شعار سال: کارشناسان معتقدند دولت برای موفقیت وزارت جهاد کشاورزی بهعنوان بزرگترین و استراتژیکترین وزارتخانه کشور باید از نظرات بخش خصوصی و تشکلهای این بخش استفاده کند تا کشور بتواند در بخشهای مختلف تولید محصولات کشاورزی به خودکفایی برسد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی یکی از چالشهای بزرگ کشور را عدم حضور و نقشآفرینی بخش خصوصی در تصمیمگیریها عنوان کرد و گفت: در گذشته بهدلیل اینکه مردم در ساخت مناطق مختلف نقش داشتند، خود را مکلف میدانستند در عمران و آبادانی آن منطقه نیز سهیم باشند؛ اما امروز در تمام زمینههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... بهدلیل گفتمان اشتباهی که در این حوزه اتفاق افتاده، همه مسئولیتها برعهده دولت است. این موضوع باعث بزرگ شدن دولت شده است، در نتیجه بخش عظیمی از درآمد دولت بهجای اینکه بهسمت زیرساختها، رفع محرومیت و تولید برود، صرف حقوق کارمندان و هزینههای جاری میشود و تا زمانیکه رویکرد این باشد، مشکلات حل نخواهد شد.
علی وقفچی ادامه داد: امروزه بخش بزرگی از مردم حتی در شهرها درآمدشان وابسته به کشاورزی است؛ بههمین دلیل اجازه دادن به بخش خصوصی، تشکلها، اتحادیهها، تعاونیها و ذینفعان این بخش میتواند در حل چالشهای حوزه کشاورزی راهگشا باشد. قطعاً پیمودن مسیر درست با مشارکت مردم مهمترین عامل موفقیت دولت است.
وی در پاسخ به اینکه بهعنوان نماینده مردم در مجلس چقدر از نظرات بخش خصوصی و تشکلها استفاده میشود، گفت: همواره به این موضوع اعتقاد داشتهام، حتی در سال 82 نیز نامهای به رئیسجمهور وقت نوشتم و در آن عنوان کردم تنها راهحل مشکلات بها دادن به تشکلهای مردمنهاد است و اکنون نیز به همین عقیده پایبندم و حتی در مجلس نیز بر حقوق تولیدکنندگان و رفتن بخشی از بودجه بهسمت تولید تأکید داشتهام. در این سالها نیز همواره از نظرات دانشگاهیان و نخبگان این حوزه استفاده کرده و از آنها خواستهام که راهکارهای خود را برای برونرفت از مشکلات کشاورزی ارائه دهند.
سهم سه درصدی دولت در تولید محصولات
رئیس هیئت مدیره کانون خبرگان کشاورزی استان تهران هم با بیان اینکه متأسفانه در دولتهای اخیر تشکلها، اتحادیهها و سازمانهایمردمنهاد هیچ نقشی در انتخاب وزیر جهاد کشاورزی نداشتهاند، گفت: در بخش کشاورزی دولت فقط نقش حاکمیتی و راهبردی برای ارائه سیاستهای کلان را برعهده دارد. دولت در تولید فقط سهدرصد سهم دارد و 97 درصد تولید برعهده کشاورزان، سمنها، تشکلها و اتحادیههای کشاورزی است؛ اما میبینیم که دولت با همان سهم سهدرصدی تمام نظرات خود را در حوزه کشاورزی بسط میدهد و هیچ مشورتی با تشکلها نمیکند که همین موضوع بیشترین آسیب را به بخش کشاورزی وارد کردهاست.
علیرضا الوندی افزود: متأسفانه در چند سال اخیر وزیر و مدیران بخش کشاورزی از بدنه تولید نبودهاند و نقشی در تولید نداشتند. البته از آنجا که دولت فقط متولی سه درصد از تولید است، نمیتواند برای مجموعه عظیمی مانند جهاد کشاورزی تصمیم بگیرد؛ چراکه تمامی مشکلات این حوزه را نمیداند؛ لذا نمیتواند برای تمام مشکلات راهکار ارائه دهد.
وی ادامه داد: این مشکل را میتوان در خریدهای تضمینی و قراردادهایی که با کشاورزان بسته میشود، مشاهده کرد. کشور میتوانست در زمینه تولید چند محصول به خودکفایی برسد، اما بهدلیل ضعف و ناتوانی در مدیریت و نداشتن راهکار مناسب، خودکفایی را از دست دادهایم و مجدداً واردکننده شدهایم. این زنجیره بهطور مدام هرچند سال یکبار تکرار میشود.
الوندی اضافه کرد: پروتکل تخریب چرخه تولید یا به گفته کارشناسان «پتچت» اصطلاحی است که به از دست دادن مزیت خودکفایی گفته میشود. این چرخه همواره در کشور ما بهدلیل عدم آشنایی و ناتوانی وزیر یا مدیران این حوزه تکرار میشود. نمونه این پتچتها را در تولید محصولاتی همچون گوشت، گندم و ذرت بهخوبی مشاهده کردهایم.
وی دلیل ناتوانی تعاون روستایی را نیز مدیریت ضعیف این سازمان عنوان کرد و گفت: بیش از 60 سال است که از تشکیل سازمان تعاون روستایی میگذرد؛ اما هیچگاه مدیران این بخش عملکرد مناسبی نداشتهاند و بهدلیل عدمآگاهی وزیر و رهبران این سازمان تاکنون نتوانستهایم شرکتهای تعاونی قوی در کشور داشته باشیم. از همینرو تعاونیها در حد یک توزیعکننده باقیماندهاند و نتوانستهاند وظایف خود را بهدرستی انجام دهند.
رئیس هیئت مدیره کانون خبرگان کشاورزی استان تهران افزود: پیشنهاد ما به دولت این است که وزیر را با مشورت تشکلها انتخاب کند، کسی که بتواند با سیاستهای راهبردی در زمان تحریمهای ظالمانه علیه کشور، ما را بهسمت خودکفایی ببرد تا در دورههای بعد شاهد این مشکلات نباشیم. سازمانهای مردمنهاد 35 مطالبه باعنوان 35 بندطلایی در نظر گرفتهاند و انتظار دارند این مطالبات محقق شود، در غیر اینصورت همچون گذشته مقابله با سیاستهای اشتباه وزیر را در پیش خواهند گرفت.
دولت بهصورت موازی با تشکلها حرکت میکند
عضو هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی نیز با انتقاد از بها ندادن به نظرات تشکلها و سازمانهای مردمنهاد گفت: در دیگر کشورها تشکلها، اصناف و حتی کارگران که در بخشهای مختلف درحال فعالیت هستند، در سرنوشت خود نقشآفرینی میکنند. در کشور ما نیز دولتمردان باید به این نظرات احترام بگذارند؛ اما متأسفانه به تشکلها و نظرات آنها بها داده نمیشود.
علی خانمحمدی افزود: دولت تشکلها را میسازد و به سازمانهای مردمنهاد مجوز فعالیت میدهد، اما پس از آن مقابل آنها میایستد و نه از نظرات کارشناسی آنها استفاده میکند و نه به انتقادهایشان گوش میدهد و کاملاً بهصورت موازی با آنها حرکت میکند.
وی ادامهداد: هدف از ایجاد تشکلها حل مشکلات و ارائه راهکارهای نوین برای پیشرفت مجموعه است. دولت باید باید نقش نظارتی داشته باشد؛ یعنی به تشکلها برنامه دهد و بر اجرای این برنامهها نظارت کند. تشکلها نیز باید خود را با برنامه دولت هماهنگ کنند تا بتوانند برای رسیدن به بهرهوری بالا و کیفیت بهتر به یک نقطه مطلوب برسند.
خانمحمدی اضافه کرد: مجموعه کشاورزی جمعیت بزرگی است که باید در انتخاب وزیر، نماینده و مدیران نقش داشته باشد و دولت با مشورت آنها برای این بخش برنامهریزی کند؛ چراکه آنها از تمام مشکلات، ضعفها و نقاطقوت این حوزه مطلع هستند.
وی با انتقاد از وزیر پیشین جهاد کشاورزی و انتظارات از وزیر آینده گفت: آقای حجتی همواره از حمایت و مشورت گرفتن از تشکلها صحبت میکرد و میگفت تشکلها باید از حقوق خود دفاع کنند؛ اما در عمل هیچ کدام از این صحبتها به مرحله اجرا نرسید.
عضو هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی افزود: اکنون توقع ما از دولت این است که در انتخاب وزیر جدید از نظر تشکلهای قدرتمندی مانند نظام صنفی کشاورزی، نظام مهندسی کشاورزی، بنیاد توانمندسازی گندمکاران و... استفاده کند؛ چراکه اینها هستند که باید در آینده با وزیر همکاری کنند. نمایندگان نیز باید نماینده تشکلها را به کمیسیون خود دعوت و از تجربیات آنها استفاده کنند.
خانمحمدی ادامه داد: نمایندگانی که با رأی مردم بر کرسی مجلس تکیه زدهاند، باید به وزیری رأی دهند که اساس کارش بها دادن به تشکلها باشد. بهعبارتی باید درهای دولت به روی بخش خصوصی باز باشد تا آنها نیز بتوانند حرف بزنند و راهکار و برنامه ارائه دهند.
لزوم مشورت گرفتن از تشکلها در انتخاب وزیر
یک کارشناس حوزه کشاورزی نیز با تأکید بر استفاده از نظر سازمانهای مردمنهاد و تشکلها در انتخاب وزیر و مدیران جهاد کشاورزی گفت: بخش کشاورزی خانواده بزرگی با بیش از 20 میلیون نفر جمعیت است که وزیر باید با کمک آنها این بخش را اداره کند.
عباس سروش افزود: تشکلهایی مانند نظام صنفی کشاورزی، نظام مهندسی کشاورزی، اتحادیههای انتفاعی و غیرانتفاعی میتوانند در این زمینه بسیار ثمربخش باشند. جامعه کشاورزی اگر مشارکت داشته باشد و بتواند در انتخاب وزیر نقش ایفا کند، قطعاً این حوزه موفقتر خواهد بود.
وی ادامه داد: در وضعیت تحریمها این کشاورزان بودند که توانستند کشور را به خودکفایی برسانند و ارزآوری داشته باشند، پس درحالحاضر نیز میتوانند با تلاش و پشتکار به مطلوبتر شدن شرایط کمک کنند. دولت زمانیکه کمبود گندم در کشور داشتیم، دست یاری خود را به سوی کشاورزان دراز کرد. اکنون نیز کشاورزان میخواهند در بحثهای کلان به آنها اعتماد و نظراتشان پرسیده شود.
سروش اضافه کرد: اکنون رئیسجمهور، عباس کشاورز را بهعنوان سرپرست یا نامزد احتمالی وزارت جهاد کشاورزی انتخاب کرده، اما بهتر بود نظر تشکلها را نیز در این زمینه جویا میشد. وزارتخانهای که میخواهد موفق باشد، باید بهرهبردار را در رأس امور قرار دهد.
وی ادامه داد: امروز جامعه کشاورزی ما بسیار نگران است و توقع دارد وزیر آینده برنامه داشته باشد و اتفاقاتی که در وزارتخانه افتاده شفافسازی شود. امیدواریم در سال رونق تولید نگرانی تولیدکنندگان برطرف شود تا بدون دغدغه به کار خود ادامه دهند
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار -، شماره: 79114