شعار سال: قرار بود فیلم سینمایی«خروج» جدیدترین ساخته ابراهیم حاتمیکیا، کارگردان مشهور ایرانی، اولین فیلمی باشد که قبل از اکران در سینماها به شکل آنلاین اکران شود و مسیری تازه را پیش روی سینماگران و البته علاقهمندان به سینما در ایران قرار دهد، اما ظاهراً این مسیر در همان ابتدای راه، به آخر رسید؛ آنهم با یک پایانبندی تلخ. خروج قاچاق شد. در چند روز گذشته بسیاری اکران آنلاین خروج به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا را اتفاقی مهم در سینمای ایران قلمداد کردند و آن را مقدمهای برای ایجاد جریانی تازه دانستند و در مقابل گروهی گفتند اینکه فیلمی پیش از اکران در سینما اکران اینترنتی داشته باشد، انگیزه سینماداران را برای نمایش داده شدنش کم میکند. در ادامه سازمان سینمایی همراهیاش با تصمیم حاتمیکیا را اعلام کرد و توضیح داد: «فیلمهای سینمایی اکراننشده در صورت عرضه در شبکه نمایش خانگی معادل ۲۰درصد مبلغ قرارداد علاوه بر قراردادی که با آن سامانهها دارند، موردحمایت قرار میگیرند. سازمان سینمایی برای این حمایت شرایطی را در نظر گرفته است». قرار بر این شده بود که علاقهمندان به تماشای آخرین فیلم حاتمیکیا بتوانند با مراجعه به «فیلیمو» و «نماوا» و با پرداخت دوازده هزار تومان تا مدت بیستوچهار ساعت مجاز به دیدن «خروج» باشند اما یک روز قبل از اکران، این شرایط تغییر کرد. ظاهراً، هدف از این تغییر، حمایت از حق کپیرایت، جلوگیری از انتشار غیرقانونی و حمایت از مؤلف و صاحب اثر عنوان شد و بر همین اساس اثر مدتزمان نمایش فیلم برای کاربران بعد از خرید، از ۲۴ ساعت به ۶ ساعت کاهش پیدا کرد. با این وجود اما چند ساعت پس از آغاز اکران اینترنتی این فیلم یعنی یکشنبهشب، نسخه قاچاق این فیلم در فضای مجازی دستبهدست شد و بسیاری از کانالها و سایتها، آن را به شکل رایگان برای دانلود از سوی مخاطبان، روی درگاهشان قرار دادند. قبل از این اتفاق، سیدمحمد مهدی طباطبایینژاد دبیر کل ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری، گفته بود که سامانههای ارائهدهنده خدمات اکران آنلاین برای جلوگیری از سرقت فیلم تمهیداتی اندیشیدهاند. ظاهراً اما این تمهیدات فعلاً کاربردی نیست، چون بعد از تنها چند ساعت، فیلمی که روی دو پلتفروم شناختهشده و البته ظاهراً دارای قابلیتهای جلوگیری از دانلود غیرقانونی قرار گرفته بود، حالا از کانالهای تلگرامی و سایتهای عرضه فیلم سر در آورده است. مسئولان «فیلمیو» و «نماوا» هم تا این لحظه هیچ توضیحی درباره این اتفاق ندادهاند. همه علاقهمندان به حوزه فرهنگ بهاحتمال الآن از قاچاق فیلم «خروج» در فضای مجازی ناراحتاند، اما ناراحتی بزرگتر شاید به این خاطر باشد که آخرین فیلم ابراهیم حاتمیکیا قرار بود راه تازهای را باز کند و با این شرایط شانس باز ماندن این نیمچه راه در این دقایق خیلی کم شده است. بعد از علنی شدن قاچاق «خروج حاتمیکیا»، انجمن صنفی شرکتهای نمایش ویدیوی آنلاین یکی از اولین بخشهایی بود که به این اتفاق واکنش نشان داد. این انجمن بیانیهای اعتراضی صادر کرد و در آن توضیح داد امتیاز پخش آنلاین این فیلم، به شکل انحصاری از سوی سازمان رسانهای اوج به کنسرسیوم سرویسهایVOD «فیلیمو» و «نماوا» داده شده و به همین بهانه مواردی را مطرح کرد. این انجمن در بخشی از نامهاش، نوشت: «تجربه سینمای آنلاین در بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا تجربه موفقی بوده است. چراکه تمهیدات لازم فنی و حقوقی برای این موضوع در نظر گرفته شده است. اما متأسفانه اقدام عجولانه و انحصارگرایانه موجب شد تجربهای که میتوانست موفق باشد به تجربهای شکستخورده مبدل شود، امید است این شکست تجربهای باشد تا در آینده شاهد اقدامات انحصارگرایانه از سوی نهادها و سازمانهای دولتی و حتی تهیهکنندگان عزیز و خدمتگزار کشور نباشیم».
انجمن صنفی شرکتهای نمایش ویدیوی آنلاین در ادامه این نامه توضیح داد که دو نماوا و فیلیمو عضو این انجمن نیستند و در ادامه هم نوشت: «امید است این شکست تجربهای باشد تا در آینده شاهد اقدامات انحصارگرایانه از سوی نهادها و سازمانهای دولتی و حتی تهیهکنندگان عزیز و خدمتگزار کشور نباشیم». البته سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد که علاوه بر سمت دبیرکل ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی هم هست، دیروز بعد از ظهر در واکنش به انتشار خبر قاچاق فیلم «خروج»، گفت: «این موضوع از قبل پیشبینی شده بود و سازندگان فیلم با آگاهی از آن، تصمیم به نمایش در vod گرفتند.هر تجربه جدید آزمون و خطاهایی دارد. الان هم، هماهنگیهای لازم برای متوقف کردن عرضه غیرمجاز فیلم «خروج» در فضای مجازی انجام شده و تا جایی که شخصاً پیگیری کردم، علیرغم اعلام یکی از رسانهها، نسخه ۴k این فیلم هنوز قاچاق نشده است». او البته عدم توانایی پلتفرومهای داخلی در مقابله با دانلود غیرمجاز را هم رد کرد و توضیح داد که اگر فیلم «خروج» در نتفلیکس هم نمایش داده میشد، مثل بقیه فیلمهای منتشرشده از سینمای جهان روی این پلتفورم، قاچاقش میکردند». بعد از قاچاق اولین فیلمی که بنا بود پیش از اکران در سینماهای کشور، به شکل آنلاین پخش شود، باید دید کسانی که فضا را برای انجام این کار فراهم میدانستند، چه توضیحی خواهند داد. در پایان هم شاید باید از این بابت که یکی از ساختههای موسسه اوج دچار این اتفاق شده شکرگزار بود، نه به این خاطر که باعث ضربه اقتصادی به این نهاد میشود بلکه چون شاید عزم بیشتری از سوی مسئولان برانگیزد تا کپیرایت در کشورمان در عمل محترم شمرده شود و دستگاههای نظارتی سازوکاری تعریف کنند برای بخورد با کسانی که این حق را به رسمیت نمیشناسند.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی،تاریخ انتشار:26فروردین1399،کد خبر:2664،www.hamdelidaily.ir