شعار سال: اگر امروز سخن از میلیونها بیکار تحصیلکرده در ایران می رود، دلیل واضح آن عدم توانایی آنان در جذب شدن در مشاغلی مولد و فنی است.
بسیاری از آسیبها و ناهنجاریهای اجتماعی نظیر بالا رفتن آمار اعتیاد، پائین آمدن آمار ازدواج جوانان را میتوان در آمار بالای بیکاری جست و جو کرد و این روزها پیدا کردن شغل به یکی از اصلی ترین دغدغههای خانواده ها و مسئولین تبدیل شده و هستند افرادی که با مدرکهای لیسانس و فوق لیسانس و حتی دکترا بیکارند و در جست و جوی کار.
اشتغال و کاریابی دو مقوله بهم پیوسته و مهم در اقتصاد هر کشوری است که با سطح رفاه عمومی، آرامش و امنیت جوامع گوناگون در پنج قاره جهان عجین و درهم آمیخته شده است.
در اقتصادهای توسعه یافته، کاریابی و اشتغال یکی از اصلی ترین شاخص های سنجش کارکرد اقتصاد آن جوامع محسوب میشود و نرخ بیکاری و یا اشتغال در راس مسائل دارای اهمیت در آن ها به شمار می رود.
در اقتصادهای در حال توسعه نظیر اقتصاد ایران نیز نرخ اشتغال از اهمیت ویژه ای برخوردار است چراکه اغلب بنگاه های کوچک و متوسط با سرمایه گذاری های بخش های عمومی و خصوصی به بازوی کار مولد در جامعه وابسته هستند. فرق عمده اقتصاد های توسعه یافته با اقتصاد های جوامع در حال توسعه را نیز می توان در نظام آموزش عمومی ، بویژه توانمندی هایی که در مدارس به دانش آموزان ارائه می شود می توان سنجید.
امروزه در هیچ کشور توسعه یافته با اقتصاد پیشرفته دروس تئوریک و تاریخ گذشته در برنامه های آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی قرار ندارند و این در حالی است که در ممالک در حال توسعه هنوز نظام آموزشی آنان در گذشته متوقف است و بیش از ۹۰ درصد آموزش ها در قالب های تئوریک و نه عملی ارائه می شوند. عملی نبودن آموزش ها در جهان امروز کارایی و تاثیر خود را از دست داده و تاریخ مصرف آنها تقریبا به سرآمده است.
اگر امروز سخن از میلیونها بیکار تحصیلکرده در ایران می رود، دلیل واضح آن عدم توانایی آنان در جذب شدن در مشاغلی مولد و فنی است. به عبارت ساده تر این خیل عظیم بیکاران بی تقصیر ، مهارتی ندیده اند که از آن طریق جذب بازار کار شوند. به همین دلیل نیز اغلب نیروی کار در ایران و اقتصاد های مشابه کشورمان دارای نیروی کار کم سواد و تجربی هستند.
در شرایط کنونی اقتصاد ایران اگر بخواهیم به سمت اقتصاد پویا همانند برخی کشورهای در حال توسعه حرکت کنیم چاره ای جز تجدید نظر در نظام آموزشی و تغییر جهت دهی ها به سمت مدارس فنی حرفه ای و دگرگون شدن نحوه آموزش ها از مهد کودک تا دانشگاه هستیم.
وقتی اکثریت کودکان دبستانی ما حتی نحوه مسواک زدن را آشنا نیستند و یا در معاشرت با دیگران کم می آورند و با اصول اولیه نظافت فردی بیگانه هستند، خرج کردن از تاریخ و گذشته درخشان هنر و فرهنگ گذشته هیچ فایده و نفعی برای حال امروز مردم ما نخواهد داشت و به ناچار باید به ایجاد تغییرات اساسی و ماهوی در عرصه آموزش ابتدایی تا دانشگاه حرکت کنیم.
باید به مقوله اشتغال و حرفه آموزی در مراکز آموزش فنی و حرفه ای وآموزشگاه ها نه به دیده فرصتی برای کسب درآمد بی دردسر با پشت میز نشینی و کیف بدست شدن ، بلکه به دیده کار شرافتمندانه و تولید نگاه کرد، تولیدی که نفعی برای جامعه و اقتصاد کشور باید داشته باشد. همزمان باید ریشه هرگونه رابطه غیراصولی و قانونی، رانت، قاچاق کالا و ارز و هرگونه تخلف در عرصه های اقتصادی ریشه کن شود تا کسب و کار عادلانه و شرافتمندانه جایگاه واقعی خود در جامعه را احراز کند.
در هیاهوی بیکاری و نیاز جامعه به اشتغال، مهارتآموزی و آموزشهای فنیحرفهای یکی از ارکان اصلی ایجاد اشتغال محسوب میشود که میتواند با ایجاد ارتباط تگاتنگ بین آموزههای تئوری در دانشگاه یک هدایت کننده موثر به سمت چرخه تولید باشد.
با این نگاه به فعالیت و تولید، باید به سمت توسعه آموزشگاه های فنی حرفه ای و تجدید نظر در برنامه های آموزشی آنها به منظور هماهنگ کردن مقوله آموزش با بخش های تولیدی و صنعتی و حتی بخش های کشاورزی و خدماتی حرکت کنیم. به عبارت ساده تر مراکز فنی حرفه ای باید با تولید پیوندی عمیق داشته باشند و خلا موجود بین علم و عمل در نظام آموزشی بهبود یافته و پر شود.
در عصر حاضر دیگر فوت وقت و فرصت سوزی جایز نیست و باید همانند ملت های دیگر با سرعت و دقت به سمت استفاده از فرصت ها و امکانات در سطحی حداکثری حرکت کنیم. در آن صورت دانشگاه ها و مراکز علمی ما همانند امروز بصورت جزیره ای و ساکن فعالیت نخواهند کرد بلکه بازوی تحقیقاتی و کاربردی و علمی بخش صنعت ، تولید ، خدمات وکشاورزی و دامپروری خواهند بود.
از آنجایی که اشتغال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است هر یک از ارگانهای موجود در کشور وظایف خاصی برای ایجاد اشتغال در حوزههای مختلف دارند و برای حصول نتیجه مناسب و بهتر باید یک همافزایی و هماهنگی بین دستگاههای اجرایی موجود در کشور ایجاد شود.
مهارت آموزی در رشتههای مختلف و سطوح دانشگاهی باعث میشود که تعامل بین دانشگاه و بازار کار بیشتر شده و فارغ التحصیلان دانشگاهی پس از اتمام درس به راحتی با علم به یک مهارت و حرفه با یک دید مثبت و ذهنی آمادهتر وارد بازار کار شده و خروجی مطلوبتری داشته باشند.
پس از اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ایران موضوع اشتغال و رونق تولید و حمایت از تولیدات داخلی بیش از پیش مورد توجه مسؤولان قرار گرفت و از آنجایی که مهارتآموزی نیز اهمیت بالاییی دارد، این مسئله در ایجاد اشتغال پایدار باید در دستور کار مسؤولان کشوری و استانی قرار گیرد.
افزایش سطح مهارت و کارآفرینی که منجر به افزایش بهرهوری، ایجاد خلاقیت در نیروی کار، پیشرفت شغلی، ایجاد تحرک در جامعه و... خواهد شد و در چنین شرایطی اهمیت کار آفرینی به همراه مهارتآموزی صحیح بیش از گذشته احساس میشود و البته مهارتآموزی صرفا مربوط به مهارت فردی در یک رشته خاص محدود نشده و مهارت در تصمیمگیری، مدیریت بازار، آموزش و... نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و نمیتوان از نقش تعیین کننده آن در توسعه جامعه چشم پوشید.
* مدیر کل آموزش فنی و حرفهای استان بوشهر
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر،تاریخ انتشار:2آذر1398،کد خبر:4778571،www.mehrnews.com