شعار سال: این روزها زمزمه تشکیل یک وزارتخانه جدید به نام وزارت آسیب‌های اجتماعی به گوش می‌رسد، طرحی که البته هنوز تدوین نشده و نمایندگان مجلس در کمیسیون‌ها در حال بحث و بررسی آن هستند تا به یک نتیجه کلی برسند. اولین سوالی که پس از شنیدن این طرح در اذهان به وجود می‌آید این است که آیا در شرایط کنونی کشور نیازی به تشکیل یک وزارتخانه جدید با بودجه کلان و هزینه‌های بالا داریم؟ آیا لازم است با وجود سازمان بهزیستی که متولی آسیب‌های اجتماعی در کشور است یک وزارتخانه جدید تشکیل شود؟

باید برای رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی وزارتخانه مستقل تشکیل شود
علی اصغر عنابستانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه 20 دستگاه در حوزه آسیب‌های اجتماعی مسئولیت دارند، گفت: یکی از معضلات و مشکلات اساسی بی‌توجهی این دستگاه‌ها نسبت به انجام وظایف است و موازی‌کاری و ناهماهنگی که میان آنها وجود دارد باعث شده مسئولیت را به گردن یکدیگر بیاندازند.

او افزود: با شرایط فعلی در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی به هیچ عنوان موفق نخواهیم شد و به طور حتم باید تجدیدنظر جدی و اساسی در این رابطه صورت گیرد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ایجاد یک وزارتخانه جدید اظهار کرد: باید وزارت‌خانه‌ای در حوزه امور اجتماعی به صورت خاص تشکیل شود تا بودجه مقابله با آسیب‌ها در اختیار آن قرار گیرد و قابل رصد، پایش و ردیابی باشد اما الان بودجه مقابله با آسیب‌ها در اختیار دستگاه‌های مختلفی قرار می‌گیرد که هیچ اقدام خاصی انجام نمی‌دهند و پاسخگو هم نیستند و تنها به هدر رفت منابع و بودجه کشور منجر می‌شود.

قصد تشکیل وزارتخانه جدید نداریم/ بهزیستی باید زیرنظر کمیته امداد امام خمینی (ره) برود
علی بابایی کارنامی، نماینده مجلس شورای اسلامی، درخصوص زمزمه‌های تشکیل یک وزارتخانه جدید به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا گفت: ما وظیفه داریم طبق دستور مقام معظم رهبری، قانون اساسی و سندهای توسعه، دولت را به سمت چابکی پیش ببریم و اجازه ندهیم بزرگتر از اینکه هست، شود.

او افزود: بنابر دلایل فوق، ایجاد یک وزارتخانه جدید هیچ فایده‌ای ندارد و تنها دست و پا گیر دولت می‌شود بنابراین سخن برخی از نمایندگان که می‌گویند باید یک وزارتخانه جدید تشکیل شود، برخلاف کلیات برنامه‌های بالادستی است و هیچ دلیل منطقی ندارد.

سخنگوی کمیسیون اجتماعی درخصوص لزوم ادغام سازمان بهزیستی و کمیته امداد تصریح کرد: برای اینکه جلوی موازی کاری‌ها گرفته شود و چند سازمان روی یک موضوع کار نکنند، پیشنهاد دادیم سازمان بهزیستی با کمیته امداد ادغام شود و فعالیت آنها در یک جهت قرار گیرد.

بابایی کارنامی افزود: کمیته امداد امام خمینی (ره) در کشور ریشه‌دار است و یک عقیده برای ماست و از آنجایی که ساز و کار قوی‌تری نسبت به بهزیستی دارد و در حوزه‌هایی مانند پوشش زنان بدسرپرست، بی‌سرپرست، معلولین فعالیت دارد، بهتر است با بهزیستی ادغام شود و سازمان بهزیستی یکی از معاونت‌های کمیته امداد قرار گیرد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به نحوه تخصیص بودجه گفت: اگر سازمان بهزیستی با کمیته امداد ادغام شود، بودجه این سازمان به کمیته امداد تعلق می‌گیرد و در نهایت هر دوی آنها با یک بودجه اداره می‌شوند.

بابایی کارنامی در مورد وضعیت فعلی این طرح بیان کرد: این پیشنهاد فعلا در حال بحث و بررسی در کمیسیون اجتماعی است و باید نظر باقی نمایندگان را شنید تا به یک نتیجه قطعی برسیم.

کمیته امداد و بهزیستی شباهتی با یکدیگر ندارند/ نباید وزارتخانه‌ای برای آسیب‌های اجتماعی تشکیل شود
رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس دهم درخصوص پیشنهاداتی مبنی بر ادغام کمیته امداد خمینی (ره) و سازمان بهزیستی به خبرنگار خبرگزاری برنا گفت: هدف از تشکیل سازمان بهزیستی رسیدگی به امور توانبخشی است درحالی که کمیته امداد امام خمینی (ره) به بحث‌های حمایتی می‌پردازد پس باوجود اینکه فعالیت آنها ظاهرا شبیه یکدیگر است اما هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و نباید آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.

او افزود: فکر می‌کنم هدف نمایندگان مجلس یازدهم از ادغام سازمان بهزیستی و کمیته امداد، چابک سازی و کوچک کردن دولت است اما به هر حال ضروری است اگر چنین طرحی قرار است مطرح شود علاوه بر اینکه نمایندگان باید با کارشناسان بدنه دولت مشورت کنند باید آن را به حدی چکش کاری کنند تا پس از اجرا گره باز کند نه اینکه گره در کارها بیاندازد.

خضری درخصوص دلایل موازی کاری با سازمان بهزیستی تصریح کرد: سال 57 که سازمان بهزیستی تشکیل شد تنها دو هدف توانبخشی معلولان، زنان سرپرست خانوار و کودکان کار به آن واگذار شد اما متاسفانه ما بدون درنظر گرفتن بودجه مناسب، آسیب‌های دیگر هم به او واگذار کردیم و چون بهزیستی نه بودجه مناسب داشت، نه ساز و کار و نه توان لازم، بدین ترتیب نتوانست از عهده آن بربیاید به همین دلیل موازی کاری‌ها شروع شد.

او افزود: به نظر می‌آید در حال حاضر برای رفع این موازی کاری‌ها تصمیم به ادغام گرفته شده است درحالی که مشکل جای دیگری است و دلیل موازی کاری‌ها باید از بین برود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در هر صورت اگر بهزیستی و کمیته امداد با یکدیگر ادغام شوند باید زیر نظر یک نهاد اجرایی یعنی وزارتخانه قرار گیرند که از ظاهر مشخص است تحت نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌رود که اگر این اتفاق بیافتد سوالات زیادی مطرح می‌شود که نمایندگان باید به آن پاسخ دهند و تدابیری بیاندیشند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از تشکیل یک وزارتخانه مربوط به امور آسیب‌های اجتماعی گفت: نمی‌دانم هدف نمایندگان از تشکیل یک وزارتخانه جدید برای آسیب‌های اجتماعی چیست اما اگر قرار است یک وزارتخانه جدید هم تشکیل شود باید درخصوص موضوع اعتیاد باشد نه آسیب‌های اجتماعی چراکه کشور ما بیش از هر کشوری در دنیا از اعتیاد آسیب می‌بیند اما هیچ متولی مشخص ندارد.

مخالف تشکیل وزارتخانه آسیب‌های اجتماعی هستم/ همه نهادها و وزارتخانه‌ها متولی آسیب‌های اجتماعی هستند
معصومه ابتکار، معاون زنان و امور خانواده رئیس جمهور، درخصوص ایجاد وزارتخانه مستقل آسیب‌های اجتماعی گفت: تمامی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها متولی رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی کشور هستند.

او افزود: وقتی یک آسیب اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم ریشه آن اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... است بنابراین نمی‌توان آن را تقصیر یک نهاد یا وزارتخانه انداخت.

ابتکار عنوان کرد: بنابر دلایل فوق، بنده اعتقادی به تشکیل وزارتخانه آسیب‌های اجتماعی ندارم و مخالف آن هستم.

معصومه ابتکار به عنوان عضوی از بدنه دولت درحالی مخالفت خود را ابراز کرد که تقی رستم وندی، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی، با این طرح موافق است.

موافق از بین رفتن موازی کاری‌ها هستم
تقی رستم وندی، معاون وزیر و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور درخصوص ایجاد وزارتخانه آسیب‌های اجتماعی به خبرنگار خبرگزاری برنا گفت: بنده هنوز اطلاعات دقیقی از جزئیات این طرح ندارم اما به‌طور کلی با هر اقدامی که بتوان منابع و امکانات کشور را هم افزا کرد و از همپوشانی‌ها جلوگیری کرد، موافق هستم.

بودجه ساخت وزارتخانه جدید را به بهزیستی بدهند/ محتوای اساسنامه کمیته امداد هیچ ارتباطی با بهزیستی ندارد
مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران ضمن انتقاد از ایجاد یک وزارتخانه مستقل برای آسیب‌های اجتماعی به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا گفت: زمانی سازمان بهزیستی، کمیته امداد، وزارت بهداشت و درمان و... با یکدیگر ادغام شدند اما چون موفق نبودند آنها را جدا کردند و الان هم گویا دوباره صحبت از ادغام و تشکیل یک وزارتخانه جدید پیش آمده است که قطعا بازهم شکست می‌خورد و هیچ فایده‌ای برای مردم و جامعه ندارد.

او افزود: مشکلات آسیب‌های اجتماعی کشور ما نه تنها با ایجاد یک وزارتخانه جدید حل نمی‌شود بلکه آن مقدار بودجه‌ای هم که تعلق می‌گرفت صرف ساخت یک ساختمان جدید، پرسنل وزارتخانه و... می‌شود و این چیزی جز هدر رفت منابع نیست.

اقلیما بیان کرد: معمولا وقتی صحبت از تشکیل یک وزارتخانه جدید می‌شود بیشتر هدف تقسیم سمت مدیریتی بین افراد است و گرنه اگر بخواهیم برای آسیب‌های اجتماعی کشور کار کنیم در همین بهزیستی می‌توان به بهترین شکل ممکن کار کرد اما متاسفانه سازمان بهزیستی هم دچار سیاسی بازی شده و مدیران متخصص و شایسته‌ای در راس آن قرار ندارند به همین دلیل است که از پَس وظایف خود برنمی‌آید و مجبور به تفویض می‌شود.

پدر مددکاری ایران با انتقاد از ادغام سازمان بهزیستی و کمیته امداد گفت: ادغام این دو سازمان کار بسیار اشتباه و بی منطقی است چرا که تنها متولی آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی است و هیچ سازمان دیگری اجازه موازی کاری ندارد منتهی چون بودجه بهزیستی کم است مجبور می‌شود برخی از وظایف خود را به سازمان‌های دیگر واگذار کند.

او افزود: اگر بهزیستی بودجه کافی داشته باشد دیگر نیازی نیست ساماندهی کودکان کار را به شهرداری، وزارت کشور، پوشش زنان بدسرپرست را به کمیته امداد، مواد مخدر و اعتیاد را به ستاد و... بسپارد بنابراین بهانهِ موازی کاری که برخی از نمایندگان آن را دلیل تشکیل ادغام می‌دانند، کاملا واهی است و با افزایش بودجه بهزیستی و انتخاب مدیران شایسته حل می‌شود.

اقلیما تصریح کرد: کمیته امداد امام خمینی (ره) یک نهاد مستقل و خیریه است که هنوز نمیدانم چرا بودجه دریافت می‌کند و بودجه آن از سازمان بهزیستی بیشتر است اما به هر حال این نهاد هم وظایف خاص خودش را دارد که هیچ تطابقی با وظایف بهزیستی ندارد و اگر اساسنامه تشکیل آن را بخوانیم وجه مشترکی با بهزیستی پیدا نخواهیم کرد بنابراین صحبت از ادغام این دو از ریشه اشتباه است.

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی با تاکید بر استحکام جایگاه سازمان بهزیستی گفت: به اعتقاد من تنها راه ساماندهی به امور آسیب‌های اجتماعی این است که روی سازمان بهزیستی تمرکز ویژه کنیم، مدیران شایسته و متخصص، کارکنان مددکار حرفه‌ای قرار دهیم، بودجه آن را چندین برابر کنیم تا به عنوان یک نهاد متولی آسیب‌های اجتماعی در کشور فعالیت کند و مجبور به تفویض وظایف و اختیارات نشود.

سرابِ طرح‌های پیشنهادی مجلس برای آسیب‌های اجتماعی
سازمان بهزیستی سال 1357 با ادغام 16 سازمان تشکیل شد تا متولی آسیب‌های اجتماعی کشور شود. رسیدگی به امور کودکان بی سرپرست، زنان بی سرپرست و سرپرست خانوار، مسئولیت سلامت روان جامعه، امور مربوط مهدهای کودک، سالمندان، معلولان، کودکان کار و خیابانی، زنان آسیب دیده و در معرض آسیب، کاهش طلاق، مشاوره، اشتغال و مسکن، آموزش‌های پیش از ازدواج و... بخشی از وظایف بهزیستی است که باید به عنوان یک سازمان و نهاد مستقل با بودجه مجزا، رسیدگی کند بنابراین ادغام آن با کمیته امداد امام خمینی (ره) اقدام درستی به نظر نمی‌آید چرا که اهداف و شرح وظایف بهزیستی کاملا متفاوت با کمیته امداد خمینی (ره) است و با ادغام آن، کاملا ساز و کار بهزیستی تغییر می کند.

از سوی دیگر یک سناریو دیگر یعنی تشکیل وزارتخانه مطرح است که به نظر می‌آید اینگونه طرح‌ها سرابی بیش نیست و اگر با دقت به آن نگاه کنیم می‌بینیم امری نشدنی‌ست و به بن‌بست می‌رسد. تشکیل یک وزارتخانه جدید یعنی ساخت یک ساختمان، استخدام صدها نیرو و پرسنل، حقوق‌های میلیاردی ماهیانه، ردیف بودجه جدید برای دولت و.... و از طرفی ادغام سازمان بهزیستی یعنی از بین رفتن همین اقداماتی که در حال حاضر برای بدسرپرستان، بی سرپرستان، کودکان کار و... انجام می‌شود پس ضروری ست قبل از فکر کردن به طرحی آن را چکش کاری کنیم و ببینیم اجرای آن اصلا شدنی ست یا خیر. در این راستا به نظر می‌رسد برای همه این طرح ها باید پیوست های مطالعاتی موجود باشد و سپس دست به تغییرات گسترده زد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 12 شهریور 1399، کد خبر: 1052329، www. borna.news