شعار سال: اصغر عبدلی عضو هیات علمی "پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی" و رییس کارگروه ساماندهی صید آبزیان در فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با اسکان نيوز، درباره مشکلات صید ترال و ممنوعیت های مقرر شده در این حوزه که اینروزها اخبار درست و نادرست آن، دست به دست می چرخد روشنگری کرد.
 
او با تاکید بر اینکه گاهی ترال را به جای اینکه "میان آبی" بکشند، آنرا در مناطق کم عمق و به شکل "ترال کف" می کشند و باعث می شود بسیاری از آبزیان از جمله ماهیان، بی مهرگان، سخت پوستانی که در بستر دریا زندگی می کنند وارد این ترال شوند و خیلی از آنها بهره برداری شدند؛ شبیه به اینکه بستر دریا شخم زده شود گفت که در روند بررسی ماجرا، متوجه شدیم که گاهی اساسا هدف از صید ماهی با تور ترال، فانوس ماهیان نبوده؛ بلکه سایر ماهیان بوده است و همین باعث شده صدماتی به ذخایر آبزیان وارد شود.»
 

او افزود:« روش های صید ماهیان در خلیج فارس متفاوت است و "ترال" هم یک وسیله صیدی است که برای صید ماهی ها و سایر گونه های آبزی مثل میگوها نیزاستفاده می شود. یکی از آن ماهی هایی که توسط تور ترال صید می شود "فانوس ماهی ها" هستند؛ ماهی های بسیار کوچکی در اندازه میانگین حدود 4 سانتی متر که در دریای عمان، مناطق عمیق و لایه های حدود 100 تا 400 متر هم زندگی می کنند. البته در مناطق دیگری در سایر اقیانوس ها هم حضور دارند.»
 
عبدلی گفت:« برآوردهایی که در سال های 53 تا 55 تا دهه 70  بر اساس بررسی ها به دست آمده نشان می دهد که ذخایر نسبتا زیادی از این ماهیان در دریای عمان وجود دارد. بر اساس نتایج "موسسه تحقیقات شیلات ایران" برآورد شده است که می توان تا حدود 100 هزار تُن از این ماهیان را سالیانه برداشت کرد؛ بر این اساس "سازمان شیلات ایران" اقدام به صدور مجوز صید این ماهی ها با استفاده از تور ترال کرد که تقریبا از سال 1387 با 2 کشتی آغاز شد و اکنون در سال 1399 به نزدیک به حدود 96 کشتی رسیده است.»
 
رییس کارگروه ساماندهی صید آبزیان در فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه فانوس ماهیان علیرغم اندازه کوچک، نقش بسیار مهمی در اکوسیستم دریایی دارند گفت:« فانوس ماهی ها در زنجیره غذایی، غذای بسیاری از ماهیان اقتصادی هستند. تُن ماهیان و دیگر ماهی ها و حتی برخی پستانداران دریایی از آنها تغذیه می کنند.
 
به همین دلیل، در سال های اخیر از سال 87 به بعد، بحث صدور مجوز صید فانوس ماهی ها با استفاده از تور ترال شروع شد و تعدادی کشتی برای آن خریداری و اجاره شد. حدود 35 کشتی هم از کشور چین با پرسنل چینی و یا سایر کشورهای آسیای شرقی برای صید فانوس ماهیان و تحت قرارداد و اجاره ی برخی شرکت های ایرانی، وارد شده و در این منطقه صید را شروع کردند. از همین جا بود که بحث کشتی های چینی و فعالیت های صیادی آنها در خلیج فارس و دریای عمان شروع شد. این کشتی ها با پرچم ایران و تحت اجاره و قرارداد شرکت های ایرانی، فعالیت صیادی را انجام می دادند.»
 
اما مشکل از کجا پیش آمد؟
 
عضو هیات علمی "پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی" در شرح صید ترال و مشکلات پیش آمده گفت:« وقتی تور ترال را می اندازند و می کشند، چه ترال میان آبی و چه ترال کفی، ماهی هایی همراه با  صید هدف ( فانوس ماهی) صید می شوند که "صید ضمنی" یا "صید همراه" نامیده می شود. تحقیقات شیلات گفته بود شما باید طوری صید کنید که 90 درصد، فانوس ماهی باشد؛ تا در کارخانه های پودر ماهی تبدیل به پودر شده و برای تغذیه در مرغداری ها و پرورش ماهیان استفاده شود؛ اما همراه با فانوس ماهی، ماهی های اقتصادی دیگری هم صید شدند که میزان این ماهیان اقتصادی صید شده، بسیار زیاد و بیش از میزانی بود که تحقیقات شیلات مشخص کرده بود.»
 
اصغر عبدلی افزود:« طبق برآوردهای موسسه تحقیقات شیلات، اگر صید، با کشتی های مناسب و تورهای مناسب انجام می شد با 25 کشتی می توانستند 100 هزار تُن فانوس ماهی را صید کنند؛ اما در سال 1396 علیرغم فعال بودن 91 کشتی، فقط حدود 27 هزار تُن ماهی صید شد که این نشان می دهد هدف از صید ماهی با تور ترال، فانوس ماهیان نبوده؛ بلکه سایر ماهیان بوده است و همین باعث شده صدماتی به ذخایر آبزیان وارد شود. نمونه های بارز این کاهش ذخایر را می توان در میزان "شبه شوریده" و "یال اسبی" ملاحظه کرد.»
 
رییس کارگروه ساماندهی صید آبزیان در فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه اینها شروع آسیب زدن به ذخایر ماهیان اقتصادی بود گفت:« این روش، تاثیرات منفی که در سبد صید صیادان محلی و خُرد داشت. صید صیادان محلی کاهش یافت و از همان جا مشکلات آنها شروع شد. موضوع صید فانوس ماهیان با ترال، به یک مشکل اقتصادی و اجتماعی تبدیل شد. قوه قضاییه و سپاه پاسداران برای پاسخ به مطالبات مردمی، تعدادی از این کشتی ها را توقیف کردند و مشخص شد که میزان فانوس ماهیان صید شده خیلی کم است؛ اما به جای آن، ماهیان اقتصادی بسیاری را صید کرده اند.»
 
ورود فراکسیون محیط زیست مجلس
 
عبدلی با بیان اینکه از همان جا بحث های زیادی در مجلس دهم مطرح شد گفت:« اما موضع حل نشد و کشتی ها به فعالیت خود ادامه دادند که پس از آن، این موضوع به مجلس فعلی نیز کشیده شد. سپس در فراکسیون محیط زیست مجلس یازدهم بحثِ بررسی و مشکل کشتی های ترال در الویت قرار گرفت تا تعیین تکلیف شوند. در فراکسیون محیط زیست مجلس یازدهم، تقریبا در خردادماه بود که این مساله مورد بررسی قرار گرفت؛ در جلساتی با حضور سازمان شیلات، موسسه تحقیقات شیلات، مالکان کشتی های ترال و بخش خصوصی نیز ابعاد مختلف موضوع مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در گفت وگوها و نشست ها مشخص شد که اشکالات زیادی وجود دارد. حتی گاهی ترال را به جای اینکه "میان آبی" بکشند، آنرا در مناطق کم عمق و به شکل "ترال کف" می کشند و باعث می شود بسیاری از آبزیان از جمله ماهیان، بی مهرگان، سخت پوستانی که در بستر دریا زندگی می کنند وارد این ترال شوند و خیلی از آنها بهره برداری شدند؛ شبیه به اینکه بستر دریا شخم زده شود.»
 
عضو هیات علمی "پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی"در ادامه افزود:« در نهایت جهت بررسی های فنی دقیق تر و تصمیم گیری اصولی بر اساس اطلاعات علمی و کارشناسی، کارگروه فنی سامان دهی صید و صیادی در "فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی" در مرداد 1399 تشکیل شد و مسوولیت این کارگروه را به عهده اینجانب گذاشتند جلسات این کارگروه با شرکت ریاست سازمان شیلات ایران ، ریاست موسسه تحقیقات شیلات ایران و متخصصین مربوطه، در پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تشکیل شد. متخصصین برجسته و صاحب نظر در این کارگروه ضمن بررسی فنی مستمر و مطالعه و تجزیه تحلیل ده ها گزارش و اطلاعات و همچنین اخذ نظرات فنی متخصصین و مسوولین دستگاه های متولی، ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی صید ترال فانوس ماهیان و چالش های ایجاد شده را بررسی و اقدامات الویت دار جهت اصلاح روش های صید را مورد تحلیل قرار دادند.»
 
عبدلی گفت:« بحث های علمی صورت گرفته در جلسات متعدد مشخص کرد ابعاد خسارت های وارده به محیط زیست دریایی و به دنبال آن معیشت و شغل جوامع بومی و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن در اثر این نوع بهره برداری بسیار زیاد بوده و لازم است تا ضمن توقف این فعالیت صیادی، پژوهش های تکمیلی برای بررسی دقیق تر ابعاد موضوع صورت گیرد و در نهایت در تاریخ 29 مهر 1399، در "پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی" صورتجلسه توافق آیش (توقف صید ترال فانوس ماهیان از یکم آذر ماه 1399) به منظور بازسازی ذخایر آبزیان آسیب دیده و پایش وضعیت آبزیان توسط موسسه تحقیقات شیلات از 15 آبان 1399 زیر نظر "کارگروه ساماندهی صید آبزیان فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی" به امضای اعضای کارگروه و حاضرین در جلسه رسید.»
 
او تاکید کرد:« این توافق آغازی خواهد شد برای حل علمی و کارشناسانه یک مشکل بزرگ محیط زیستی  زیر نظر "فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی" و با همکاری دانشگاه شهید بهشتی، سازمان شیلات و موسسه تحقیقات شیلات که نزدیک به 10 سال طول کشیده بود و می رفت تا تبدیل به یک مسئله اقتصادی- اجتماعی بزرگ شود. بر اساس توافق به عمل آمده مقرر شده است طی دو سال آینده نتایج تحقیقات و پایش های صورت گرفته در مورد وضعیت ذخایر آبزیان خلیج فارس و دریای عمان به کارگروه سامان دهی صید و صیادی فراکسیون محیط زیست ارایه شود و تصمیمات بعدی جهت مدیریت ذخایر بر اساس نتایج بررسی ها مشخص خواهد شد. فعالیت این کارگروه به طور مستمر ادامه خواهد یافت و راهکارهای اصلاحی و تصمیمات لازم جهت بهبود وضعیت ذخایر اتخاذ خواهد شد.»
 

 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  سایت خبری اسکان  ، تاریخ انتشار:  7 آبان  1399  ، کدخبر:  31247 ،www.eskannews.com