شعار سال: در پی رونمایی از این طرح بزرگ، «رضا باقری اصل» دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات «سلامت الکترونیک» را نیاز کشور برای ایجاد تحول در حوزه سلامت دانست و همچون وزیر ارتباطات از اینکه برای اجرای آن مانع تراشی ایجاد کنند ابراز نگرانی کرد و گفت: بزرگ‌ترین چالش در اجرای سلامت الکترونیک مدیریت تغییر در نظام سلامت است و باید در ساختار فعلی اداره درمان کشور تحول ایجاد شود.
مقاومت یک چالش بزرگ
«رضا باقری اصل» دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات یکی از اصلی‌ترین دلایل مقاومت در اجرای پرونده سلامت الکترونیک را نگرانی از شفاف‌سازی دانست و گفت: این پروژه می‌تواند مدل‌های کسب‌وکارها در این حوزه را تغییر و امکان نظارت هوشمند نسبت به هر نوع فعالیت در حوزه پزشکی را افزایش دهد، از سوی دیگر کنترل‌ها در حوزه سلامت کاملاً هوشمندانه و مبتنی بر سیاست‌های ملی خواهد شد به همین دلیل این موضوع برای برخی ذینفعان مطلوب نخواهد بود.
باقری اصل افزود: اگر در این معادله گزینه فساد را در نظر نگیریم با اجرای پروژه «سلامت الکترونیک» همه ذینفعان سود می‌برند ولی اصل قضیه این است که این نظام تغییر و تحول، زمانبر است و تقریباً همه کشورها با این نوع چالش‌ها مواجه بوده‌اند و در همین راستا نظام تحول سلامت‌شان کندتر از نظام الکترونیک‌ آنها شکل‌گرفته است.
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با بیان اینکه بحث سلامت یکی از خدمات پایه‌ای دولت‌ها تلقی می‌شود و بیشترین کاربری و دامنه فراگیری را در حوزه سرویس‌های عمومی حوزه سلامت دارد، گفت: نه تنها در ماده 35 قانون برنامه پنجم توسعه به راه‌اندازی پرونده «سلامت الکترونیک» ایرانیان تأکید شده است، بلکه در برنامه ششم توسعه‌ بند «ح» ماده 68 تکلیف نظارت بر حوزه «سلامت الکترونیک» نیز بر عهده شورای اجرایی فناوری اطلاعات گذاشته شده است. به همین دلیل در دولت یازدهم، طرح «تحول سلامت» مطرح و در کنار آن موضوع «سلامت الکترونیک» در دستور کار دولت قرار گرفت.

صیانت از حریم خصوصی
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با تأکید بر این نکته که سلامت الکترونیک راهی است که باید پیمود و غیرقابل‌برگشت است، گفت: تلقی ما این است که در این حوزه ریل‌گذاری درستی انجام‌گرفته و اگر بتوانیم تبادل داده‌های داخل وزارت بهداشت و تبادل داده‌ها با سایر مجموعه‌ها مثل سازمان تأمین اجتماعی را بهتر انجام دهیم و استانداردهایی را که برای تبادل اطلاعات هستند پایدارتر کنیم امیدواریم ظرف دو سال پایداری هر چهار پروژه را به سطحی برسانیم که بسیاری از خدمات درمانی دیگر نیازمند نسخه کاغذی نباشد.
باقری اصل با اشاره به اینکه نظام سلامت الکترونیک با تحقق چند پروژه کلیدی و زیربنایی محقق شده و به اهداف مورد نظر دولت و قانونگذار گام برداشته می‌شود، گفت: ریل‌گذاری که در این حوزه انجام‌گرفته معطوف به چهار پروژه بزرگ که شامل «پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان»، «استحقاق سنجی»، «نسخه الکترونیک» و «رسیدگی الکترونیکی به اسناد پزشکی» است، می‌شود. البته در کنار آن نظام ارجاع و حذف دفترچه بیمه و چند پروژه دیگر هم تعریف‌شده است و دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات تلاش می‌کند موضوع مهم صیانت از داده‌های افراد را نیز در این طرح در نظر گرفته و با همکاری نهادهای مسئول، نظام سلامت الکترونیکی، ناقض حفظ حریم خصوصی و داده‌های حساس سلامت نشود.

ثبت هویت 76 میلیون نفر در پرونده الکترونیک
باقری اصل در ادامه درباره آخرین آمارها از اجرای سلامت الکترونیک در کشور گفت: بنا بر گزارشی که اخیراً از وزارت بهداشت داشتیم، در حوزه پرونده الکترونیک، هویت 76 میلیون نفر به ثبت رسیده است که 71 میلیون نفر از آنها تابه‌حال حداقل یک‌بار سرویس الکترونیک دریافت کرده‌اند. وی افزود: پروژه استحقاق سنجی هم در هشت درصد از مراکز به اجرا درآمده است که همپوشانی بیمه‌ها هم در این پروژه اعمال می‌شود که حدود چهار و نیم میلیون همپوشانی مشاهده و دو و نیم میلیون همپوشانی رفع شده است. از سوی دیگر حدود 27 میلیون نفر هم استحقاق سنجی شده‌اند. در استحقاق سنجی نیز استان گلستان پیشرو است که حدود 96 درصد جمعیت این استان استحقاق سنجی شده‌اند.باقری اصل در ادامه گفت: در 148 بیمارستان دولتی رسیدگی الکترونیک انجام‌گرفته است که به این آمار باید حدود 80 بیمارستان تأمین اجتماعی را هم اضافه کرد که در این بیمارستان‌ها حدود 37 هزار پرونده، رسیدگی الکترونیکی شده‌اند که در شش استان پایلوت، استان مازندران در رسیدگی الکترونیک پیشرو است. وی گفت: در سرویس‌های مربوط به نسخه الکترونیک هم حدود 1008 مطب و 657 مرکز، حدود 400 هزار تراکنش نسخه الکترونیک در شش استان پایلوت داشتند که آذربایجان شرقی در این زمینه پیشرو بوده است؛ بنابراین نسخه الکترونیک مربوط به بیمه سلامت ایرانیان در حال حاضر جاری و ساری است.

ضرورت برون‌سپاری سلامت الکترونیک
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با بیان اینکه اگر پروژه‌ سلامت الکترونیک در وزارت بهداشت درون‌سپاری شود در اجرا با چالش مواجه خواهد شد، گفت: سرویس‌دهی یک اپراتور با یک مدل کسب‌وکاری مشخص غیردولتی، قوی‌تر و بهتر از سرویس‌دهی دولتی خواهد بود به همین خاطر بهترین شیوه اجرای این پروژه‌ها شیوه برون‌سپاری کامل به‌صورت مشارکتی و اپراتوری است.
باقری اصل با بیان اینکه وزارت بهداشت باید رویکرد خود در مدیریت را از نظام امانی و پیمانکاری به‌نظام اپراتوری تغییر دهد، گفت: یک واژه‌ای در حوزه مدیریت استفاده می‌شود تحت عنوان تولی‌گری که ترکیبی از حکمرانی و تصدی‌گری است. وزارت بهداشت دقیقاً در حال تولی‌گری است. ما پیش‌ازاین در حوزه‌های الکترونیکی تجربه تولی‌گری را داشتیم اما در حال حاضر حکمرانی را از تصدی‌گری جدا کرده‌ایم. در حال حاضر خدمات دسترسی در حوزه ارتباطات در اختیار بخش غیردولتی است و حوزه‌های نظارتی، ایمنی و حاکمیتی در اختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.وی افزود: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید این تحول نگاه را در نظام فنی و اجرایی خود ایجاد کند. نظام فنی و اجرایی وزارت بهداشت هنوز امانی فکر می‌کند یعنی درون‌سپاری و «خودمان اجرا کنیم» و همچنان برای ورود به حوزه اپراتوری مقاومت می‌کند. باقری اصل تأکید کرد: این تولی‌گری که توصیف تصدی‌گری را با خود به‌دنبال دارد به حوزه «سلامت الکترونیک» هم نفوذ کرده و در حال اثرگذاری روی داده‌ها است به‌طوری که آزادسازی داده‌ها در این حوزه ضعیف صورت می‌گیرد. اگر این آزادسازی انجام شود، تحولات نوآورانه در حوزه کسب‌وکارهای سلامت الکترونیک فراهم می‌شود و این منافاتی با حکمرانی و اعمال سیاست‌های دولت ندارد و در نهایت می‌تواند کیفیت سرویس‌هایی که به دست مردم می‌رسد را افزایش دهد. وی ادامه داد: پیشنهاد ما این است که در تمامی حوزه‌های چهار پروژه سلامت الکترونیک شامل «پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان»، «استحقاق سنجی»، «نسخه الکترونیک» و «رسیدگی الکترونیکی به اسناد پزشکی» وزارت بهداشت گامی فراتر از حوزه مقررات‌گذاری نگذارد و وارد حوزه تصدی‌گری نشود. باقری اصل درباره اینکه چرا هنوز پرونده الکترونیک سلامت به‌طور رسمی آغاز به کارنکرده است، گفت: علت آن این است که داده‌های بسیاری از بیمارستان‌های خصوصی، مطب‌ها، پاراکلینیک‌ها مثل داروخانه‌ها هنوز وجود ندارد، چراکه اصلاً هنوز پروژه نسخه‌نویسی الکترونیکی به‌طور کامل اجرایی نشده است. وی افزود: در حقیقت پرونده الکترونیک سلامت حاصل اجرای باقی پروژه‌ها است؛ بنابراین وقتی پروژه‌های «استحقاق سنجی»، «نسخه الکترونیک» و «رسیدگی الکترونیکی به اسناد پزشکی» تکمیل شد آن موقع شاهد ریزش اطلاعات و تکمیل پروژه «پرونده الکترونیک سلامت» خواهیم بود.

آذری‌جهرمی: درخت دولت الکترونیکی ثمره داد
در پی رونمایی از پرونده الکترونیک، محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در صفحه کاربری خود در توئیتر نوشت: امروز درخت «دولت الکترونیکی» یک ثمره مبارک داد.
آذری‌جهرمی در ادامه افزود: «سلامت الکترونیکی» بنا است که زندگی مردم را تسهیل کند. از سوی دیگر نه تنها قرار است جلوی هزینه‌های نابجا را بگیرد، بلکه می‌خواهد سلامت کشور را نیز بهبود بخشد.
وزیر ارتباطات در ادامه با تبریک به وزیر بهداشت و خطاب به وی و همکارانش گفت: آنها باید بدانند که از امروز تحت برخی فشارها قرار می‌گیرند بنابراین باید استقامت کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار 5 تیر 98، شماره: 7092