در بازار عرضه می‌شود.

از آنجا که ۴٠ درصد جمعیت این شهرستان روستایی و به کار کشاورزی و دامداری مشغول هستند، این جمعیت نیمی از سال را بیکار هستند در حالی که ایجاد واحدهای فرآوری می‌تواند نقش مؤثری در اشتغال‌زایی و درآمد بیشتر آن ها ایفا کند.از آنجا که ۴٠ درصد جمعیت این شهرستان روستایی و به کار کشاورزی و دامداری مشغول هستند، این جمعیت نیمی از سال را بیکار هستند در حالی که ایجاد واحدهای فرآوری می‌تواند نقش مؤثری در اشتغال‌زایی و درآمد بیشتر آن ها ایفا کند

از مجموع ۴٠ هزار و ٨٠٠ هکتار اراضی قابل کشت این شهرستان، ١٧هزار هکتار پسته و بقیه به کشت زردآلو، انگور، بادام، انار، گندم، جو، ذرت و حبوباتی نظیر لوبیا چیتی اختصاص یافته است.

با اینکه سطح زیرکشت محصول پسته در شهرستان خاتم ١٧هزار هکتار و میزان تولید این محصول در سال ١٩هزار و ٢٠٠ تن است و در واقع ٩٠ درصد پسته استان در شهرستان خاتم تولید می‌شود، هیچ کارخانه فرآوری صنعتی برای این محصول در خاتم وجود ندارد و کشاورزان مجبورند با پرداخت هزینه‌های گزاف، محصول خود را برای فروش به شهرها و استان‌های همجوار ارسال کنند.

همچنین ۲۰ هزار هکتار انواع درختان باغی در این شهرستان وجود دارد که زردآلو و انگور تولیدی شهرستان خاتم مهمترین محصول باغی هستند و میزان تولید زردآلو ۱۰ هزار و ۵٠٠ هکتار و میزان تولید انگور ٢۵ هزار تن در سال است.

رنج کم‌ثمر کشاورزان خاتم در نبود کارخانه‌های فرآوری

شهرستان خاتم با داشتن آب و هوای مساعد و خاک حاصلخیز، اگرچه توانمندی‌های بسیاری در تولید دارد اما نبود کارخانه‌های فراوری محصولات موجب شده کشاورزان این منطقه از زحمات خود بهره چندانی نبرند.

برندسازی تولیدات کشاورزی در کنار مزایای فراوان، کشور و استان را از وجود کالاهای بی‌هویت و بی‌کیفیت در بازار بی‌نیاز می‌کند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 24 دی 97، کد مطلب: 4512182، www.mehrnews.com