شعار سال: تقی رستم وندی در نشست خبری امروز چهارشنبه در تشریح اقدامات حوزه اجتماعی وزارت کشور همزمان با هفته دولت گفت: ظرف ۶ ماه گذشته با پدیده جدیدی به نام کرونا ویروس مواجه هستیم که اگر اسم آن را ابر بحران بگذاریم شاید توصیف مناسبی باشد. شدت تاثیر این ویروس به همراه جهشی که در زمان‌های کوتاه دارد و سرعت انتقال آن به تمام ابعاد زندگی بر جوامع تاثیر گذار بوده که به تبع آن کشور ما نیز با این تاثیرات مواجه شده است.
وی افزود: بر اساس نظر برخی صاحب نظران، انسان وارد عصر جدیدی از ناشناخته ها، غافلگیری‌ها و شرایط بی ثبات شده که شهروندان باید خود را با این وضعیت سازگار کنند و باید دید کدام جوامع بهتر می‌توانند خود را با این شرایط تطبیق دهند.
رستم وندی با اشاره به اینکه صاحب نظران در مورد تاثیر این پدیده در دو حوزه اقتصاد و سبک زندگی مقالات بسیاری را ظرف شش ماه گذشته منتشر کردند، ادامه داد: گفته می‌شود تنها در کشور ما سه میلیون فرصت شغلی با شرایط پیش آمده از دست می‌رود و رکود و تورم، اقتصاد خانواده‌ها را تحت تاثیر شدید قرارخواهد داد. حتی برخی از اظهار نظر‌ها مبنی بر کوچکتر شدن ۵ تا ۱۰ درصدی اقتصادهاست. امری که فشار آن به خانواده‌ها متحمل می‌شود.

استرس، ابهام و سرگردانی و نبود نشاط از عوارض شیوع کرونا ویروس است
وی اظهار کرد: محدودیت‌هایی که در حوزه‌های مختلف پیش آمده و سلب آزادی‌های عمومی و حتی محدودیت در سفر و بروز کمتر عواطف و احساسات و حتی بروزاحساساتی همچون استرس، ابهام و سرگردانی و نبود نشاط از عوارض شیوع کرونا ویروس است که در مطالعات مطرح شده است.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور تاکید کرد: جامعه ایرانی تنها با این مشکل مواجه نیست بلکه علاوه بر فشار‌های ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ و تاب آوری مقابل آن از سال‌های گذشته، فشار‌های تحریم را متحمل بوده به شکلی که کمتر جامعه‌ای می‌تواند در مقابل چنین فشار‌هایی تاب بیاورد. از سوی دیگر فشار‌های مرسومی نیز همچون بلایای طبیعی در کشور ما نسبت به سایر نقاط جهان با شدت بیشتری وجود دارد که بر زندگی مردم تأثیر منفی می‌گذارد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به این که از دیدگاه کارشناسی تحلیل چنین فشار‌هایی بر هر جامعه دیگری موجب فروپاشی و ایجاد مشکلات بسیاری می‌شد، افزود: خوشبختانه در کشور ما لنگر‌های ثباتی همچون دین و خانواده وجود دارد که مردم را در مقابل فشار‌ها مقاوم می‌کنند هر چند که این فشار‌ها بعضا موجب اعتراض و انتقاد‌هایی می‌شود و بسیاری از معاندین و مخالفین تصور می‌کنند که آنچه تحریم وبلایای طبیعی نتوانست انجام دهد کرونا درجامعه ایرانی اثر بگذارد تا کشور ما تسلیم فشار‌های خارجی شود؛ اما خوشبختانه نشانه‌ای از این که جامعه ما ثبات خود را از دست داده باشد علی رغم وجود انتقاد‌ها و اعتراض‌ها وجود ندارد و در شش ماه گذشته نهایت همکاری در جامعه ایرانی دیده شده است.
وی ادامه داد: جرایم ظرف یک سال گذشته انتظار می‌رفت که افزایش پیدا کند، اما از ابتدای اسفند ماه سال گذشته تاکنون وقتی آمار‌ها را مقایسه می‌کنیم مشاهده می‌شود که چنین انتظاری به وقوع نپیوسته و جامعه در مقابل این فشار‌ها تاب آوری نشان داده، شرارت، جرایم مالی و اقتصادی، جرایم یارانه ای، فرار از خانه، طلاق و خودکشی نسبت به سال گذشته، کاهش آمار داشته است و این شاخص‌ها نشان می‌دهد در پدیده‌های مهم دچار مشکل قابل توجه نشده ایم.
رستم وندی تاکید کرد: در سه ماه نخست سال جاری در حوزه طلاق در مقایسه با مشابه سال گذشته ۸ درصد کاهش را شاهدیم. همچنین شاهد کاهش ۱۱ و نیم درصدی در حوزه ازدواج هستیم. هر چند که این کاهش آمار ازدواج ظرف ۳ سال گذشته به وقوع پیوسته است.

کاهش ۴.۷ دهم درصدی خودکشی از اسفند ۹۸ تا خرداد ۹۹
به گفته وی، بر اساس آنچه که وزارت بهداشت اعلام کرده از اسفند ۹۸ تا خرداد ۹۹ در حوزه خودکشی شاهد کاهش ۴.۷ دهم درصدی بوده ایم. البته باید در این حوزه از پزشکی قانونی نیز آمار‌ها استعلام شود.
معاون وزیر کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود به انجام پیمایش و نظر سنجی‌ها از مردم در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و افزود: در حوزه اعتماد عمومی شاهد افزایش اعتماد به سیاست‌های اجرایی کشور بوده ایم. اعتماد مردم به آمار‌ها در ابتدای شیوع بیماری کووید ۱۹ کمتر بود، اما رفته رفته ظرف ۶ ماه گذشته این اعتماد مردم به آمار‌ها افزایش پیدا کرده است. همچنین در حوزه همدلی و همراهی با سیاست‌های دولت بیش از ۸۳ درصد مردم در فراز‌های مختلف ظرف ۶ ماه گذشته همراهی و همسویی نشان دادند.
وی تاکید کرد: البته برخی مصادیق آسیب‌های اجتماعی همچون برخی از جرایم افزایشی بوده همانند سرقت، که البته اگر با یک سال قبل مقایسه شود افزایش سال جاری نسبت به سال گذشته کمتر بوده و نقطه قوتی برای کشور محسوب می‌شود.

جامعه ایرانی جامعه‌ای مقاوم و تاب آور است
رستم وندی با تاکید بر این که جامعه ایرانی جامعه‌ای مقاوم و تاب آور است افزود: بر خلاف برخی از اظهار نظر‌ها در مورد این که جامعه ایرانی به جامعه‌ای جنبشی تبدیل شده است باید اعلام کنم امروز مردم با درک درستی از مخاطرات موجود در کشور واکنشی تاب آورانه از خود نشان می‌دهند.
رئیس سازمان امور اجتماعی در تشریح اقدامات این سازمان و حوزه اجتماعی وزارت کشور گفت: سازمان امور اجتماعی از سال ۱۳۹۵ رسمیت پیدا کرد و اواخر سال ۹۶ ساختار آن اعلام شد و حدود ۳ سال است در این حوزه فعالیت می‌کند که اصل این ساختار با تعریف مقام معظم رهبری تشکیل شده و دبیرخانه شورای اجتماعی را نیز بر عهده دارد. در حقیقت سه مأموریت اصلی این سازمان رصد اجتماعی یا دیده بان اجتماعی است که با تشکیل مرکز رصد در وزارت کشور سه سال است به فعالیت مشغول شده و مأموریت دوم در حوزه سیاست گذاری و برنامه ریزی است که مصوبات شورای اجتماعی همواره از طریق دبیرخانه در این سازمان پیگیری می‌شود و سیاست سوم نیز هماهنگ سازی همه دستگاه‌هایی است که در حوزه اجتماعی فعالیت می‌کنند.
وی افزود: این سازمان در موضوعاتی همچون جمع آوری معتادان متجاهر و تولی گری در حوزه زنان سرپرست خانوار را بر عهده ندارد، اما ایده‌ها از طریق این سازمان به دستگاه‌ها ابلاغ و نظارت بر اجرای آن پیگیری می‌شود. از سال ۱۳۹۵ تقسیم کار ملی در حوزه اجتماعی به وجود آمده است که این امر به عنوان دستاوردی در دولت یازدهم و در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود. در حقیقت در دولت یازدهم مساله آسیب‌های اجتماعی در صدر سیاست‌های کشور قرار گرفت.
رستم وندی ادامه داد: امروز تقسیم کار کاملی وجود دارد و همکاری بین دستگاه‌ها ارتقاء پیدا کرده است و سیاستی که در شورای اجتماعی تصویب و ابلاغ می‌شود با تقسیم کار جدید توسط این دستگاه‌ها اجرایی شده و سیاست‌ها به پیش می‌رود که خوشبختانه امروز شاهد اثرات مثبت این اقدامات هستیم.
معاون وزیر کشور با اشاره به جمعیت، مهاجرت و شهر نشینی به عنوان سه موضوعی که در گزارش ارائه شده به مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۴ مورد تاکید قرار گرفته بود افزود: توزیع نامناسب جمعیت باعث شده جمعیت در پهنه غربی کشور متمرکز شود به شکلی که حدود ۸۰ درصد جمعیت در این پهنه متمرکز است. البته در همین پهنه نیز استان تهران با سهم یک و نیم درصدی از جغرافیای کشور ۱۷ درصد جمعیت را در خود جای داده است که این جمعیت از طریق مهاجرت و جابجایی بی رویه با بر هم خوردن توازن خدمات، سکونت و اشتغال در کشور مشکلات بسیاری را ایجاد کرده که یکی از آن‌ها پدیده حاشیه نشینی است. به شکلی که امروز ۱۱ میلیون نفر در حاشیه شهر‌ها و ۸ میلیون نفر در بافت فرسوده و تاریخی شهر‌ها مستقر شده اند.

با افزایش تک خانواری مواجه بوده ایم

کاهش آمار ازدواج در سال‌های اخیر
رستم وندی ادامه داد: از سال ۱۳۹۳ تحت عنوان سیاست‌های کلان جمعیت ۱۴ سیاست مورد ارزیابی قرار گرفته که متأسفانه نتوانسته ایم در تحقق آن‌ها به موفقیت دست پیدا کنیم. برای مثال در کشور با افزایش تک خانواری مواجه بوده ایم. در سیاست دیگر در خصوص تسهیلات برای مادران باردار هر چند که در این دولت و دولت‌های قبلی اقداماتی انجام شده، اما هنوز با نتایج مورد هدف فاصله زیادی داریم.
وی تاکید کرد: در حوزه ازدواج در سال‌های اخیر شاهد کاهش ازدواج در کشور بوده ایم در حالی که در سال ۸۹ بیشترین ازدواج را داشته ایم در سال گذشته با ۵۳۰ هزار ثبت ازدواج شاهد کاهش این امر بوده ایم. در باروری نیز از سال ۱۳۹۴ کاهش موالید شروع شده و کشور به سمت کاهش جمعیت می‌رود. رقم موالید هم در سال ۱۳۹۸ به یک میلیون و ۱۹۶ هزار نفر رسیده است.
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور در تشریح آمار طلاق و ازدواج گفت: بیشترین ازدواج در سال ۱۳۸۵ بوده که تا سال ۹۵ از ۲۳ میلیون به ۲۰ میلیون کاهش پیدا کرده است. میانگین سن ازدواج نیز از سال ۹۲ تا ۹۸ تقریبا ثابت مانده و در مردان از ۲۷.۳ دهم به ۲۷.۵۹ صدم رسیده است.

ظرف دو سال اخیر در حوزه طلاق با کاهش مواجه بوده ایم
وی با اشاره به این که ظرف دو سال اخیر در حوزه طلاق با کاهش مواجه بوده ایم افزود: نتیجه اقدامات ۴ سال اخیر در حوزه خانواده، کاهش طلاق در کشور بوده به شکلی که در سال ۹۸، ۱۷۴ هزار و ۸۳۱ طلاق داشته ایم. همچنین آمار طلاق برای هر هزار زن متاهل ۸.۶ دهم درصد بود که در سال ۹۸ به ۷.۹ دهم درصد به ازای هر هزار زن متاهل رسیده است.
رستم وندی ادامه داد: پرونده‌های طلاق توافقی، در سال ۹۳، ۱۶۴ هزار پرونده در قوه قضاییه بوده که در سال گذشته این رقم به ۱۴۴ پرونده رسیده است. همچنین مطالبه مهریه در سال ۹۳، ۱۳۹ هزار پرونده بوده که درسال گذشته به ۹۰ هزار پرونده رسیده است، لذا بر اساس شواهدی که دراختیار داریم نشان می‌دهد در حوزه خانواده اقدامات موثر صورت گرفته است. همچنین میانگین مدت زندگی ظرف ۶ سال گذشته یعنی از سال ۹۲ تا ۹۸ افزایش پیدا کرده است و دوام زندگی هم افزایش داشته است.

افزایش خشونت خانگی همسر آزاری و کودک آزاری
وی تاکید کرد: خشونت خانگی شامل همسر آزاری و کودک آزاری بر اساس داده‌هایی که از پزشکی قانونی داریم رو به افزایش است که لازم است اقدامات لازم صورت گیرد. همچنین ۴۶.۸ دهم درصد از زنانی که در سال ۹۲ طلاق گرفتند تا ۵ سال بعد دوباره ازدواج کردند و به زندگی برگشته اند.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور ادامه داد: در کشور ما الگویی برای جرایم و آسیب‌ها وجود دارد که ۵ آسیب شامل سرقت، مواد مخدر، دررتبه اول جرایم علیه اشخاص، ضرب و شتم و نزاع خشونت، مفاسد اخلاقی، جرایم مالی و قاچاق در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

کاهش پرونده‌های کیفری در ۹ سال اخیر
وی گفت: طی سال‌های اخیر، پرونده‌های کیفری ما از سال ۹۰ تا امروز ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده. ورودی زندان‌ها از سال ۹۰ که ۵۸۴ هزار نفر بوده روند کاهشی را طی کرده است. در پرونده‌های ورودی به قوه قضاییه در سال گذشته در پرونده‌های کیفری شاهد کاهش ۴ درصدی بوده ایم. در حوزه نزاع، پرخاشگری و خشونت در ۴ سال گذشته توفیقات خوبی داشتیم و این حوزه شامل نزاع فردی و جمعی است که ظرف یک دهه گذشته آمار نزاع کاهشی بوده و در نزاع فردی از سال ۹۴ تاکنون ۸.۷ دهم درصد و در نزاع جمعی ۱۷ و نیم درصد کاهش داشته ایم. آمار قتل نیز در کشور ما ظرف یک دهه گذشته کنترلی و کاهشی بوده به شکلی که از سال ۹۰ با ۲۴۰۰ قتل به ۲۳۷۳ قتل در سال ۹۸ رسیده است.
رستم وندی ادامه داد: آسیب‌هایی همچون سرقت افزایشی بوده و ۴۳ درصد سرقت‌های کشور ما ویژه وسایل نقلیه، ۲۷ درصد مربوط به اماکن و ده درصد هم کیف قاپی بوده است. خودکشی نیز با شیب ملایمی در دهه گذشته افزایشی بوده است. در سال ۹۰ به ازای هر صد هزار نفر ۴.۶نفر خودکشی داشته ایم و در سال ۹۸ به ازای هر صد هزار نفر ۶.۱ نفر خودکشی داشته ایم؛ این در حالی است که میانگین جهانی این حوزه ۱۲نفر به ازای صد هزار نفر است.

برخی پدیده‌های اجتماعی به عنوان آسیب‌های ریشه دار هستند
رییس سازمان امور اجتماعی کشور در پاسخ به ایسنا در خصوص اثر گذاری طرح‌های ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی درتهران همانند جمع آوری متکدیان، کودکان کار و معتادین متجاهر گفت: برخی پدیده‌های اجتماعی به عنوان آسیب‌های ریشه دار محسوب می‌شوند و این انتظار که در فرجه کوتاه اقدامات ضربتی چهره شهر را سالم سازی کند تجربه‌ای نیست که حتی در کشور‌های پیشرفته اتفاق افتاده باشد. در جوامعی که عمده جمعیت آن‌ها شهر نشین است پدیده‌هایی همچون این آسیب‌های اجتماعی عمومی شده، اما برای ما به عنوان جامعه اسلامی این موارد پذیرفته نیست.
وی افزود: متاسفانه در کشور ما در حوزه درمان معتادین و بازگشت آن‌ها به جامعه حلقه مفقوده‌ای وجود دارد هر چند که سرمایه گذاری ما در این بخش نسبت به کشور‌های پیشرفته فاصله بسیاری دارد؛ اما اخیرا طرحی پیشنهاد شده که نگهداری آن‌ها به یک سال افزایش پیدا کند و پس از ترک تحت مراقبت‌های ویژه قرار بگیرندو مهارت آموزی برای آن‌ها انجام شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۵ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: ۹۹۰۶۰۵۰۴۸۰۷، www.isna.ir