شعار سال: سالانه هزار دانشجو به نیت فعالیت در بازار کار وارد دانشگاهها میشوند تا بتوانند متناسب با رشته تحصیلی خود در جامعه مشغول شوند، اما از آن جایی که تقاضای کار فارغ التحصیلان بسیار بالاست بنابراین بیشتر آنها بیکاریهای طولانی مدت را تجربه خواهند کرد.
طرح رصد اشتغال دانشآموختگان دانشگاهی با اهداف فرهنگسازی رصد وضعیت فارغ التحصیلان در دانشگاهها و موسسات آموزشی، ایجاد نظام مناسب اطلاع رسانی به ذی نفعان در رابطه با وضعیت اشتغال هر یک از رشتههای دانشگاهی، رصد مستمر ظرفیتهای محیطی و شرایط بازار کار منطقهای و شناسایی شکاف دانشی و مهارتی دانش آموختگان خود و اخذ اطلاعات از سامانههای اطلاعاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صورت گرفته است.
کتاب طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی با دریافت اطلاعات وضعیت اشتغال دانش آموختگان حدود ۸۵ دانشگاه کشور تدوین شده است.
بر اساس نتایج به دست آمده، دانش آموختگان دکتری در سال ۹۹، ۵۳/۸۳ درصد، کارشناسی ارشد ۲۱/۶۵ درصد، کارشناسی ۲۹/۴۹ و کاردانی ۹۴/۴۵ اشتغال دارند.
افزایش بیکاری فارغالتحصیلان دکتری
منصور غلامی وزیر علوم چندی پیش گفت که به تدریج در سالهای اخیر اشتغال دکتری کاهش پیدا کرده است، ولی افزایش اشتغال در بخش کارشناسی داشتیم؛ فارغالتحصیلان کارشناسی نزدیک به ۶۰ درصد اشتغال داشتند و این آمار مربوط به آنهایی است که سالهای ۹۵ و ۹۶ فارغ التحصیل شدهاند.
غلامی تصریح کرد: فارغالتحصیلان کارشناسی ارشد بالای ۷۰ درصد اشتغال داشتند و فارغالتحصیلان مقطع دکتری در سالهای ۹۵ و ۹۶ بالای ۹۰ درصد اشتغال داشتند. به تدریج در سالهای اخیر اشتغال دکتری کاهش پیدا کرده، ولی افزایش اشتغال در بخش کارشناسی داشتیم.
مراکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی با رشد فعالیتهای خود توانستهاند تحصیل کردههای دانشگاهی را افزایش دهند، اما آمارها و اطلاعات در دسترس نشان میدهد که وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان طی سالهای اخیر به یک معضل اساسی در جامعه تبدیل شده است؛ بر این اساس با توجه به رشد تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی تخصصیتر شدن کار و حرکت به سمت کسب و کارها بر پایه فناوری و لزوم توسعه و بهرهوری صنایع کشور، ضرورت ایجاد این مراکز و اجرای برنامههای مختلف برای هدایت شغلی و کاریابی تخصصی ضروری به نظر میرسد.
برای برقرای تناسب میان تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی و اشتغال آنها ستاد اقتصاد مقاومتی راه اندازی و توسعه اینگونه مراکز را از تکالیف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری میداند، به همین ترتیب دفتر ارتباط با صنعت و جامعه وزارت علوم طی سالهای ۹۸، ۹۹ توانسته ۴۰ مرکز هدایت شغلی و کاریابی در دانشگاهها را ایجاد و از آنها حمایت مالی کند.
مطابق گزارشهای ارائه شده از سوی دانشگاهها طی سالهای اخیر در مییابیم که از سال ۹۶ توسعه برنامههای مهارت افزایی عمومی و تخصصی در مراکز آموزش عالی رشد چشمگیری داشته است و با وجود شیوع ویروس کرونا همچنـان رونـد مطلوبی را در برگزاری دورههای مهارت افزایی در دانشگاهها و مراکـز آمـوزش عالی شاهد هستیم.
همچنین بــا توجه به گزارشهـای ارسالی میانگین رشد تعداد دورههایی که با مشارکت واحدهای صنعتی برگزار شده از ۵.۴ درصـد در سال گذشته بــه ۹ درصد در سال جــاری افزایش یافته است که نشان دهنده ارتباط هرچه بیشتر و مناسبتر دانشگاهها بــا واحدهای صنعتی و دستگاههای اجرایـی کشور است.
شـکل ۵ تـا ۹ بررسـی و مقایسـه میانگیـن شـاخصهای اصلی بررسی شده دورههای مهارت افزایی در چهـار سـال متوالی ۹۶، ۹۷ و ۹۸ و ۹۹ در هـر دانشـگاه اسـت.
بـا توجـه بـه اطلاعات دریافتی از دانشگاهها و مراکـز آمــوزش عالی شاهد رشد دورههای مهارتی در دانشگاهها هسـتیم. همچنیـن دورههای برگزارشده با واحدهای صنعتی نیـز از رشد قابـل توجهی برخـوردار بوده اسـت کـه ایـن امـر نشـان دهنده تسـهیل و افزایـش ارتباطـات نهـاد آمـوزش عالی و واحدهـای دانشگاهی با واحدهـای صنعتی و اجرایی است.
در ادامه نمودارهای دانشگاهها بـر اسـاس شـاخصهای مختلـف مهـارتافزایـی ارائـه میشود. باتوجـه بـه تعـداد واحدهـای تحـت پوشـش دانشـگاه آزاد اسـامی و دانشـگاه پیـام نـور و همچنیـن تعـدد دانشــجویان ایــن مراکـز، وضعیـت دورههای مهارت افزایی آنها بــا دیگر دانشگاهها مقایسـه نشده اسـت.
مطابق اطلاعات شکل ۱۱ بیشترین دورههای برگزار شده مربوط به دورههای تخصصی است، این امر نشــان دهنده اســتقبال بیشتر دانشجویان از دورههای تخصصی با هــدف جـذب بیشـتر در بـازار کار و صنعـت اسـت.
البتـه بـا توجـه بـه اهمیـت مهارتهای عمومی و نـرم، مســئولین و متصدیـان دانشگاهها میبایست اهتمام و توجه بیشـتری را در تدوین و برگزاری دورههای عمومی داشـته باشـند.
بـا توجـه بـه شـکل ۱۲ دانشـگاههای صنعتـی شـریف، گیـان، رازی، محقق اردبیلی و... بیشـترین دوره تخصصـی را برگـزار کردهانـد. ایـن امـر نشـاندهنده پراکندگـی دورههـا در تمامی دانشـگاههای مناطـق مختلـف ایران اسـت.
بـا توجـه بـه شـکل ۱۳ بیشـترین دورههـای عمومـی برگزارشـده در دانشـگاههای صنعتـی شـریف، صنعتـی همـدان، گیـان و ... اسـت کـه هماننـد دورههـای تخصصـی پرا کندگـی منطقـهای را در سراسـر دانشـگاههای ایـران شـاهدیم.
با توجـه بـه شـکل ۱۴، ۷۱ درصـد دورههـا مربـوط بـه دورههـای حضـوری اسـت و حـدود ۲۹ درصـد مربـوط بـه دورههـای غیرحضـوری اسـت کـه بـا توجـه بـه شـرایط حـال حاضـر جامعـه نیـاز بـه توجـه بیشـتر مسـئولین دانشـگاهی بـه فراهـم کـردن زمینـه و بسـتر مناسـب در جهـت برگـزاری دورههـا به صـورت غیرحضـوری اسـت.
بــا توجــه بــه شــکل ۱۵ نســبت شــرکتکنندگان زن و مـرد در دورههـای مهارتافزایـی تقریبــا اختلاف اندکی برابـر اسـت کـه نشـان دهنده اشـتیاق تمامی دانشـجویان بـه شـرکت در دورههـای مهارتافزایـی فــارغ از جنسـیت آنهـا اســت.
بــر اســاس نمــودار زیر اکثــر شــرکت کنندگان دورههـای مهارت آمــوزی در مقطــع کارشناســی و پـس از آن کارشناسی ارشد بودهاند کـه بـر اساس اطلاعات مرکـز آمـار ایـران نیـز بیشـترین گـروه جمعیـت بیـکار بـا مـدرک کارشناسـی و کارشناسی ارشد هسـتند. بـر همیـن اساس برنامهریـزی دورههای مهارتی متناسب بـا بـازار کار بـرای ایـن مقطـع تحصیلـی از اهمیـت زیـادی برخـوردار اسـت.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۷۷۶۸۸۴۸، www.yjc.news