شعار سال: کارشناسان معتقدند یکی از اصلی‌ترین آسیب‌هایی که در این مسیر به اقتصاد کشور وارد خواهد شد، مربوط به صنعت گردشگری داخلی و خارجی است که حتی تا 80 درصد می‌تواند به این صنعت لطمه وارد کند. برخی کارشنان نیز می‌گویند در این شرایط بیش‌ترین لطمه به بخش کشاورزی وارد می‌شود؛ زیرا درحالی‌که کشاورزی کشور طی سال گذشته متأثر از بلایای طبیعی بوده، بسیار نحیف شده است؛ پس برخی کالاها و محصولات مانند سموم دفع آفات و نهاده‌ها باید از خارج وارد شود تا بتوان بخش کشاورزی را حداقل در حوزه امنیت غذایی  راهبردی اداره کرد؛ اما متأسفانه شیوع کرونا و بسته‌شدن مرزها و قطع ارتباطاتی که با کشورهای منطقه داشتیم، ضربه‌ای سخت‌تر از سیل و زلزله بر کشاورزی کشور وارد می‌کند.

یک مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص اثرات شیوع بیماری کرونا در کشور و بسته شدن مرزهای کشورهای همسایه بر اقتصاد ایران اظهار داشت: با توجه به مشکلات و تحریم‌هایی که علیه ما اعمال شده، الان شیوع بیماری کرونا نیز مزید بر علت شده و مشکلاتی برای ما ایجاد کرده و مراودات مالی را کاهش داده است.

محمدعلی صدیقی گفت: وقتی مراودات مالی کم  می‌شود یا حتی به صفر می‌رسد و از آن طرف نیز بحث مراودات تجاری با کشورهای همسایه و رفت‌وآمدها لغو می‌شود، طبیعتاً از هر لحاظ به اقتصاد آسیب می‌زند؛ به‌خصوص امسال که شرایط ویژه‌ای داشته و تلاش داریم کسری ارزی ناشی از کاهش فروش نفت را از طریق صادرات غیرنفتی جبران کنیم.

صدیقی افزود: از طرف دیگر برای انجام صادرات غیرنفتی قرار بود روی 15 کشور همسایه متمرکز شویم و امروز با بروز چنین مشکلی و بسته شدن مرزهای این کشورها، نه‌تنها نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم، بلکه از طرف دیگر بحث FATF و ورود به لیست سیاه این نهاد نیز مشکل‌ساز شده است.

وی تصریح کرد: درواقع امروز تحریم‌ها، مشکلات ارزی، بیماری کرونا و FATF همه دست به دست هم داده است و اقتصاد و مردم ما را آزار می‌دهد.

صدیقی گفت: درست است که امروز تحریم‌ها، ناهماهنگی داخلی و بازی‌های سیاسی وجود دارد، اما معتقدم اگر عدم اعتماد بین دولت و مردم را حل کنیم، ظرفیت‌های ما بیش از این‌هاست و حتی بدون صادرات و پشت مرزهای بسته می‌توانیم این مشکلات را مدیریت کنیم.

برای خساراتی که در این دوران به کشور وارد می‌شود، باید ماه‌ها تاوان بدهیم

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: امروز درگیر مباحث سیاسی و جنگ بیولوژیک هستیم که مشکلات اقتصادی را برای ما رقم زده است. باوجوداین می‌توان حتی در شرایط سخت فعلی نیز مسائل و مشکلات اقتصادی را برطرف سازیم؛ البته به‌شرطی که دولت بخش خصوصی را وارد بازی کند و از قابلیت‎های این بخش بیش‌ترین بهره را ببرد.

صدیقی با بیان این‌که کشور ثروتمندی هستیم و مردم باهوشی نیز داریم، افزود: متأسفانه شاهد کم‌لطفی از طرف سیاسیون هستیم و در شرایطی‌که قیمت طلا در دنیا سقوط کرده، در کشور افزایش قیمت دلار و افزایش قیمت طلا را تجربه می‌کنیم، درحالی‌که اگر دولت با مردم و بخش خصوصی تعامل و همکاری داشته باشد و به ما اعتماد کند، رشد اقتصادی حتی در شرایط فعلی نیز برای کشور رقم خواهد خورد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در گذشته سابقه چنین تجربه‌ای را داشته‌ایم یا خیر، گفت: در اوایل دهه 30 وضعیتی بدتر از امروز را تجربه کردیم که در آن زمان نیز با صداقت دولت و همدلی مردم بحران تمام شد.

صدیقی خاطرنشان کرد: در خصوص بحران فعلی مسأله مهم این است که بدانیم این شرایط مقطعی است و تدوام پیدا نمی‌کند. از سوی دیگر، این یک بازی دوطرفه است و این‌گونه نیست که تا مدت طولانی کاملاً مرزها را به روی ما ببندند؛ چراکه ما تنها صادرکننده نیستیم و آن‌ها نیز به‌اجبار باید برخی محصولات و خدماتشان را به کشور ما ارسال و ارائه کنند.

وی تصریح کرد: با تمام این مسائل بدیهی است که بابت تأثیری که اتفاقات اخیر و بسته‌شدن مرزهای کشورهای همسایه روی اقتصاد ما می‌گذارد، باید ماه‌ها تاوان پس بدهیم.

این کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که محدود شدن صادرات زمینی ما به کشورهای همسایه از نظر ریالی چقدر به اقتصاد ما صدمه خواهد زد، گفت: الان برای جواب دادن به چنین پرسشی زود است، چون آمار و ارقام دقیقی در دسترس نیست؛ اما به‌نظر می‌رسد بحث گردشگری داخلی و خارجی آسیب 80 درصدی را متحمل خواهد شد؛ البته کشورهایی مانند ترکیه از این نظر بیش‌ترین آسیب را خواهند دید.

ضرورت تأمین امنیت غذایی در شرایط خاص فعلی

 رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ارتباطات اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه ماشین‌آلات کشاورزی صنعتی تهران نیز در این خصوص گفت: متأسفانه مدتی است به‌دلایل مختلف اقلیمی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روی دور منفی افتاده‌ایم و مدت‌هاست خبر خوب در حوزه توسعه اقتصادی، صنعتی و همچنین کشاورزی نداشته‌ایم.

علی توسلی اظهار داشت: زمانی‌که زلزله می‌آید، خسارات جانی زیاد و خسارات اقتصادی کم است و زمانی که سیل رخ می‌دهد، خسارت جانی کم و خسارت‌های زیرساختی آن زیاد است، چون زمین‌های کشاورزی، پل‌ها، جاده‌ها و... را تخریب می‌کند که متأسفانه در سال جاری هر دو این موارد را با هم در کشور تجربه کرده‌ایم.

توسلی افزود: متأسفانه به‌دلیل مسائلی که درمورد سوانح طبیعی و در حوزه اقلیمی برایمان پیش آمد، آسیب‌های بسیار جدی به  بخش کشاورزی کشور وارد شده است.

وی ادامه داد: در این شرایط خاص که امنیت غذایی حتی برای کشورهای توسعه‌یافته که امکانات فراوان هم دارند، بسیار مهم است تا حداقل در مقوله آبزی‌پروری، تولید فرآورده‌های پروتئینی، تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی وابسته به کشورهای دیگر نباشند، به بخش کشاورزی ما در این شرایط ضربه‌هایی وارد شده است.

بسته‌شدن مرزها ضربه‌ای سخت‌تر از سیل و زلزله به اقتصاد کشور می‌زند

این عضو اتاق تهران خاطرنشان کرد: با توجه به آسیب‌هایی که به بخش کشاورزی ما وارد شده، بخشی از این کالاها و نهاده‌ها باید از خارج وارد شود تا بتوانیم پیکر نحیف کشاورزی را حداقل در حوزه تأمین امنیت غذایی به‌صورت راهبردی اداره کنیم؛ اما متأسفانه شیوع کرونا و بسته‌شدن مرزها و قطع ارتباطاتی که با کشورهای منطقه داشتیم، ضربه‌ای سخت‌تر از سیل و زلزله است.

توسلی افزود: با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از هم‌وطنان ما در مناطق مرزی زندگی می‌کنند و بخشی از تجارت ما در راستای دور زدن تحریم‌ها با کولبری و همچنین تعاملات کاری که مردم مرزنشین با کشورهای دیگر دارند، انجام می‌شود، بسته شدن مرزها در این موضوع نیز اختلال ایجاد می‌کند و تجارت و صادراتی را که ما با کشورهای منطقه داشتیم، محدود می‌سازد.

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که بسته‌شدن مرزهای کشورهای همسایه و محدود شدن صادرات ما چند درصد به اقتصاد ایران ضربه وارد خواهد کرد، گفت: به‌نظر بنده بحث درصد همیشه یک اغفال آماری است؛ به همین دلیل اصولاً از ارائه آمار ابا دارم. باید بدانیم که این ویروس نیز ممکن است مثل سارس یا بیماری‌های عفونی دیگر که شیوع پیدا کرد و بلافاصله به پادزهرش دسترسی پیدا کردند، به‌زودی برطرف می‌شود و صدمه چندانی به اقتصاد ما وارد نمی‌کند.

توسلی افزود: از سوی دیگر ممکن است اگر تدبیر درستی اندیشیده نشود و با سوءمدیریتی که در بسیاری مقاطع در بسیاری از جاها می‌بینیم، آسیب‌های جبران‌ناپذیری از این طریق به ما وارد شود.

وی خاطرنشان کرد: با این تفاسیر اگر وزارت بهداشت و مجموعه دولت تدبیر درستی نداشته باشند و شیوع بیماری ادامه یابد، دیگر بحث درصد مطرح نیست؛ بلکه بحث صفر و یک است و همه‌چیز را به چالش می‌کشد.

 توسلی اظهار داشت: اگرچه ما در دوران جنگ آشوب‌ها، خراب‌کاری منافقین، بمباران، کمبود کالا، خاموشی‌ها، سهمیه‌بندی نفت و موارد دیگری را هم‌زمان با هم داشتیم که دورانی سخت‌تر از وضعیت فعلی ‌ما بوده است، اما باید بدانیم که سرمایه اجتماعی که در آن مقطع داشتیم، الان نداریم.

بیش‌ترین لطمه به واحدهای کوچک و متوسط وابسته به صادرات وارد می‌شود

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران نیز در خصوص میزان خسارت‌هایی که شیوع کرونا و بسته‌شدن مرزهای کشورهای همسایه به روی ایران به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد، گفت: درحال‌حاضر به‌صورت درصد نمی‌توان میزان صدمه‌ای را که کرونا به اقتصاد کشور وارد می‌کند، عنوان کرد، اما شاهدیم که این روزها محدودیت‌های زیادی اعمال شده و سرعت تغییر و تحول و محدودیت‌ها بسیار زیاد است. به همین دلیل امیدواریم طی هفته‌های بعد و حداقل قبل از تعطیلات نوروز مرزها باز شود و مراوداتی داشته باشیم تا تأثیر مثبتی روی اقتصاد ما داشته باشد.

علی شریعتی‌مقدم  اظهارداشت: میزان خسارت‌ها برای هیچ‌کس مشخص نیست و تبدیل کردن این ضرر و زیان به عدد و رقم بسیار کار پیچیده‌ای است؛ به‌خصوص در شرایط فعلی که واحدهای کوچک و متوسط که وابسته صادرات هستند، بیش‌تر از بقیه لطمه می‌خورند.

شریعتی‌مقدم افزود: تا پیش از این کم‌تر سابقه داشت که مرزهای کشورهای همسایه بسته شود و کارها این‌گونه به تعطیلی کشیده شود؛ بااین‌حال امیدواریم به‌زودی مشکلات حل شود.

وی در پایان اظهار داشت: بیش‌ترین تأثیر بسته شدن مرزها بر بخش‌های صادراتی است؛ چون به این ترتیب مبادلات سخت‌تر و پروازها نیز محدودتر شده است؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که بیش‌ترین تأثیر آن بر بخش صادراتی محصولات کشاورزی باشد.

شعار سال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 13اسفند1398 ، کدخبر: 81925: sabzineh.org