شعار سال:با وجود اینکه کمیسیون کشاورزی مجلس مکرراً مخالفت خود را با طرح تشکیل وزارت بازرگانی اعلام کرده بود؛ اما در اقدامی عجیب و چرخش موضع ناگهانی، احمدعلی کیخا رئیس این کمیسیون در قالب موافق این طرح از آن دفاع کرد.

طرح تشکیل وزارت بازرگانی پس از ماه‌ها تلاش و پیگیری مستمر دولت و لابی با نمایندگان مخالف این طرح نهایتاً در سوم مهرماه در مجلس تصویب شد. این طرح در حالی به تصویب مجلس رسید که مخالفان بسیاری در بین کارشناسان، مراکز پژوهشی و تشکل‌های تولیدی داشت.

علت مخالفت این افراد نیز عملکرد منفی وزارت بازرگانی درگذشته و اقدامات ضد تولیدی و واردات محور آن و نیز دستاوردهای مثبت یکپارچگی تولید و تجارت برای بخش تولید و کشاورزی کشور بوده است.

تشکیل وزارت بازرگانی باعث تغییر اولویت از تولید داخل به واردات

مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از این مراکزی بود که در همان ابتدا و در زمانی که موضوع تشکیل وزارت بازرگانی در قالب لایحه اصلاح بخشی از ساختار دولت مطرح شد با انتشار گزارشی مخالفت خود را با تشکیل این وزارتخانه اعلام کرد. این مرکز پژوهشی دلایلی را برای مخالفت خود عنوان کرد که ازجمله آن‌ها تأثیر منفی تشکیل وزارت بازرگانی بر بخش کشاورزی کشور بود.

در گزارش این مرکز آمده است: «جدایی بازرگانی کشاورزی از تولید کشاورزی موجب تغییر اولویت تولید داخل به سیاست تنظیم بازار مبتنی بر واردات شده است و بدون وجود ابزار قاعده گذاری که قیمت‌گذاری و دسترسی به بازار مهم‌ترین آن است، امکان سروسامان دادن به تولید کشاورزی وجود ندارد.»

یکپارچه بودن تولید و بازرگانی، پیش‌شرط رونق تولید محصولات کشاورزی

 همچنین تشکلها و اتحادیه های تولیدی و کشاورزی نیز با انتشار بیانیه‌ای مخالفت خود را با تشکیل وزارت بازرگانی اعلام کردند و با برشمردن نتایج مثبت قانون تمرکز عنوان داشتند: «یکپارچه بودن مدیریت تولید و بازرگانی محصولات کشاورزی مهم‌ترین پیش‌شرط رونق تولید و حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده به شمار می‌رود و ایجاد یک نهاد تصمیم گیر مستقل در حوزه بازرگانی، بدون توجه به بخش تولید به نفع صنایع و سایر بخش‌های تولیدی نیست.»

کمیسیون کشاورزی مجلس نیز با اعلام اینکه قانون تمرکز نتایج قابل قبولی را برای بخش کشاورزی در پی داشته است؛ تشکیل وزارت بازرگانی و تفکیک بخش بازرگانی از وزارت جهاد کشاورزی را به ضرر این بخش دانسته و هر بار نیز با مطرح شدن این طرح در مجلس مخالفت خود را نسبت به آن ابراز کرده است.

چرخش موضع نمایندگان مخالف تشکیل وزارت بازرگانی با لابی دولت

باوجود این حجم از مخالفت‌ها و نیز دلایل متقنی که کارشناسان در رد این طرح ارائه کرده بودند؛ اما تبحر دولت در لابی‌گری و قدرت زد و بند آن با نمایندگان مخالف این طرح در مجلس باعث شد تا در روز رأی‌گیری نمایندگانِ مخالفِ بسیاری به طرح مذکور رأی مثبت دهند.

این اتفاق تا جایی پیش رفت که حتی احمدعلی کیخا رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس که پیش‌ازاین بارها در مخالفت با تشکیل وزارت بازرگانی و زیان آن برای بخش کشاورزی صحبت کرده بود، در روز رأی‌گیری به عنوان موافق تشکیل این وزارتخانه از آن دفاع کرد.

وی نه‌تنها از اقدامات ضد تولیدی و واردات محور وزارت بازرگانی چشم‌پوشی کرد بلکه با یک چرخش موضع 180 درجه‌ای واردات محور بودن وزارت بازرگانی را نفی کرد و تمامی دستاوردهایی که در صورت تحقق یکپارچگی تولید و تجارت نصیب بخش کشاورزی می‌شود را به وزارت بازرگانی نسبت داد.

تناقض‌گویی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در باب تشکیل وزارت بازرگانی

این تغییر موضع ناگهانی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در حالی صورت گرفت که پیش‌ از این، از نادرست بودن تفکیک وزارت صمت و لغو قانون تمرکز سخن گفته بود. کیخا در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها عنوان کرد: «در شرایط فعلی تفکیک اقدام درستی نیست و اصلاً نیازی به تشکیل وزارت بازرگانی وجود ندارد. اگر دولت در این زمینه به دنبال اقدام است، باید به جای تغییر دادن ساختار، به‌کارگیری افراد متخصص در وزارت صمت را در دستور کار قرار دهد.»

وی بار دیگر با اشاره به اینکه یکپارچگی تولید و تجارت به نفع توسعه بخش کشاورزی است اظهار داشت: «هدف اصلی از ادغام وزارت بازرگانی با جهاد کشاورزی اتصال زنجیره تولید و عرضه محصولات کشاورزی بود چراکه تولید در راستای بازار شکل گرفته و مدیریت واردات به نحو احسن در راستای تولیدات داخلی است.»

تناقض‌گویی این نماینده مجلس به همین‌جا ختم نمی‌شود وی چند ماه پیش و در همایش تنوع زیستی گفته بود: «بنده که حداقل 4 واحد اقتصاد پاس کردم می‌دانم که پراکندگی وظایف به صلاح نیست. این در حالی است که برخی به دنبال این هستند که وزارت بازرگانی تشکیل شود و این وزارتخانه در ذیل ریاست جمهوری فعالیت کند.»، اما همین نماینده در روز رأی‌گیری و به خاطر به دست آوردن دل دولتی‌ها گفت: «با تشکیل وزارت بازرگانی به پراکندگی و سردرگمی در دولت خاتمه داده می‌شود.»

خنجر از پشت رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس به تولیدکنندگان و کشاورزان

هرچند روشن نیست که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، خودکفایی، تولید و دستاوردهای کشاورزان را به چه قیمتی و با چه چیزی معامله کرده است، اما تصویب طرح تشکیل وزارت بازرگانی نشان داد که چگونه نمایندگانی سست‌رأی به خاطر مطامع و منافع خود حاضرند به تمامی دستاوردهای تحقیقی و تولیدی کشور پشت پا بزنند و حتی حاضرند تولیدکنندگانی که در شرایط سخت بار سنگین تولید کشور را بر عهده گرفته‌اند از پشت خنجر بزنند.

تصویب این طرح همچنین مشخص کرد که دولت در کنار مهارت لابی‌گری شکارچی ماهری هم هست و می‌داند دامش را کجا پهن کند و چه کسانی را شکار کند که مطمئن باشد در لباس حامیان تولید فاتحه تولید را خواهند خواند.