شعار سال: اگر شما یک دانشجوی علوم انسانی هستید باید گفت در حال حاضر خودتان یک متخصص علوم انسانی دیجیتال محسوب می‌شوید. علوم انسانی دیجیتال طی یک دهه‌ی گذشته بسیار موردتوجه قرار گرفته است و در بسیاری از دانشگاه‌ها موقعیت تحصیلی و بورسیه تحصیلی برای آن در نظر گرفته شده است و در راستای همین اقدام‌ها بسیاری از دانشگاه‌های سرتاسر دنیا به دنبال ایجاد شرایط تحصیل این رشته هستند.

هم‌زمان با اینکه ایده‌های بسیاری در حال رشد و نمو درون دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته‌ی علوم انسانی دیجیتال هستند، شما به علت استفاده‌ی روزانه از تکنولوژی‌های در دسترس برای پژوهش در حوزه‌ی علوم انسانی دیجیتال از همین لحظه بدون آنکه بدانید یک متخصص علوم انسانی دیجیتال محسوب می‌شوید. در ادامه چند پروژه علوم انسانی دیجیتال را برای دانشجویان علاقه‌مندان در این زمینه معرفی خواهیم کرد.

مواردی که در مورد آن‌ها خواهیم نوشت درواقع اولین قدم‌های پا گذاشتن در دنیای وسیع علوم انسانی دیجیتال به‌عنوان پروژه علوم انسانی دیجیتال برای دانشجویان هستند. هرچند قدم برداشتن شما در دنیای علوم انسانی دیجیتال مستلزم حمایت دانشگاهی است که در آن پروژه علوم انسانی دیجیتال در حال انجام شدن است.

بعضی از دانشگاه شرایط بهتری را برای پیگیری یک پروژه علوم انسانی دیجیتال فراهم می‌کنند. درحالی‌که در برخی دیگر از دانشگاه‌ها این خود شما هستید که باید اولین قدم‌ها را برداشته و شرایط پیشرفت در این مسیر را هموار سازید.

با این حال برای پیشبرد یک پروژه‌ علوم انسانی دیجیتال، شما نیازمند وجود حداقلی از امکانات مانند کامپیوترها، سرورها و نرم‌افزارهای متفاوت در کنار پشتیبانی فنی این موارد هستید. در این مقاله یک معرفی مختصر از پروژه‌های موجود علوم انسانی دیجیتال در بعضی از دانشگاه‌ها خواهیم داشت و مقایسه‌ای ضمنی میان این پروژه‌ها با پروژه‌های علوم انسانی را صورت خواهیم داد تا نگاهی بهتری به یک پروژه علوم انسانی دیجیتال داشته باشید و نحوه‌ی استفاده‌ی آسان از روش‌های قبلی پژوهش در راستای این فضای جدید را فراگیرید.

پروژه‌های mapping

در بسیاری از کلاس‌های درس نقد ادبی دانشجویان را تشویق می‌کنند تا نقش مکان را در داستان‌های مختلف موردبررسی قرار دهند. یکی از مواردی که دانشجویان معمولاً به آن دست می‌زنند کشیدن نقشه جغرافیایی محل‌هایی است که هر شخصیت از آن بازدید داشته است. چنین چیزی توسط ابزارهای علوم انسانی دیجیتال به‌راحتی می‌تواند قابل‌دسترس باشد.

اولیس و یا یوزلسیز جیمز جویس یکی از پیچیده‌ترین آثار ادبی است که پتانسیل بالایی برای بررسی مکانی دارد. به‌صورت معمول برخی از منتقدان ادبی و یا نویسندگان ادبی این کار را به‌سادگی با یک خودکار و کاغذ صورت می‌دهند. برای مثال در تصویر زیر ولادیمیر ناباکوف همین کار را در مورد شخصیت‌های ددالوس و بهلوم انجام داده است.

این نوع پروژه علوم انسانی دیجیتال به‌صورت بسیار ساده‌تری صورت می‌گیرند. برای مثال Gerry carlin و همکارش در پروژه‌ای بر روی نقشه‌ی گوگل نقشه تهیه‌شده توسط ناباکوف را تصویر کردند و در بسیاری از قسمت‌ها، محل‌های مورد بازدید شخصیت‌ها را در جاهای مختلف معین نمودند.

در پروژه‌ی صورت گرفته توسط آن‌ها هر فرد می‌تواند با انتخاب هر فصل رمان اولیس یک خلاصه از فصل را موردمطالعه قرار داده و خلاصه‌ای از اتفاقاتی که در هر فصل رخ می‌دهد را در معرض نمایش قرار داده و مکان های مورد بازدید شخصیت را نیز را مشخص کرده است.

پروژه‌هایی از این دست یعنی پروژه‌های mapping بر روی بسیاری از متن‌های مختلف قابل‌اجراست. ابزارهای در دسترسی مانند Google map  و همین‌طور بسیاری از موارد دیگر می‌تواند به‌عنوان ابزارهای کارآمد برای این‌گونه پروژه‌ها مورداستفاده قرار گیرد.

در بسیاری از موارد می‌توان از ابزارهای قابل‌ارائه گوگل مانند street view استفاده کرد. البته ابزارهای ساده‌ای از این دست برای پروژه‌های پیچیده‌تر قابل‌استفاده نیستند. پروژه‌های که شامل GIS و نمایش دادن داده‌های مربوط به آن هستند، می‌توانند برای کاهش زمان و افزایش بهره‌وری بیشتر مورداستفاده قرار گیرند.

 تحلیل متن توسط ابزارهای علوم انسانی دیجیتال

یکی از روش‌های موجود و شاخص در علوم انسانی دیجیتال استفاده از ابزارهای دیجیتال برای تحلیل متن‌های مختلف است. این نوع ابزارهای دیجیتال می‌توانند بسیار ساده و از طرفی پیچیدگی بسیاری داشته باشند.

یکی از ساده‌ترین ابزارهای رایگان در این زمینه ابزار wordle است که به استفاده‌کننده از آن اجازه می‌دهد «ابرهای واژگانی» را از هر متن استخراج و در اختیار کاربر قرار دهد. کلمات با بسامد بیشتری در wordle انتخاب می‌شوند تا در گروه ابرهای واژگانی قرار گیرند.

این کار باعث به وجود آمدن ظرفیت سنجش بن‌مایه‌های موجود در متن می‌شود. استفاده از این ابزار بسیار ساده بوده و در بسیاری از متن‌ها که کلمات تکرارشونده در آن‌ها می‌تواند منبعی برای تحلیل متن باشد، کارایی بالای دارد.

نمایشگاه‌های آنلاین فضایی برای ساخت دنیایی جدید

برای بسیاری از افراد ایجاد نمایشگاه‌های آنلاین ازجمله پروژه‌های جذاب علوم انسانی دیجیتال محسوب می‌شود. بسیاری از دانشجویان و اساتید آن‌ها درصدد ایجاد نمایشگاه‌های فیزیکی هستند.

این در حالی ست که جدا از دسترس‌پذیری برخی از نمایشگاه‌های آنلاین این نوع نمایشگاه می‌توانند طیف بیشتری از بازدیدکننده‌ها را به خود جذب کنند. این نوع نمایشگاه‌ها بیش‌ازپیش، قابل خصیصه سازی هستند. یکی از مثال‌هایی که می‌توان در این زمینه به آن اشاره کرد نمایشگاه سه‌بعدی در مورد نویسنده شهیر انگلیسی جین آستین What Jane Saw است.

 ویرایش ویکی‌پدیا به‌عنوان یک پروژه علوم انسانی دیجیتال

اما در آخر یکی از آسان‌ترین و درعین‌حال مهم‌ترین پروژه‌های دانشجویی که می‌توان در حوزه علوم انسانی دیجیتال صورت داد، ویرایش ویکی‌پدیاست. این پروژه به‌عنوان پروژه‌ای برای معرفی ویکی‌پدیا به‌عنوان یک منبع موردنظر قرار می‌گیرد. درواقع با این کار سعی می‌شود نحوه به کارگیری ویکی‌پدیا در دانشجویان به‌عنوان یک منبع تحقیقاتی مورد ارزیابی قرار گیرد.

در کنار این موارد، می‌توان از ویکی‌پدیا به‌عنوان منبعی بر فهمیدن تمایز فرهنگ‌ها و محیط‌های مختلف پژوهشی نام برد. برای مثال یکی از قوانین اساسی ویکی‌پدیا تمرکز آن بر قابل اثبات پذیر بودن مطالب است. این یعنی تمام منابعی که در ویکی‌پدیا مورداستفاده قرار می‌گیرند باید توسط منبع دیگری قابل اثبات و رجوع باشند.

 نتیجه‌گیری

این مقاله کوتاه سعی بر آن داشت که چشم‌اندازی کوچکی از پروژه‌های علوم انسانی دیجیتال برای دانشجویان مختلف داشته باشد. البته موارد مورداشاره در این مقاله درواقع مثال‌های بسیاری ساده‌ای از علوم انسانی دیجیتال هستند. تحلیل متن‌های مختلف و یا پروژه‌های جغرافیایی پیچیده تنها با استفاده از ابزارهای ساده‌ای مانند گوگل مپ و دیگر ابزارهای ساده قابل انجام نیستند و هرچند این ابزارها برای دانشجویان تازه‌کار در این حوزه می‌توانند در بسیاری از پروژه‌ها به آن‌ها یاری نماید.

منبع:

Introducing Digital Humanities Work to Undergraduates: An Overview

You are already a digital humanist, whether or not you know it. Digital humanities has exploded in popularity over the last decade, as evidenced by the creation of many different types of grants to help digital humanities research (The Office of Digital Humanities at the National Endowment of the Humanities, the creation of digital humanities … Continue reading

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت بردار، تاریخ -، کد مطلب: -: www.bordar-ensani.ir